Chính trường Thái Lan vẫn tiềm ẩn yếu tố khó lường

• Việt Nam – Thái Lan và câu chuyện vươn tầm châu lục
• Liệu đội tuyển Thái Lan có thể đánh bại Việt Nam?1

Mặc dù phe ủng hộ chính quyền quân sự do đảng Quyền lực nhà nước nhân dân (Palang Pracharath) đứng đầu đã giành được lợi thế trong việc phân bổ ghế hạ nghị sĩ, song phe đối lập vẫn chưa hết hy vọng chừng nào các đảng do dự còn chưa quyết định. Các cuộc mặc cả đang diễn ra quyết liệt nhằm giành quyền thành lập chính phủ.

Sau khi Ủy ban Bầu cử Thái Lan (EC) công bố tên 149/150 hạ nghị sĩ theo danh sách đảng, theo đó có tới 26 chính đảng được phân bổ ghế hạ viện trong cuộc bầu cử ngày 24/3 vừa qua. Tính cả Vì nước Thái (Pheu Thai), đảng không nhận được ghế nào vì số hạ nghị sĩ trúng cử tại các khu vực bầu của đảng này đã vượt quá tỉ lệ phiếu phổ thông, hạ viện mới của Thái Lan có 27 chính đảng có chân tại hạ viện.

Đây là lần đầu tiên trong vòng 8 thập niên qua, cơ quan lập pháp này có nhiều đảng tham gia như vậy. Đại diện có mặt tại hạ viện trong các kỳ bầu cử trước chỉ trên dưới 10 đảng.

Như vậy tính cả danh sách 349/350 ứng cử viên trúng cử hạ viện tại các khu vực bầu cử (ghế thứ 350 sẽ được bỏ phiếu lại vào ngày 26-5 vì có 1 ứng viên của đảng Pheu Thai ở tỉnh Chiang Mai bị tước kết quả trúng cử do hối lộ), đảng Pheu Thai có tổng cộng 136 ghế, đảng Quyền lực nhà nước nhân dân (Palang Pracharath) của đương kim Thủ tướng Prayuth Chan-ochacó 115 ghế, đảng Tương lai mới (FFP) có 80 ghế, đảng Dân chủ 52 ghế, đảng Bhumjaithai 51 ghế. Các đảng còn lại trong 27 chính đảng sẽ có đại diện từ 1 đến 10 ghế.

Tính toán cho thấy liên minh 7 đảng của đảng Pheu Thai (Pheu Thai, Future Forward, Pheu Chart, Prachachart, Seri Ruam Thai, Thai People Power và New Economics) chỉ giành được 245 ghế ở Hạ viện. Trong khi đó, với 7 ghế mà các đảng liên minh giành được thêm, đảng Palang Pracharat hiện có 122 ghế. Nếu tính luôn cả sự ủng hộ của 250 nghị sĩ ở thượng viện, ông Prayuth có thể sẽ giành được 372 phiếu - tức thiếu 4 phiếu để đắc cử (quy định là từ 376/750 phiếu trở lên).

Ông Sawaeng Boonmee - Phó Tổng Thư ký Ủy ban bầu cử Thái Lan công bố danh sách trúng cử Hạ viện.

Giới phân tích cho rằng kết quả hiện tại chưa cho thấy người chiến thắng rõ ràng nhưng đảng Palang Pracharat thân quân đội đang giành lợi thế. Tuy nhiên, chính trường Thái Lan lại đang tiềm ẩn những nhân tố mới khó lường.

Hiện tại, 10 trong số 11 đảng nhỏ được phân bổ 1 ghế hạ nghị sĩ theo danh sách đảng đã cam kết đứng về phía đảng Palang Pracharath và ủng hộ Thủ tướng Prayut Chan-o-cha liên nhiệm, trong khi đảng còn lại tuyên bố sẽ tham gia bất kỳ liên minh nào có thể đứng ra thành lập chính phủ.

Một nguồn tin từ Palang Pracharath cho biết đảng này đang "tăng tốc tối đa" để thành lập một liên minh và những nhóm chủ chốt trong đảng đã bắt đầu thảo luận việc phân bổ các ghế nội các cho các thành viên liên minh. Một lãnh đạo Palang Pracharath thậm chí còn tuyên bố đảng này đã tập hợp được “hơn một nửa trong tổng số 500 hạ nghị sĩ” để đứng ra thành lập một chính phủ đa đảng và “không thấy trở ngại gì để phân bổ ghế cho các đảng nhỏ”.

Sau khi kết quả bầu cử chính thức được công bố, đảng Pheu Thai và đồng minh chính là FFP đã trình đơn lên EC khiếu kiện kết quả bầu cử. Các đảng này cho rằng việc Tòa án Hiến pháp Thái Lan đưa ra phán quyết về công thức phân bổ hạ nghị sĩ theo hệ thống danh sách đảng quy định tại Điều 128, Luật Bầu cử hạ nghị sĩ là không công bằng và thiên vị cho các đảng nhỏ.

Trong khi đó, cái gọi là “Nhóm do dự” bao gồm các đảng Dân chủ, Bhumjaithai, Chartthaipattana và Chartpattana hiện có tới 116 ghế hạ viện. Ông Anutin Charnvirakul, thủ lĩnh đảng Bhumjaithai, tuyên bố rằng đảng này “đang lắng nghe tiếng nói của người dân”, có thể là một cách diễn đạt ẩn ý về việc đang cân nhắc các lợi ích chính trị và kinh tế, ở cấp độ dài hạn và trước mắt.

Bhumjaithai vốn được xem là chính đảng có lập trường “mềm dẻo” nhất trong số các đảng lớn tại Thái Lan nên việc ban lãnh đạo đảng này quyết định đứng về bên nào trong cuộc đua giành quyền lập chính phủ, cũng được xem là khó lường.

Một trong những yếu tố khác chi phối chính trường Thái Lan là ngày 15-5 tới, 307 đại biểu đại diện cho các thành viên đảng Dân chủ sẽ bỏ phiếu bầu lãnh đạo mới sau thất bại nặng nề trong cuộc bầu cử hôm 24/3 khiến ông Abhisit Vejjajiva phải từ chức lãnh đạo đảng.

Sau khi EC công bố 498/500 ghế hạ viện, đảng Dân chủ chỉ đứng thứ 4 với 52 ghế, sau Pheu Thai, đảng Quyền lực nhà nước nhân dân và đảng Tương lai mới (Future Forward). Theo nhận định của giới chuyên gia, chính đảng 73 tuổi này giờ đây đứng trước ngã ba đường khi phải chọn nhà lãnh đạo mới, khôi phục niềm tin và quyết định xem liệu có tham gia cùng các đảng khác để thành lập một chính phủ liên minh hay không.

Cố vấn trưởng của đảng Dân chủ, ông Chuan Leekpai đã bày tỏ lo ngại về điều mà ông gọi là “những nhân tố bên ngoài” có thể dẫn dắt hoặc gây ảnh hưởng với chính đảng này trong việc đưa ra quyết định về con đường chính trị của mình.

Sau tổng tuyển cử, một số thành viên của đảng Dân chủ ủng hộ ông Abhisit khi chính trị gia này tuyên bố không ủng hộ Thủ tướng Prayut Chan-o-cha liên nhiệm nhưng nhiều thành viên lại có quan điểm khác. Trong khi đó, ông Chuan đồng tình với quyền Chủ tịch đảng Jurin Laksanavisit, người có quan điểm mong muốn các thành viên của đảng này không bày tỏ ý kiến về vấn đề trên và đợi đến khi đảng Dân chủ có lãnh đạo mới.

Ông Jurin Laksanavisit là một trong số 4 ứng cử viên cạnh tranh cho vị trí cao nhất của đảng Dân chủ. Những người còn lại là cựu Bộ trưởng Tài chính Korn Chatikavanij, Apirak Kosayodhin - người 2 lần làm Thị trưởng Bangkok và cựu Bộ trưởng Tư pháp Pirapan Salirathavibhaga.

Sự bất an của người dân còn được thể hiện trong nhiều cuộc thăm dò mới đây. 45,20% người dân cho rằng tình hình chính trị Thái Lan sẽ tương tự thời gian trước bầu cử do mâu thuẫn và đấu đá quyền lực. Có đến 75,4% số người được hỏi nói rằng họ không đồng ý với cách thức mà EC áp dụng để phân bổ số ghế hạ nghị sỹ vừa công bố hôm 8-5 và có đến 83,15% phản đối việc 15 bộ trưởng trong chính phủ đương nhiệm từ chức để trở thành thượng nghị sỹ, điều mà phe đối lập chỉ trích là nhằm đảm bảo sự nắm quyền lâu dài của phe quân nhân.