Căng thẳng quan hệ ngoại giao Nga - Anh
Sau các vụ án gián điệp giữa hai nước Nga và Anh làm cho quan hệ ngoại giao hai nước rơi vào tình trạng căng thẳng và được dư luận đánh giá rằng đang ở vào điểm xấu nhất kể từ khi Chiến tranh lạnh kết thúc đến nay, thì sự kiện nước Anh muốn khôi phục lại hoạt động của các văn phòng của Ủy ban Văn hóa Anh ngữ (còn gọi là Hội đồng Anh) tại Nga vừa qua lại đang làm hai nước có nguy cơ xảy ra một cuộc tranh cãi ngoại giao mới.
Phía Nga kịch liệt chỉ trích những hành động của Ủy ban văn hóa Anh ngữ
Các phương tiện thông tin đại chúng của Nga cho biết, ngày 3/1 vừa qua, phía Nga đã thẳng thừng tuyên bố rằng nếu như phía Anh không để ý đến yêu cầu của Nga, vẫn tiếp tục ý định khôi phục hoạt động của các văn phòng chi nhánh của Tổ chức Ủy ban Văn hóa Anh ngữ tại các địa phương của Nga thì đây là hành động sẽ thách thức Nga, làm tổn hại đến danh tiếng, bản sắc dân tộc và nền văn hóa nước Nga.
Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Mikhail Mamynin nếu như phía Anh gây ra các hành động khác với yêu cầu của Nga thì họ đang tỏ ra có ý muốn phá hoại mối quan hệ giữa hai nước.
Nguồn tin an ninh và tình báo Nga còn cho biết hoạt động của các văn phòng Ủy ban Văn hóa Anh ngữ tại Nga thời gian qua có những dấu hiệu bất minh vì nó liên quan đến việc kích động, tuyên truyền và cổ xúy cho việc đưa giá trị văn hóa phương Tây tràn vào Nga, cũng như có các hoạt động nhằm “xuất khẩu dân chủ” phương Tây vào Nga.
Các văn phòng của Ủy ban Văn hóa Anh ngữ được sử dụng như một phương tiện hữu hiệu để đưa “văn hóa và giá trị dân chủ” phương Tây thẩm thấu vào các tầng lớp dân chúng Nga dưới nhiều hình thức.
Vì vậy, việc đóng cửa hoạt động của các văn phòng này là phù hợp với lợi ích an ninh quốc gia của Nga và hoàn toàn phù hợp với pháp luật Nga.
Phía Nga còn cho biết, Ủy ban Văn hóa Anh ngữ của Anh khi triển khai các hoạt động tại Nga đã đặt 15 văn phòng chi nhánh tại các khu vực, địa phương ở Nga. Ngày 12/12/2007, Nga đã yêu cầu đóng cửa tất cả các văn phòng này, chỉ trừ văn phòng chi nhánh tại Moskva.
Anh bỏ qua phản ứng của phía Nga?
Trước các tuyên bố và hành động kiên quyết, cứng rắn của Nga, phía Anh cũng không hề có thái độ nhượng bộ, ngược lại họ công khai tuyên bố phủ nhận những thông tin mà phía Nga đưa ra.
Phía Anh còn tuyên bố, sẽ tiếp tục cho phép các văn phòng của Ủy ban Văn hóa Anh tại Nga hoạt động nếu Nga vẫn có các hành động cứng rắn thì sự xung đột này giữa hai nước cần phải nhờ bên thứ ba can thiệp.
Tháng 12/2007, EU đã ra lời kêu gọi Nga rút lại tuyên bố và những quyết định về việc đóng cửa các văn phòng chi nhánh của Ủy ban Văn hóa Anh ngữ của Anh tại Nga. Điều này làm chính phủ và dân chúng Nga rất bất bình vì nước Anh chưa hề đưa ra lập trường kháng nghị, nhưng vẫn cố tình nhờ đến EU can thiệp.
Tuy nhiên, trước sự căng thẳng quan hệ Nga - anh, Tổ chức Ủy ban Văn hóa Anh ngữ tại Nga đã tạm thời đóng cửa hai văn phòng ở St.Petersburg và Xiekachalinbao.
Nguồn cơn của sự căng thẳng ngoại giao giữa hai nước Nga - Anh
Theo người phụ trách công tác ở nước ngoài của Ủy ban Văn hóa Anh ngữ Kaiselinbode cho biết, tổ chức này triển khai các hoạt động hoàn toàn tuân thủ luật pháp của Nga và dựa trên những điều khoản và cam kết giữa Nga và Anh đã ký trong hiệp định hợp tác văn hóa khoa học kỹ thuật năm 1994.
Theo ông này, nếu như Ủy ban Văn hóa Anh ngữ mà có các hành động vi phạm pháp luật thì Chính phủ Nga ngay từ đầu đã có những phản ứng và đã dừng ngay.
Còn theo các chuyên gia phân tích tình hình quốc tế đánh giá, những căng thẳng trong quan hệ ngoại giao Nga - Anh thời gian gần đây xuất phát từ vụ án đầu độc cựu điệp viên Litvinenko và việc Anh “dung túng” cho trùm tài phiệt Nga Boris Berezovsky, kẻ đang có ý đồ và hành động chống phá điên cuồng Chính phủ Nga và cá nhân Tổng thống Putin.
Sau vụ đầu độc cựu điệp viên Litvinenko, phía Anh đã yêu cầu bắt giữ và dẫn độ một người Nga bị tình nghi là thủ phạm trong vụ đầu độc trên, nhưng phía Nga từ chối.
Tháng 7/2007, phía Anh đã trục xuất 4 nhà ngoại giao Nga để phản ứng lập trường của Nga. Đáp lại, ngay sau đó, Nga cũng trục xuất 4 quan chức ngoại giao của Anh tại Moskva và một cơn sóng gió ngoại giao đã bùng phát.
Mặt khác, từ khi Tổng thống Putin cầm quyền, nước Nga đã biết khai thác và phát huy triệt để sức mạnh của vũ khí năng lượng dầu mỏ để khẳng định sự độc lập và quyết đoán của Nga, không nhượng bộ trước những o ép từ phía EU và NATO, trong đó có cả Anh, nước giữ vai trò rất quan trọng trong hai tổ chức này.
Những nguyên nhân trên đã và đang làm quan hệ hai nước có những mâu thuẫn và căng thẳng mà theo dư luận đánh giá thì nó đang rơi vào điểm thấp nhất từ khi cuộc Chiến tranh lạnh xảy ra đến nay.
Được biết, Ủy ban Văn hóa Anh ngữ của Anh được thành lập năm 1994, là một tổ chức phi chính phủ mang tính chất phi lợi nhuận hoạt động trong lĩnh vực văn hóa và giáo dục.
Hiện nay, tổ chức này có văn phòng đại diện tại 223 thành phố ở 109 quốc gia trên toàn thế giới với 7.500 nhân viên, là tổ chức phi chính phủ quan trọng của Anh để thúc đẩy giao lưu quốc tế và đưa nền giáo dục, văn hóa Anh đến với toàn thế giới.
Tuy nhiên, theo các cơ quan an ninh tình báo Nga và một số nước thì hoạt động của tổ chức này lại mang màu sắc chính trị và luôn được sự chỉ đạo chặt chẽ của Chính phủ Anh, nhằm thực hiện mưu đồ chính trị “xuấu khẩu” giá trị văn hóa và dân chủ phương Tây đến các nước khác
