Italia: Hiện tượng “Chú hề” Beppe Grillo

Beppe Grillo đúng là một danh hài, ngay cả trong cách vận động chính trị của ông cũng đậm nét hài hước. Báo chí đã chú ý theo dõi từng cử chỉ, hành động của Beppe từ khi đảng M5S của ông nổi đình đám sau cuộc bầu cử địa phương vừa qua. Ngày 10/10, một lần nữa Beppe lại gây chú ý khi thực hiện cuộc bơi tự do qua eo biển Messina giữa đảo Scicily với Italia, rộng gần 4km, mất 1 giờ bơi. Beppe được hộ tống bởi một đội ngũ thành viên đảng M5S và đã đến đích an toàn. Cuộc bơi lội này là một trong những hoạt động vận động cử tri, và ông sẽ vận động cử tri trên đảo Scicily cho cuộc bầu cử địa phương tiếp theo vào ngày 28-10 tới.

Trong khi đó, tại thành phố cổ Parma, miền Bắc Italia, cái tên Beppe Grillo đang là một hiện tượng, là trung tâm của cái mà dư luận Italia gọi là "Cách mạng Grillo". Cách đây 4 tháng, trong cuộc bầu cử địa phương Italia, đảng Phong trào Năm Sao của Grillo đã bất ngờ giành chiến thắng để lần đầu tiên bước lên nắm quyền lãnh đạo thành phố này, với cả chức Thị trưởng lẫn Hội đồng thành phố.

Đó còn hơn cả một trận động đất. Bởi ngoài Parma, M5S của Grillo còn giành chiến thắng tại nhiều thành phố khác ở miền Bắc Italia, với tỉ lệ khá tốt, như 14,1% ở Genoa, 9,5% ở Verona, 19,9% ở Parma, 10,2% ở Monza và 10% ở Piacenza. Đó là chưa kể ở một số thị trấn nhỏ, M5S đã giành tỉ lệ thắng phiếu rất cao, như Sarego (35,2%), Mira (52,5%), Comachio (69,2%). Đặc biệt, có đến hơn 60% cử tri thành phố Parma chọn người của M5S vào chức thị trưởng thành phố.

Từ cuộc "nổi dậy" ở các thành phố, thị trấn miền Bắc, M5S của Grillo bắt đầu được cả nước Italia biết đến. Nếu như năm ngoái, tỉ lệ ủng hộ trên cả nước dành cho phong trào chính trị mới nổi của ông chỉ quanh quẩn ở mức trên dưới 4%, thì năm nay, mọi chuyện đã xoay chiều khác hẳn. M5S từ một đảng nhỏ ở tỉnh lẻ đã vụt lớn mạnh, trong các cuộc thăm dò mới nhất cho kết quả có đến 20% công chúng Italia ủng hộ, xếp vị trí thứ 2, chỉ chịu kém đảng lớn nhất Italia hiện nay là đảng Dân chủ với tỉ lệ một con số, trong khi luôn xếp ở vị trí cao hơn đảng Nhân dân Tự do.

Danh hài Beppe Grillo sau khi thực hiện cuộc bơi vượt eo biển Messina vào ngày 10/10.

Và rồi, từ một nghệ sĩ, Grillo chuyển hướng sang hoạt động chính trị từ những năm đầu thế kỷ XXI. Ông lập ra trang web cá nhân, thu hút rất đông người hâm mộ truy cập, ghi nhận đến 200.000 lượt truy cập mỗi ngày, hình thành một phong trào chính trị trên mạng Internet, vận động mọi người phản đối cách thức điều hành đất nước của giới chính trị truyền thống. Năm 2009, Grillo tiến thêm một bước, thành lập đảng M5S tập hợp những người mang tư tưởng dân tộc nhưng thể hiện bằng phong cách hóm hỉnh, khôi hài.

Chỉ trong thời gian ngắn, đảng của Grillo đã đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Sau khi giành một số thắng lợi nhỏ trong các cuộc bầu cử địa phương, M5S giành cú thắng lớn nhất vào tháng 5/`2012 vừa qua. M5S lấy khẩu hiệu là "khôi phục kinh tế Italia, đưa đất nước thoát ra khỏi khủng hoảng" nhưng vẫn không đi theo con đường khắc khổ mà các chính khách hiện nay đang đi.

Điều khiến cho cả châu Âu lo lắng nhất khi uy tín của Grillo và sự ủng hộ của công chúng dành cho đảng M5S ngày càng cao chính là quan điểm dân tộc chủ nghĩa hơi có phần cực đoan. Trước hàng ngàn người ủng hộ mình, Grillo đưa ra thông điệp chống thắt lưng buộc bụng, chỉ trích gay gắt "các thế lực" đang muốn hủy hoại xã hội Italia - ám chỉ các đảng phái chính trị chính thống, ủng hộ việc duy trì đồng tiền chung euro. Ông chỉ trích lãnh đạo các nước Đức và Pháp là những chủ nợ đang "hút máu" Italia. Ông kêu gọi tổ chức trưng cầu ý dân về việc sử dụng đồng euro ở Italia.

Đồng thời kêu gọi Chính phủ Italia thực hiện việc tạm ngưng trả nợ quốc gia, giống như Argentina và Ecuador đã từng làm, để tạo cơ hội khôi phục  sức sống cho kinh tế đất nước. Đang tiếp tục chìm trong khủng hoảng nợ công, với các biện pháp khắc khổ chưa có dấu hiệu nào cho thấy là sẽ mang lại hiệu quả, các lãnh đạo châu Âu lại càng lo hơn trước sự thắng thế của một hiện tượng chính trị dân tộc chủ nghĩa như Grillo. Nỗi lo ngại lớn nhất là, nếu một mai M5S vượt lên dẫn đầu chính trị quốc gia Italia và Grillo trở thành lãnh đạo nước này, số phận của đồng euro chắc chắn bị đe dọa.

Dù là một trong những quốc gia khủng hoảng nợ nặng nề nhất khối đồng tiền chung, nhưng với quy mô nền kinh tế lớn như Italia, các lãnh đạo châu Âu chắc chắn không để cho Italia bị sụp đổ. Tuy nhiên, một khi nền kinh tế Italia được chèo lái theo chiều hướng mới, tách ra khỏi khối đồng tiền chung, nguy cơ về sự tan rã khối là điều có thể nhìn thấy.

Grillo thường nói trước diễn đàn rằng, châu Âu, và cả thế giới, không nên "lo sợ" một người chuyên mang lại tiếng cười sảng khoái cho mọi người. Quan điểm dân tộc của ông chỉ là một biểu hiện cho một trào lưu tư tưởng bất mãn trước những chính sách kinh tế - xã hội sai lầm mà giới chính khách hiện tại vẫn cố bám theo, bất chấp sự phản đối của dân chúng. Và một khi sự bất mãn đó đã trở nên quá sức chịu đựng, sẽ biến thành hành động phản đối bằng lá phiếu dành cho thế lực mới thay thế cho cái cũ