Cơn chấn động chính trị của Serbia

Kết quả này cho thấy niềm tin vào phương Tây của người dân Serbia đã phai nhạt trong bối cảnh các nước phương Tây đang phải đối mặt với cơn khủng hoảng nợ công và các cử tri Serbia không chấp nhận một nền kinh tế suy yếu như hiện tại. Cựu Tổng thống Tadic là một trong những chính trị gia thất trận do khủng hoảng tài chính ở châu Âu trong các cuộc bầu cử diễn ra gần đây trên lục địa này.

Ông Tadic gắn sự nghiệp chính trị của mình với các chính sách và tư tưởng thân phương Tây, tuy nhiên vấn đề lớn nhất của nền kinh tế Serbia đó là sự suy thoái, nạn tham nhũng bên trong bộ phận điều hành đất nước. Khi các nước phương Tây gặp khủng hoảng kinh tế, đầu tư nước ngoài giảm mạnh khiến chính quyền của ông Tadic phải chịu trách nhiệm trước hàng loạt người bị thất nghiệp và đời sống nhân dân trở nên khó khăn hơn. Serbia đang phải đối mặt với tỉ lệ thất nghiệp lên tới 24% và nợ nước ngoài là 24 tỉ euro (31,5 tỉ USD).

Kết quả bầu cử vòng hai này đã đem lại nhiều bất ngờ bởi Tổng thống Tadic được mong đợi sẽ tái đắc cử. Tuy nhiên, tỷ lệ người dân đi bầu cử thấp (chỉ là 46,2%) được cho đã phá hỏng cơ hội tái đắc cử của Tổng thống Tadic. Tại vòng một diễn ra ngày 6/5, ông Tadic nhận được 26,8% số phiếu bầu, trong khi tỷ lệ này ở ông Nikolic là 25,6%. Dragan Bujosevic, Tổng biên tập của tờ Politika cho biết, chiến thắng của ông Nikolic chỉ như một sự trừng phạt dành cho ông Tadic vì đảng của ông Tadic mới chiếm vị trí chủ chốt trong bộ máy chính quyền Serbia.

Tổng thống mới đắc cử Tomislav Nikolic của Serbia tại trụ sở đảng Cấp tiến ở thủ đô Belgrade.

Bầu cử đối đầu trực tiếp được coi là cuộc bỏ phiếu để Serbia trở thành một thành viên của EU và Tổng thống mới đắc cử đã hứa Serbia sẽ không ra khỏi con đường của EU. Ông Nikolic đã tuyên bố chuyển từ thái độ phản đối sang thân với phương Tây được cho là chiến lược để chiếm được nhiều lá phiếu hơn. Ông Nikolic có những mối quan hệ rất thân thích với Nga và trong quá khứ ông còn xem Serbia như một tỉnh của Nga. Trong bài phát biểu tuyên bố chiến thắng của mình, ông nói Serbia sẽ không quay lưng với các nước phương Tây nhưng không hề đề cập đến việc sẽ chỉ định ai làm thủ tướng.

Sau khi có kết quả bầu cử, Tomislav Nikolic  khẳng định sẽ tiếp tục chính sách của người tiền nhiệm là đưa Serbia gia nhập Liên minh châu Âu. Tuy nhiên, ông cũng tuyên bố Serbia "muốn bảo vệ người dân nước này ở Kosovo" - tỉnh đã tuyên bố ly khai khỏi Liên bang Serbia vào đầu năm 2008. Vào những năm 90 của thế kỷ trước, ông là phó lãnh đạo của đảng Tiến bộ Serbia và nhiều năm là dân biểu Nghị viện Serbia. Trong quá trình lãnh đạo đảng, Nikolic ủng hộ thúc đẩy đảng này theo hướng tập trung vào các vấn đề kinh tế và xã hội như nghèo đói và thất nghiệp, chứ không phải là chủ nghĩa dân tộc.

Ông từng là Phó thủ tướng, Bộ trưởng của Serbia từ 1998 đến 1999 và Phó thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Liên bang Nam Tư trong chính phủ liên minh từ 1999 đến 2000. Nikolic là Phó chủ tịch đảng Tiến bộ từ năm 2003, trong thời gian đó ông đã giữ chức Chủ tịch Quốc hội của Serbia, năm 2007. Trong năm 2008, ông từ chức sau bất đồng với Vojislav Seselj về mối quan hệ của Serbia với Liên minh châu Âu. Nikolic sau đó đổi tên đảng của mình thành đảng Cấp tiến Serbia.

Nikolic chạy từng đua tranh ghế tổng thống Nam Tư trong cuộc bầu cử năm 2000 và xếp vị trí thứ ba. Ông cũng chạy đua ba lần vào vị trí tổng thống Serbia (vào các cuộc bầu cử trong các năm 2003, 2004 và 2008). Năm 2003, ông giành được nhiều phiếu nhất, nhưng cuộc bầu cử đã bị hủy bỏ do cử tri đi bầu thấp. Trong năm 2004 và 2008, ông đứng thứ hai, sau Boris Tadic.

Tomislav Nikolic sinh ra ở Kragujevac. Ông đã tốt nghiệp trường trung học tại Kragujevac. Việc làm đầu tiên của ông là một giám sát viên nghĩa trang. Năm 1971, ông bắt đầu làm việc với Công ty Xây dựng công trình Zegrap, và năm 1978 ông làm việc cho Công ty 22 tháng 12 Kragujevac, là người đứng đầu của Cục Đầu tư và Bảo trì. Ông là Giám đốc kỹ thuật của Công ty dịch vụ hữu ích trong Kragujevac. Vợ chồng ông Nikolic có 2 con trai.

Sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống, ông Nikolic cam kết sẽ tiếp tục đưa Serbia gia nhập Liên minh châu Âu (EU). Tuy nhiên, trở thành Tổng thống Serbia trong lúc này, ông Nikolic sẽ đối mặt với nhiều khó khăn khi nền kinh tế hiện bị suy thoái của đất nước