Chính phủ Pháp: Xốc lại đội hình chuẩn bị cho “trận đánh lớn”

Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy ngày 13/11 đã chấp nhận quyết định từ chức của Thủ tướng François Fillon và nội các của ông, mở đường cho một đợt cải tổ nội các được chờ đợi từ lâu. Động thái này là một thủ tục truyền thống của Pháp, cho phép Tổng thống lựa chọn các bộ trưởng mới mà không phải sa thải êkíp bộ trưởng đương nhiệm. Tuy nhiên, thay vì mạnh dạn thay đổi như chờ đợi của nhiều người, ông vẫn duy trì Thủ tướng François Fillon ở chức vụ cũ. Được tiết lộ từ nhiều tháng trước đây, trong thời gian qua, ý định cải tổ nội các của Tổng thống Sarkozy đã làm dấy lên nhiều giả thuyết khác nhau về khả năng ai sẽ là tân chủ nhân của Điện Matignon - là Phủ Thủ tướng Pháp.

Nhiều người cho rằng rất có thể ông Jean Louis Borloo, nguyên Bộ trưởng Môi trường sẽ được tín nhiệm để Tổng thống Pháp có thể chứng tỏ mong muốn thay đổi của mình. Nhưng vào lúc chỉ còn 2 năm nữa là đến cuộc bầu cử tổng thống, việc chinh phục lòng dân đã trở thành quan trọng. Đưa ra một chính phủ mới, với những biện pháp mới hợp lòng dân hơn là điều kiện cần thiết. Việc Tổng thống Pháp duy trì ông François Fillon ở chức vụ thủ tướng được cho là nằm trong chiều hướng đó.

Nguyên do là vì trong hơn 3 năm qua, dù Chính phủ Pháp đã phải trải qua nhiều giai đoạn khó khăn, Thủ tướng Fillon luôn luôn có chỉ số tín nhiệm cao trong các cuộc thăm dò dư luận, chứng tỏ ông rất được lòng dân, ít ra là hơn hẳn các thành viên còn lại trong chính quyền, kể cả so với Tổng thống Sarkozy. Uy tín đó đã khiến ông trở thành nhân vật không thể thiếu trong cương vị Thủ tướng, nhất là trong thời gian qua, ông đã phải trực tiếp gánh vác hai trách nhiệm cực kỳ khó khăn. Trước hết là đưa kế hoạch cải tổ chế độ hưu bổng đến nơi đến chốn, nghĩa là từ dự thảo biến thành luật. Thứ nữa là áp đặt được một chính sách khắc khổ mới.

Việc chọn ông François Fillon để lãnh đạo Chính phủ Pháp trong giai đoạn cuối còn là nguyện vọng của đa số trong đảng cầm quyền UMP, vốn trong thời gian qua đã không che giấu bất bình trước khả năng ông Sarkozy cử ông Jean Louis Borloo, nguyên Bộ trưởng Môi trường thuộc cánh trung hữu lên làm Thủ tướng.

Theo giới phân tích, hai năm trước cuộc bầu cử tổng thống, mà rất có thể là sẽ ra tái tranh cử, ông Sarkozy không thể nào để cho đội ngũ của mình bị chia rẽ, và điều đó giải thích vì sao Chính phủ Pháp thay đổi, nhưng vị thủ tướng vẫn nguyên vị.

Báo chí Pháp bình luận rằng, quyết định cải tổ nội các vào lúc này là một điều cần thiết đối với Tổng thống Sarkozy để khép lại một giai đoạn mà uy tín của ông cũng như của đảng UMP cầm quyền bị sút giảm trong dư luận, sau một loạt cải cách gây tranh cãi. Nổi cộm nhất là việc thông qua đạo luật kéo dài hạn tuổi lao động cho đến 67 tuổi, đã tạo ra hàng loạt các cuộc đình công biểu tình liên tiếp trên toàn nước Pháp, thu hút hàng triệu người tham gia.

Thái độ của chính phủ và đảng cầm quyền kiên quyết thúc đẩy công cuộc cải tổ chế độ hưu bổng, bất chấp phong trào phản đối, đã gây tổn hại cho uy tín của chính phủ, do đó vấn đề cải tổ nội các trở nên thiết yếu. Tỉ lệ ủng hộ ông Sarkozy hiện đang ở mức rất thấp, chỉ khoảng 35%, theo cuộc khảo sát được công bố hôm 8/11.

Cựu Thủ tướng Alain Juppé.

Bên cạnh đó, tên tuổi của một số bộ trưởng trong chính phủ cũ, cụ thể là trường hợp của nguyên Bộ trưởng Lao động Eric Woerth, đã bị nêu lên trong một số vụ tai tiếng tài chính hay lạm quyền. Cải tổ nội các là một cơ hội tốt để chính quyền có thể giải quyết vấn đề một cách êm thắm, tránh cho những người liên can bị công luận chú ý quá mức.

Cuối ngày 14/11, Văn phòng Thủ tướng Pháp đã công bố thành phần nội các mới theo đó toàn bộ nội các mới chỉ còn 30 bộ trưởng thay vì con số 37 như trước. Theo ghi nhận, nội các mới có 4 nhân vật mới, 8 bộ trưởng hoặc được giữ nguyên vị trí hoặc thuyên chuyển chức vụ. Ngoài ra, 8 bộ trưởng trong nội các cũ được cho về "nghỉ ngơi", trong số đó có những gương mặt lớn như Ngoại trưởng Bernard Kouchner, Bộ trưởng Quốc phòng Hervé Morin, hay Bộ trưởng Tư pháp Michèle Alliot-Marie, và trong số đó "không thể thiếu" Bộ trưởng Lao động Eric Woerth, người làm khuynh đảo chính trường Pháp về những bê bối tài chính mới đây.

Sau 3 năm rưỡi hoạt động "chìm", cựu Thủ tướng Alain Juppé trở lại chính trường với chức vụ Quốc vụ khanh kiêm Bộ trưởng Quốc phòng. Bà Michèle Alliot-Marie nhường chức vụ Bộ trưởng Tư pháp cho Michel Mercier, thủ quỹ của đảng cánh trung Modem, để sang đảm trách Bộ Ngoại giao Pháp.

Trong một bản thông cáo tối ngày 14/11, Thủ tướng tái nhiệm François Fillon xác định 4 mục tiêu mà chính phủ mới của ông sẽ theo đuổi: đó là củng cố tăng trưởng kinh tế, cải thiện vấn đề công ăn việc làm, phát huy tình đoàn kết quốc gia và an ninh cho mọi người Pháp. Theo giới quan sát, 4 mục tiêu này chẳng khác gì bản phác thảo chương trình hành động của Chính phủ Pháp trong phần hai nhiệm kỳ tổng thống của ông Nicolas Sarkozy, từ nay cho đến năm 2012