Rắc rối xung quanh đề xuất miễn nhiệm Phó Tổng thống Mỹ Dick Cheney

Bản dự thảo nghị quyết này do Hạ nghị sĩ bang Ohio Dennis Kucinich thuộc đảng Dân chủ đề xuất buộc tội ông Dick Cheney “thao túng tin tức tình báo nhằm lừa dối nhân dân và Quốc hội Mỹ” về việc nhà độc tài Iraq Hussein có sở hữu vũ khí sát thương hàng loạt để lấy cớ phát động cuộc chiến tranh Iraq.

Ông Dick Cheney còn bị buộc tội đã “kêu gọi phát động cuộc xâm lược đối với Iran là quốc gia không hề đe dọa nền an ninh của nước Mỹ”. Nếu những lời buộc tội đó được xác nhận, nhân vật số hai trong nội các chính quyền Mỹ có thể bị miễn nhiệm.

Hạ nghị sĩ Dennis Kucinich đề xuất bản dự thảo nghị quyết nói trên mà không tham khảo ban lãnh đạo đảng Dân chủ cũng như Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cũng thuộc đảng Dân chủ.

Nhiều nhà quan sát coi hành động “tự tiện” này của Kucinich mang tính chất tuyên truyền nhằm nâng cao uy tín của ông, bởi lẽ ông đang ở thế thua kém trong số những ứng cử viên Tổng thống của đảng Dân chủ. Tuy vậy, bản dự thảo đã được chấp nhận chuyển tới Tiểu ban Tư pháp của Hạ viện để xem xét - bước mở đầu cho việc luận tội và miễn nhiệm Dick Cheney.

Vậy ông Dick Cheney có thể bị miễn nhiệm hay không? Nhiều nhà phân tích tỏ ra hoài nghi về triển vọng này. Theo họ, việc các nghị sĩ đảng Cộng hòa bỏ phiếu tán thành việc xem xét bản dự thảo nghị quyết của Dennis Kucinich chỉ là nhằm chứng tỏ Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi không kiểm soát được các nghị sĩ của đảng mình và qua đó làm “mất mặt” toàn thể đảng Dân chủ.

Hơn thế nữa, việc miễn nhiệm là một quá trình hết sức phức tạp và lâu dài, do đó, rất có thể các thủ tục xem xét việc miễn nhiệm chưa hoàn tất thì nhiệm kỳ của Tổng thống Bush (và dĩ nhiên của cả Dick Cheney) đã chấm dứt.

Tuy nhiên, một số nhà phân tích lại nhìn nhận vấn đề từ một góc độ  khác. Theo họ, việc miễn nhiệm ông Dick Cheney là một phần của kế hoạch lắt léo do ban lãnh đạo đảng Cộng hòa toan tính nhằm vô hiệu hóa một trong những nhân vật chủ chốt của đảng Dân chủ - nữ Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi.

Bởi lẽ, theo Hiến pháp Mỹ, nếu Phó tổng thống bị miễn nhiệm thì người thay thế sẽ là Chủ tịch Hạ viện, nhân vật thứ ba trong hệ thống chính quyền Mỹ (sau Tổng thống và Phó tổng thống).

Như vậy có nghĩa là nếu ông Dick Cheney bị miễn nhiệm thì bà Nancy Pelosi sẽ phải từ bỏ chức Chủ tịch Hạ viện để trở thành Phó tổng thống của ông Bush để rồi đến năm 2008, khi ông Bush mãn nhiệm thì bà cũng theo chân ông Bush ra đi.

Với kế hoạch này, ban lãnh đạo đảng Cộng hòa hy vọng bắn một mũi tên hạ được hai mục tiêu: một là, rũ bỏ được Dick Cheney. Hai là, kết thúc sự nghiệp chính trị của bà Nancy Pelosi, trước mắt là làm mất uy tín phe đa số của đảng Dân chủ tại Hạ viện.

Trong lịch sử nước Mỹ, đã có một số phó tổng thống phải từ chức trước nguy cơ bị miễn nhiệm. Đó là trường hợp Spriro Agnew, Phó tổng thống dưới thời Richard Nixon buộc phải từ chức năm 1973 trước nguy cơ bị miễn nhiệm do tội tham nhũng và người thay ông ta ở cương vị Phó tổng thống là Gerald Ford. Sau đó một năm, chính Nixon cũng buộc phải “tự nguyện” từ chức do vụ bê bối “Watergate” để Ford lên thay làm Tổng thống