Tổng thống Putin trở lại Hội đồng An ninh Nga?
Tại cuộc họp mở rộng của HĐAN hôm thứ tư (25/7), Tổng thống Putin đã dành phần lớn thời gian cho đề tài phát triển công nghệ thông tin (IT), với mục tiêu đưa nước Nga trở thành một trong những cường quốc IT vào năm 2015.
Khi đó, chưa ai nói gì về việc cải cách, song, tờ Gazeta dẫn nguồn tin giấu tên tại Kremlin khẳng định về sự tồn tại của một văn bản sắp công bố, cho phép mở rộng quyền hạn của HĐAN để nó trở thành một cơ quan giám sát các bộ sức mạnh và hoạch định chính sách chiến lược cho nước Nga.
Về chuyện Tổng thống sẽ làm gì sau khi mãn nhiệm, các chuyên gia không loại trừ khả năng ông Putin sẽ nhắm tới chiếc ghế Thư ký HĐAN, nơi 8 năm trước ông từng làm sếp trước khi thành Thủ tướng, rồi Tổng thống Nga. Nếu quả đúng như vậy thì rõ ràng ông Vladimir Putin vẫn sẽ giữ quyền kiểm soát đất nước trong tay sau năm 2008.
Giám đốc Viện Nghiên cứu chính trị Sergey Markov cho rằng, chức năng của HĐAN suy giảm khi đất nước ổn định, và phát triển khi đất nước trong thời kỳ chuyển đổi. Điều đó đúng khi ông Putin vừa lên nắm quyền. Thư ký HĐAN khi đó là Sergey Ivanov “oai” chẳng kém gì Thủ tướng Kasyanov và lúc nào cũng có thể giành thế chủ động. Nước Nga giờ đây đang trước ngưỡng cửa chuyển giao quyền lực nên đã tới lúc phải đưa HĐAN trở lại vai trò cơ quan giám sát ngang với chính phủ, nhằm đảm bảo việc thực thi đường lối chính trị của người đứng đầu đất nước.
Câu chuyện về “vai trò đặc biệt” của HĐAN được nhắc tới nhiều nhất đầu tháng 7 vừa rồi sau khi xuất hiện những lời đồn đại về sự ra đi của người đứng đầu cơ quan này – ông Igor Ivanov. Nếu thời Sergey Ivanov, HĐAN được coi như bộ não của các bộ sức mạnh thì vào tay cựu Ngoại trưởng Igor Ivanov, nó lại trở thành một cơ quan ngoại giao.
Theo đánh giá của Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng và An ninh thuộc Thượng viện Quốc hội Nga Viktor Ozerkov thì HĐAN đã đánh mất tầm ảnh hưởng của mình, nên người cầm lái sắp tới sẽ phải phục hồi vị thế từng có của Hội đồng và lo làm “an ninh chứ không phải ngoại giao”.
Phó chủ tịch Viện Các vấn đề địa chính trị Vladimir Anokhin cho rằng, vấn đề an ninh quốc gia đang được đặt lên hàng đầu nên cần mau chóng tăng quy chế cho HĐAN, và người lãnh đạo mới của Hội đồng sẽ phải khôi phục tầm ảnh hưởng từng có và chứng tỏ được lợi ích thiết thực của cơ quan này.
Theo Viện trưởng Viện Phân tích quân sự và chính trị Aleksandr Sharavin thì vấn đề giảm quyền hành của HĐAN tiềm ẩn trong cơ cấu của chính cơ quan này. Trên danh nghĩa thì Hội đồng đứng trên cả Bộ Nội vụ, Cơ quan An ninh Liên bang (FSB) và các cơ quan sức mạnh khác, song thực thế hoàn toàn ngược lại. Vì thế “số phận tiếp theo của HĐAN sẽ phụ thuộc vào việc ai sẽ lãnh đạo cơ quan này”.
Nhiều hạ nghị sĩ Nga cho rằng, thế chân Igor Ivanov sẽ là Chủ tịch Viện Duma Quốc gia Nga Boris Gryzlov hoặc Bộ trưởng Tư pháp Yury Traika, còn Chủ tịch Cơ quan Giám sát ma túy quốc gia ông Viktor Trerkesov chắc chẳng có hứng thú gì rời bỏ công việc hiện tại để sang HĐAN, mặc dù trước đó ông này từng có ý định chuyển sang làm thượng nghị sĩ.
Báo chí Nga đưa tin, ông Ivanov đã tỏ ra bất bình vì HĐBA không có nhiều ảnh hưởng chính trị, quyền lực của HĐAN, cơ quan cố vấn của tổng thống, đã suy yếu trong những năm gần đây.
Dù bị chỉ trích nhiều, song, bản thân Igor Ivanov lại cho rằng mình đã làm tất cả những gì Tổng thống yêu cầu, vì sứ mệnh đặt ra cho ông 3 năm trước là tổ chức công việc và bộ máy của HĐAN về cơ bản đã hoàn thành, và do đó có thể thanh thản ra đi.
Cựu Ngoại trưởng, và giờ là cựu Thư ký HĐAN cho biết không có ý định tiếp tục tham gia chính trường, mà sẽ dành phần lớn thời gian vào việc giảng dạy và nghiên cứu khoa học vì ông vẫn là Giáo sư của MGIMO (Học viện Quan hệ quốc tế Moskva), Tiến sĩ lịch sử và tác giả của một số chuyên khảo về các vấn đề của quan hệ quốc tế hiện đại.
Sau khi ký đơn từ chức của ông Igor Ivanov hôm 18/7, Tổng thống Putin đã bổ nhiệm phó của ông Ivanov là Valentin Sobolev lên làm Quyền Thư ký HĐAN.
Ông Valentin Sobolev, 60 tuổi, một vị tướng thuộc Cơ quan an ninh liên bang (FSB) mà tiền thân là KGB, gia nhập KGB vào năm 1972. Ông đã giữ chức Phó Thư ký Hội đồng An ninh kể từ năm 1999, thời điểm ông Putin trở thành Thủ tướng và trao ghế lãnh đạo HĐAN cho ông Sergey Ivanov.
Nếu giới phân tích không lầm và nhiệm vụ trước mắt là làm sao lấy lại được “thời oanh liệt” cho HĐAN, thì vai trò của ông Sobolev chỉ là tạm thời giữ chỗ chờ sếp cũ mãn nhiệm tổng thống trở về vào năm 2008
