Khác ý “lệnh bà”, Chánh văn phòng Nhà Trắng trở thành Thị trưởng Chicago

Giới thạo tin cho rằng, chức Thị trưởng mà Emanuel có được phần nhiều cũng "dựa hơi" ông Obama. Tuy nhiên trong vai trò mới này, cá tính thô ráp và nóng nảy của Emanuel vẫn làm ông gặp khó khăn, và những tranh cãi xung quanh ông gần đây  ngày một nhiều, dĩ nhiên vẫn liên quan đến chính trị và tiền bạc.

Chọn vợ hay cố vấn thân cận nhất?

Đỉnh điểm của mối bất hòa với đệ nhất phu nhân chính là khi Rahm Emanuel, Chánh văn phòng Nhà Trắng nổi tiếng "bạo mồm, bạo miệng", xin từ chức vào mùa hè năm 2010. Lý do chính thức được thông báo là để ứng cử chức thị trưởng Chicago, thành phố quê hương ông. Khi còn làm trong Nhà Trắng, Emanuel không hề che giấu ý thích làm thị trưởng Chicago. Tuy nhiên, theo nhà báo Jodi, lý do thật sự của vụ từ chức này là hậu quả cuộc đối đầu giữa Emanuel và bà Michelle về dự luật cải cách bảo hiểm y tế.

Trong suốt hai năm đầu phụng sự Obama, Emanuel phải chật vật chống đỡ với đệ nhất phu nhân, dùng mọi mánh khóe để khẳng định ảnh hưởng đối với Tổng thống. Michelle Obama luôn hoài nghi về việc chồng bất ngờ lựa chọn Emanuel vào chức Chánh văn phòng Nhà Trắng.

Cho tới khi Obama chính thức nhậm chức, Emanuel bắt đầu được tin tưởng và có nhiều động thái phản ứng với Michelle. Ông phủ quyết việc đệ nhất phu nhân đưa Valerie Jarrett, cố vấn lâu năm của nhà Obama, vào tòa Bạch Ốc với vai trò thư ký riêng. Ông cũng từ chối cho phép cố vấn của bà Michelle, Jackie Norris, tham gia các cuộc họp nhân sự do ông tiến hành vào 7 giờ 30 phút hàng ngày. Dần dần người ta nhận thấy ông Obama đang quá ưu ái Emanuel.

Michelle và Emanuel không có mối liên hệ nào, dù cùng làm việc bên cạnh Tổng thống Obama. Quan hệ giữa hai người vô cùng xa cách và gượng gạo. Nhiều đồng nghiệp chia sẻ, Emanuel luôn tỏ ra đắc chí khi từ chối mọi tiến cử nhân sự của Michelle, rằng ông không thấy thoải mái khi làm việc chung với bà. Michelle Obama từng cố gắng sa thải Emanuel khi biết ông ủng hộ Hillary Clinton trong các chiến dịch tranh cử. Vì thế báo giới miêu tả hai người ở hai thái cực hoàn toàn đối lập: Rahm Emanuel - con người của công chúng và quyền lực, Michelle Obama - phu nhân tại gia và giúp chồng những chuyện hậu trường. Tuy nhiên trước báo giới, hai người luôn che giấu mâu thuẫn này. Michelle Obama cho biết, giữa bà và Emanuel chưa bao giờ có lời qua tiếng lại. Trong khi Thị trưởng Chicago hết lời tung hô phu nhân tổng thống trên tờ Chicago Sun Times: "Mối quan hệ giữa tôi, Tổng thống và đệ nhất phu nhân là rất hoàn hảo".

Song sự thực thì mối bất hòa giữa hai người làm nảy sinh nhiều mâu thuẫn bên trong Nhà Trắng. Emanuel nói với đồng nghiệp rằng, kinh nghiệm dưới thời Clinton đã dạy cho ông nên tránh xa các vị đệ nhất phu nhân, ở đây là bà Obama. Ông liên kết với trợ lý báo chí Robert Gibbs công kích bà Michelle. Hai người nói rằng, phu nhân tổng thống không có quyền đi nghỉ riêng, chi tiêu mạnh tay vào việc tu sửa văn phòng Nhà Trắng hay mua quần áo đắt tiền.

Màn kịch giữa Emanuel và Michelle tiếp diễn trên vũ đài chính trị khiến mọi vấn đề trở nên phức tạp. Trước thềm các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2010, hai người khiến ông Obama lúng túng khi đưa ra các quan điểm trái chiều về chuyện cải cách hoàn toàn các thể chế, chính sách nhập cư. Trong khi Emanuel không nhìn thấy lợi ích nào của việc soạn thảo luật mới thì đệ nhất phu nhân lại liên tục yêu cầu chồng triển khai trên diện rộng để "ghi điểm" với dân tình, khiến sự nghiệp chính trị được thăng hoa.

Rahm Emanuel phải chật vật chống đỡ với đệ nhất phu nhân Michelle Obama để khẳng định uy quyền với tổng thống.

Michelle từng phê phán Emanuel làm việc vô tổ chức. Emanuel mượn danh nghĩa phu nhân tổng thống để chấp nhận lời mời tham gia chiến dịch tranh cử của ứng viên đảng Dân chủ Allen Boyd. Trên thực tế, chính phủ rất cần lá phiếu của Boyd để hoàn thiện Luật Năng lượng, trong khi đó Boyd lại nhờ vả bà Michelle ngăn cản không cho các chính khách khác gây hại cho sự nghiệp chính trị đang xuống dốc bấy giờ.

Nhận được tin Michelle đồng ý, Boyd ngay lập tức bỏ phiếu thuận mà không biết rằng người đứng sau là Emanuel. Khi biết thông tin này, Michelle hoàn toàn bất ngờ nhưng cũng không thể làm gì Emanuel. Bà biểu lộ sự bất đồng ra mặt và từ chối cam kết vận động giúp Boyd, trì hoãn thỏa hiệp gần một năm để tập trung vào một chương trình nghị sự của riêng mình.

Các cố vấn riêng vẫn giấu nhẹm chuyện Michelle bị lấy ra làm bia đỡ đạn nhằm cứu sự nghiệp của Boyd. Họ lo sợ sự tức giận thiếu kiểm soát của bà, thậm chí không dám nghĩ tới chuyện đệ nhất phu nhân sẽ phản ứng ra sao. Bà không hề biết rằng Boyd và Emanuel đang liên kết với nhau chống lại việc ban hành Luật Bảo hiểm y tế cải cách. Chuyện giúp Boyd vô tình giúp Emanuel hiện thực hóa mong muốn cá nhân như đã tuyên bố với ông Obama từ trước về các đạo luật quốc gia.

Emanuel phản ứng gay gắt trước thái độ của đệ nhất phu nhân ngay khi bà có những chỉ trích về cơ cấu chính phủ "thiếu năng động, ổn định". Cựu Chánh văn phòng vẫn kiên trì thuyết phục Obama thu hẹp quy mô cải cách bảo hiểm y tế, đi ngược lại với mong muốn mở rộng của bà Michelle. Nếu như Emanuel muốn giành chiến thắng theo cách truyền thống là hoàn thiện thể chế luật pháp và quá bán phiếu bầu thì Michelle lại định hướng sự nghiệp chính trị cho chồng bằng phẩm chất cá nhân. Cuối cùng bà cũng khiến Tổng thống phải phục tùng mình. Ông Obama đã phải rất vất vả lựa chọn giữa vợ và cố vấn thân cận nhất. Không có gì đáng ngạc nhiên khi Michelle "đá" Emanuel ra khỏi tầm ảnh hưởng với Tổng thống, chính thức đánh dấu sự kết thúc một sự nghiệp "nhiều quyền lắm tiếng" trong Nhà Trắng của ông ta.

Thị trưởng Chicago từng gây tranh cãi khi được ông Obama chọn làm chánh văn phòng Nhà Trắng.

Người gây nhiều tranh cãi

Michelle Obama luôn giữ cho riêng bà một ý nghĩ: Emanuel quá nông cạn và không có đủ chiến lược để trợ giúp chồng làm chính trị, do đó luôn tránh đối đầu trực tiếp với Emanuel. Bản thân ông cùng nhóm ba cộng sự thân tín của Tổng thống nhiều lần bị bà Michelle chỉ trích một cách giận dữ. Trong một cuộc phỏng vấn ngắn, Emanuel chia sẻ rằng, ông rất thất vọng với cách hành xử của Michelle Obama song không muốn tiết lộ bất cứ chuyện gì gây hại đối với thanh danh nhà Obama. Trong khi đó, nhiều người lại mô tả Emanuel rơi vào một tình huống nghiệt ngã: một tổng thống với chương trình nghị sự đã bị trì trệ, một vị đệ nhất phu nhân không tán thành chính sách của Nhà Trắng và một vị "tham mưu trưởng" đang chống lại ảnh hưởng của bà.

Từ trước đến nay, Emanuel không hề kiệm lời báng bổ đảng Cộng hòa. Tuy nhiên, thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Lindsay Graham lại nhận xét hoàn toàn ngược lại: "Đây là sự lựa chọn thông minh của ông Obama. Emanuel xương xẩu nhưng công bằng, trung thực, minh bạch, vô tư". Quả thực, Rahm Emanuel hiểu rõ toàn bộ guồng máy chính trị Mỹ, với 6 năm làm việc tại Nhà Trắng trên cương vị là cố vấn thân cận của cựu Tổng thống Bill Clinton và 6 năm làm nghị sĩ của tiểu bang Illilois.

Đồng nghiệp và bạn bè của Rahm Emanuel nhận xét rằng làm việc chung với ông luôn trong trạng thái "căng dây đàn". Họ mô tả kiểu lãnh đạo của Emanuel là "sự kết hợp giữa bệnh trĩ và bệnh đau răng", với cá tính thô ráp và gai góc nhưng lại rất được lòng người. Một câu chuyện mà báo chí thường nhắc đến là chuyện ông gửi con cá chết dài gần cả mét cho một nhân viên khảo sát công luận của đảng Dân chủ đã phản bội. Vì hành động "kiểu mafia" này, ông được đặt biệt danh "Rahmbo", nhại theo nhân vật phim Rambo. Câu chuyện này phản ánh rõ tính cách cứng rắn, không khoan nhượng của ông.

Nhờ vào mối quan hệ mạnh mẽ với Tổng thống Obama, Emanuel cũng đã lèo lái được chiếc ghế Thị trưởng Chicago. Nhưng chừng một năm ở trong chính quyền, mối quan hệ của ông với Tổng thống đã dần trở nên căng thẳng. Ông luôn cho rằng Obama dựa quá nhiều vào mình nhưng lại phớt lờ trước Quốc hội về vai trò cố vấn của ông. Emanuel từng liên tiếp chỉ trích không tiếc lời về những dự án cải cách của ông Obama, cho đó là điều dở hơi, thiếu sáng suốt. Người ta buộc phải đặt dấu hỏi và tranh cãi xung quanh những hành xử nhiều mâu thuẫn của ngài Thị trưởng và mối quan hệ hậu trường của ông với gia đình Tổng thống.

Gia đình tỉ phú Ricketts đang có những mâu thuẫn chưa thể tháo gỡ với Emanuel vì chuyện đầu tư và cải tạo sân bóng chày.

Chính trị và tiền bạc

Một câu chuyện ngoài lề đang thu hút sự quan tâm của người dân Chicago ấy là vụ tranh chấp khó hiểu giữa Thị trưởng Rahm Emanuel và gia đình tỉ phú Ricketts. Xưa nay Chicago vốn nổi tiếng về chuyện giới chính trị gia thường xuyên đầu tư "khủng" vào thể thao và những trò cá cược bạc tỉ. Trong vòng 50 năm qua, người ta đã chứng kiến hàng loạt những đội bóng chày và thế hệ nối tiếp các cầu thủ trở thành "con tốt" trong tay người môi giới và các ông lớn cầm quyền. Gần đây nhất phải nhắc tới vụ bê bối có liên quan tới đội Chicago Cubs và việc gian lận tại sân Wrigley Field, một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo sự tồn tại của hàng chục thương vụ mua bán ngầm phía sau những trận cầu gay cấn.

Gia đình Ricketts chịu hậu quả nặng nề khi phong độ của Cubs tụt dốc thảm hại, trong khi mức lương chi trả cho toàn đội luôn cao ngất ngưởng. Chuyện này kéo theo cả ngài Thị trưởng với sự ra đi "không tiếc nuối" của một khoản tiền chi vào các trận đấu của Cubs và cả chức chủ tịch đội Cubs rơi vào tay trưởng nam nhà Ricketts. Đành rằng thua cược chẳng có gì to tát, nhưng sự ganh đua chỉ thực sự bùng lên vì Emanuel và nhà Ricketts đối đầu cả về quan điểm chính trị, nhất là tại thời điểm cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đang tới hồi gay cấn.

Thực tế, gia đình Ricketts muốn thành phố "nhịn" một cục tiền thuế thật lớn để lấy cớ tu bổ Wrigley Field. Họ muốn tu bổ lại sân này, và vì cái gì có lợi cho đội Cubs là cũng mang lại nhiều tiền thuế cho thành phố, nên gia đình Ricketts muốn thành phố hỗ trợ cho công cuộc tu bổ. Emanuel đã từng hứa sẽ ủng hộ luật cho phép giảm thuế cho đội Cubs 100 triệu USD, để dùng tiền đó tu bổ, nhưng rốt cuộc chỉ là hứa suông. Luật ban ra "đánh úp" hoàn toàn nhà Ricketts khiến họ suýt phá sản chỉ vì mấy trận bóng nên hiển nhiên ông chủ Joe rất không ưa Emanuel.

Emanuel chính thức đưa nhà Ricketts vào danh sách "đen" những kẻ thù vì tiền bạc. Với bản tính hiền lành và có phần dễ tính trong hoạt động chính trị, người Chicago sẽ còn được chứng kiến nhiều chuyện hay giữa thị trưởng và tỉ phú giàu nhất thành phố này. Thương vụ đầu tư cải tạo sân vận động đóng băng, thậm chí hai người cũng chẳng dám tiêu hoang thêm bất cứ khoản nào để "tu bổ" lại quan hệ bạn bè sứt mẻ vì chính đồng tiền