“Chính trị là niềm đam mê của tôi”

Động thái đầu tiên của Lula da Silva ngay sau khi "tái xuất" là cuộc trả lời phỏng vấn báo Time, trong đó ông không đưa ra nhận định nào về cách giải quyết khủng hoảng nợ của châu Âu, mà chỉ nói ngắn gọn rằng: "Nếu nước Đức mà giải quyết vấn đề Hy Lạp từ vài năm trước đây thì tình hình đã không đến nỗi tệ như hôm nay".

Lula da Silva được giới sử gia Brazil đánh giá là vị Tổng thống được dân chúng mến mộ nhất mọi thời đại. Theo thống kê, tỉ lệ cử tri ủng hộ ông vào cuối nhiệm kỳ (ngày 31/12/2010) ở mức rất cao, đến 87,3%, cao hơn nhiều so với đầu nhiệm kỳ. Sự ủng hộ đó là kết quả của việc ông triển khai nhiều kế sách hay trong 2 nhiệm kỳ Tổng thống Brazil (2003-2010). Lula da Silva đã chọn lựa con đường chính trị trung-tả để đưa ra những chính sách kinh tế hiệu quả, thực hiện tốt các dự án xóa đói giảm nghèo, cung cấp nước sạch, chăm sóc y tế, chống tình trạng trẻ em mang thai trong chương trình Fome Zero (Không còn nạn đói). Và chương trình xã hội quan trọng nhất của Lula da Silva là Bolsa Familia bao gồm các dự án trợ cấp giáo dục, trợ cấp tiền mua lương thực và khí đốt cho các hộ gia đình nghèo,…

Năm nay 66 tuổi, Lula da Silva xuất thân nghèo khó, sinh trưởng tại vùng nghèo nhất nước ở đông bắc Brazil: Thuở nhỏ, ông phải kiếm sống bằng nghề đánh giày ở Sao Paulo, vì vậy mà báo chí đã gọi ông là "cậu bé đánh giày trở thành Tổng thống Brazil" khi ông đắc cử Tổng thống nhiệm kỳ đầu tiên vào cuối năm 2002 (nhậm chức ngày 1/1/2003). Lớn lên, Lula da Silva vào làm công nhân trong một nhà máy sản xuất ốc vít, trở thành thủ lĩnh công đoàn trong thập niên 70 thế kỷ XX. Thời chế độ độc tài quân phiệt (thập niên 70), Lula da Silva là một trong những cá nhân chống đối chế độ. Năm 1979, Lula da Silva gây chú ý mạnh với bài phát biểu hùng hồn trước 80.000 công nhân, tạo nên làn sóng hiệu ứng dây chuyền khi các công nhân lặp lại lời nói của ông.

Sau khi trở thành Tổng thống Brazil, Lula da Silva đã đưa đất nước thoát ra khỏi khủng hoảng kinh tế, vươn lên thành nền kinh tế mạnh nhất châu Mỹ Latinh, và gia nhập câu lạc bộ những nền kinh tế đang phát triển mạnh nhất thế giới, nhóm BRICS (gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, Nam Phi).

Ngày 29/10/2011, Bệnh viện Sírio-Libanes chẩn đoán Lula da Silva bị ung thư hầu, và ông đã chọn cách điều trị bằng hóa trị. 4 tháng sau, Lula da Silva đã có thể tuyên bố hồi phục và vẫn tiếp tục chữa trị. Trung tuần tháng 8/2012, các bác sĩ đã thông báo bệnh của Lula da Silva đã khỏi hẳn và sức khỏe của ông đang hồi phục tốt.

Với lần trở lại chính trường này, Lula da Silva đã triển khai một chiến dịch vận động giúp các ứng cử viên của đảng Công nhân giành chiến thắng trong các cuộc bầu cử thị trưởng tại các thành phố lớn của Brazil. Nét mới của Lula da Silva chính là việc ông sẵn sàng "chuyển thù thành bạn" và đã lôi kéo được nhiều đối thủ chính trị trước đây về theo mình.

Tuy nhiên, nhiệm vụ có vẻ không dễ dàng cho Lula da Silva, vì đảng Công nhân của ông đang đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng trước mắt. Đó là việc hơn 30 chính khách thuộc đảng Công nhân, trong đó có cả phụ tá thân cận nhất của ông là cựu Chánh văn phòng Tổng thống Jose Dirceu de Oliveira e Silva, đang dính vào một vụ bê bối "mua phiếu bầu" mà báo chí Brazil gọi là "mensalao" (khoản tiền phụ cấp lớn hàng tháng). Vụ bê bối được phanh phui lần đầu vào năm 2005, nhưng mãi đến nay, sau 7 năm, vụ án mới được Tòa án tối cao mang ra xem xét lại.

Lula da Silva và vợ, bà Marisa Letícia Rocco Casa da Silva.

Theo một báo cáo năm 2007 của Tổng chưởng lý Brazil, kế hoạch "trợ cấp hàng tháng" được thiết kế rất phức tạp, bao gồm tiền từ ngân sách quảng cáo của các công ty quốc doanh được chuyển về chi trả cho các nghị sĩ trong Quốc hội Brazil để mua chuộc lá phiếu (sự ủng hộ) của họ. Chưa hết, báo cáo của Tổng chưởng lý còn mô tả một kế hoạch chuyển tiền vào tài khoản của đảng Công nhân nhằm giúp đảng này thực hiện "tham vọng" bành trướng quyền lực.

Trả lời báo chí về vụ bê bối, ông Lula da Silva không thừa nhận có chuyện như vậy xảy ra với đảng của ông. Lula da Silva nói, đảng Công nhân không cần phải "mua phiếu", vì đảng đã có đủ sức mạnh, có liên minh chiếm đa số trong Quốc hội. Báo chí Brazil còn dẫn lời Gilmar Mendes - một thẩm phán Tòa án tối cao, nói rằng, ông Lula da Silva đã từng gặp riêng ông Mendes để tác động ông này trì hoãn xét xử vụ án. Ông Lula da Silva không thừa nhận có việc đó, nhưng dư luận chính trị Brazil thì tin rằng "không điều gì là không thể", nhất là với một người quyết tâm bảo vệ đảng Công nhân như Lula da Silva. Dù sao thì ông Lula da Silva vẫn phải tuân theo phán quyết của Tòa án tối cao.

"Ông ấy thật nồng ấm, có sức thu hút lạ kỳ" - nhận xét của cựu Tổng thống Fernando Henrique Cardoso - người thầy, đồng đội và cũng là đối thủ chính trị một thời của Lula da Silva. Thật vậy, Lula da Silva đang làm việc tại một học viện ở bang Sao Paulo, và hàng ngày vẫn có nhiều người có uy tín đến thăm ông và sẵn sàng ngồi hàng giờ để nghe ông thuyết giảng về nhiều đề tài khác nhau. Và các buổi thuyết giảng của ông từ trước đến nay đều do các công ty, tập đoàn lớn tài trợ.

Khi báo chí hỏi: "Tại sao ông không nghỉ ngơi, đọc sách hay nghe nhạc cho thư giãn?”, Lula da Silva ngồi thẳng lên trả lời ngay: "Nghe này! Chính trị là niềm đam mê của tôi"