Vì sao Thủ Tướng Ireland bất ngờ tuyên bố từ chức?

Trong một cuộc họp báo khẩn ngày 2/4, Thủ tướng Ireland Bertie Ahern, lên nắm quyền từ tháng 6/1997 đến nay đã được 3 nhiệm kỳ, khẳng định quyết định của ông không hề có liên quan tới cuộc điều tra về các khoản tiền gây tranh cãi từ đầu thập niên 90 của thế kỷ trước.

Với vẻ đầy xúc động, ông Ahern tuyên bố: “Tôi sẽ đệ trình đơn từ chức lên Tổng thống Mary McAleese ngày 6/5 tới. Từ đáy lòng tôi cảm thấy không có gì phải hổ thẹn với bản thân và với người dân Ireland. Việc từ chức là hoàn toàn mang tính cá nhân vì tôi không muốn những đồn đại về tôi ảnh hưởng tới hoạt động của chính phủ”.

Ứng cử viên cho chức thủ tướng Ireland Brian Cowen.

Thủ tướng Ireland Bertie Ahern, 56 tuổi, được tái cử lần thứ 2 liên tiếp hồi tháng 6/2007, là một trong những lãnh đạo quốc gia kỳ cựu nhất. Những tháng gần đây, Thủ tướng Bertie Ahern phải chịu rất nhiều áp lực ngày càng tăng từ phe đối lập và luật pháp sau những cáo buộc cho rằng ông đã nhận tiền từ một số người bạn hoặc từ giới doanh nhân.

Một tòa án ở Dublin đang tập trung điều tra khoản tiền 890.000 euro được đưa vào tài khoản của ông Ahern trong khoảng thời gian từ năm 1989 đến 1992, khi đó ông Bertie Ahern còn đang làm Bộ trưởng Tài chính. Tòa án này cho rằng đó là khoản tiền đút lót của một doanh nhân trong lĩnh vực xây dựng. Tuy nhiên, Thủ tướng Bertie Ahern đã phủ nhận hoàn toàn cáo buộc này.

Việc từ chức của Thủ tướng Bertie Ahern đã làm giới lãnh đạo nước này bàng hoàng và luyến tiếc. “Những đóng góp của Thủ tướng Ahern cho sự thịnh vượng của nền kinh tế và hòa bình là rất lớn. Chúng ta sẽ nhớ đến Bertie Ahern như một trong những chính trị gia đặc biệt nhất trong số những người cùng thế hệ” - Tổng thống Mary Mcaleese phát biểu.

Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Brian Cowen nhấn mạnh: “Quyết định này một lần nữa cho thấy Thủ tướng Ahern đặt quyền lợi đất nước lên trên hết. Sự đóng góp của ông Ahern vào sự nghiệp xây dựng một đất nước Ireland hòa bình, hiện đại và phát triển như hiện nay là không thể kể xiết”.

Một số chính khách nước ngoài cũng bày tỏ luyến tiếc về sự ra đi này của Thủ tướng Ireland. Phát biểu với báo giới, cựu Thủ tướng Anh Tony Blair cho biết: “Bertie Ahern là một thủ tướng tài năng, một nhà lãnh đạo mà tôi rất kính trọng với những thành tựu kinh tế và chính trị đáng nể”.

Được bầu đại biểu Quốc hội từ năm 26 tuổi, trở thành Bộ trưởng Tài chính (1991-1994), rồi liên tiếp đảm nhận chức vụ Thủ tướng từ năm 1997 đến nay, ông Ahern luôn tự hào về thành quả kinh tế của Ireland.

Ông cũng có công rất lớn trong hiệp ước hòa bình năm 1998 tại Bắc Ireland với vai trò là người đồng bảo trợ hiệp ước cùng người đồng nhiệm Tony Blair. Năm 1997, ông trở thành vị thủ tướng thứ 10 và trẻ nhất trong lịch sử của Cộng hòa Ireland.

Ngày 13/9/2007, ông Ahern phải ra đối chất trước tòa án chống tham nhũng Mahon, vốn được thành lập năm 1997 để điều tra các quyết định quy hoạch đô thị trong những thập niên 80, 90 thế kỷ XX.

Vào giai đoạn này, các nhà đầu cơ bất động sản đã thu những khoản lợi nhuận khổng lồ từ việc buôn bán đất tái quy hoạch. Đây là một trong các cuộc điều tra tham nhũng ở cấp cao nhất tại Ireland sau những bê bối chính trị dưới thời người tiền nhiệm của ông Ahern là cựu Thủ tướng Charles Haughey.

Các nguồn tin khẳng định Thủ tướng Ahern bị yêu cầu giải trình về các tài sản cá nhân, kể cả khoản tiền mặt 60.000 USD từng nhận từ chủ ngôi nhà ông thuê ở Dublin. Theo những thông tin rò rỉ từ tòa án hồi cuối năm 2006, ông Ahern đã nhận được các công trái trị giá khoảng 50.000 euro và một khoản phí diễn thuyết trị giá 16.000 USD khi còn là Bộ trưởng Tài chính trong những năm đầu 90. Điều này đã dấy lên các lời kêu gọi ông từ chức.

Lần đầu tiên ông Ahern dính vào một vụ bê bối về tài sản cá nhân là vào năm 2006. Ông Ahern thừa nhận đã có quyết định sai lầm nhưng bác bỏ cáo buộc nhận hối lộ hoặc che giấu khối tài sản khổng lồ của mình.

Ông Ahern cũng cho biết rằng ngày 6/5 tới, ông sẽ thôi giữ chức vụ Chủ tịch đảng Fianna Fail. Người kế nhiệm chức vụ này, có thể sẽ thông qua một cuộc bỏ phiếu, theo nguyên tắc sẽ trở thành thủ tướng.

Theo báo giới Ireland, người có nhiều khả năng cho chức vụ này hiện nay là Bộ trưởng Tài chính Brian Cowen. Nhiệm vụ của vị thủ tướng tương lai sẽ rất khó khăn. Ngoài việc bình ổn chính trị trong nước, việc tổ chức trưng cầu dân ý về Hiệp ước châu Âu Lisbone (hiến pháp châu Âu) đang đến gần (ngày 2/6).

Ireland là quốc gia duy nhất trong 27 nước thành viên của Liên minh châu Âu tổ chức trưng cầu ý dân về vấn đề này theo quy định của hiến pháp. Cuộc thăm dò hồi tháng 3 vừa qua cho thấy 46% người dân Ireland đồng ý với hiến pháp châu Âu, 23% phản đối và 31% còn đang lững lự.

Quyết định từ chức của ông Ahern giữa lúc những tai tiếng về tài chính lên cao rất có thể sẽ ảnh hưởng tới tương lai chính trị của ông khi mà cái tên Ahern đang nằm trong danh sách những ứng cử viên cho chức vụ Chủ tịch Liên minh châu Âu