Biển Đen là lối ra phía Tây Nam của Nga với thế giới, qua đó Nga có thể tiến vào Biển Địa Trung Hải và sau đó dẫn tới các đại dương trên thế giới. Biển Đen nối liền Nga với khu vực Đông Âu và Trung Đông, lộ trình từ Nga đến Trung Đông và Bắc Phi nếu thông qua Biển Đen và Địa Trung Hải chính là lộ trình ngắn nhất.
Một số bãi biển ở thành phố Odesa bên Biển Đen của Ukraine đã chính thức mở cửa cho hoạt động bơi lội, lần đầu tiên kể từ khi cuộc xung đột bắt đầu. Mặc dù vậy, hoạt động tắm biển vẫn bị cấm trong thời gian có cảnh báo không kích.
Là thành viên tích cực và có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế, Việt Nam sẵn sàng đóng góp vào việc thúc đẩy đối thoại, tìm kiếm giải pháp để sớm ổn định tình hình vì hòa bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc (LHQ) Antonio Guterres kêu gọi các bên tiếp tục duy trì các thỏa thuận cho phép xuất khẩu thực phẩm và phân bón từ Nga và Ukraine, nhằm hỗ trợ an ninh lương thực toàn cầu.
Năm 2022, Liên minh châu Âu đã tạm ngưng áp thuế tất cả các mặt hàng nhập khẩu từ Ukraine và tạo điều kiện để Ukraine xuất khẩu ngũ cốc bằng cách trung chuyển qua các cảng biển châu Âu sau khi các tuyến vận chuyển qua Biển Đen bị đóng do cuộc chiến của Nga. Nhưng, nay thì nhiều nước láng giềng với Ukraine phải đối mặt với làn sóng nông dân bất bình vì nông sản Ukraine (ngô, lúa mì hay hướng dương) ồ ạt tràn vào, gây giảm giá và các kho trữ bị quá tải.
TASS ngày 19/3 đưa tin, Nga đã đồng ý gia hạn thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc từ Ukraine qua Biển Đen trong 60 ngày, thay vì 120 ngày như tuyên bố mà Ukraine đưa ra trước đó.
Bộ Tư lệnh Châu Âu của quân đội Mỹ ngày 16/3 công bố đoạn video về cuộc chạm trán hôm 14/3 giữa một máy bay không người lái (UAV) làm nhiệm vụ giám sát của nước này và máy bay chiến đấu của Nga khi đang bay trên Biển Đen.
Sau gần 6 tháng bị phong tỏa do cuộc chiến của Nga, 3 cảng bên Biển Đen của Ukraine đã được dỡ bỏ phong tỏa vào cuối tháng 7/2022 theo một thỏa thuận giữa Moscow và Kiev do Liên hợp quốc cùng Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian. Hiện thỏa thuận này sắp hết hạn, liệu Moscow có tiếp tục đồng hành cùng Liên hợp quốc nhằm tạo điều kiện khai thông việc xuất khẩu ngũ cốc qua Biển Đen của Ukraine hay không?
Tổng Thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg cho biết liên minh này sẽ mở rộng hiện diện trên khắp Đông Âu, từ biển Đen đến khu vực Baltic, nhằm gửi thông điệp rõ ràng tới Nga trong bối cảnh cuộc xung đột quân sự ở Ukraine đã kéo dài hơn 9 tháng.
Mặc dù đã nhận được “cơn mưa” lời khen từ các nhà lãnh đạo quốc tế, song, giới chuyên gia vẫn bày tỏ lo ngại về triển vọng của thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen sau 4 tháng nữa khi Nga cho biết các yêu cầu của nước này vẫn chưa được giải quyết đầy đủ.
Chiến dịch gây quỹ do Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky kêu gọi nhằm xây dựng một hạm đội tàu không người lái (USV) để bảo vệ các thành phố nước này trước nguy cơ Nga phóng tên lửa từ tàu chiến trên Biển Đen.
Các quan chức cấp cao Liên hợp quốc (LHQ) ngày 11/11 (giờ địa phương) đã gặp một phái đoàn Nga tại Geneva để thảo luận về những bất đồng xoay quanh thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc ở Biển Đen, tạo điền kiện để các tàu hàng vận chuyển thông suốt.
Liên hợp quốc quyết liệt tìm giải pháp kéo dài thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc Ukraine qua ngả Biển Đen thêm một năm, nhưng các khúc mắc chưa được hóa giải của Nga xung quanh văn kiện này có thể khiến nỗ lực gia hạn “đổ bể”.
Liên hợp quốc (LHQ) ngày 20/10 (giờ địa phương) cho biết thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine qua Biển Đen cần phải được gia hạn trước khi hết hiệu lực vào 19/11 tới. Theo Hội nghị LHQ về thương mại và phát triển (UNCTAD), việc gia hạn thỏa thuận là cấp thiết và LHQ muốn gia hạn thỏa thuận này thêm 1 năm.
Cuối tháng 7/2022, đại diện của Thổ Nhĩ Kỳ, Nga, Ukraine và Liên hợp quốc đã tổ chức lễ ký kết tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ về thỏa thuận xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp từ các cảng Biển Đen. Văn kiện này mang tên Sáng kiến lương thực Biển Đen.
Biển Đen vốn là một trung tâm an ninh lương thực toàn cầu khi giữ vai trò là cửa ngõ xuất khẩu các sản phẩm ngũ cốc và dầu ăn. Cuộc xung đột Nga-Ukraine đã khiến điểm trung chuyển này trở thành một “điểm nghẽn” đe dọa nguồn cung lương thực toàn cầu, đặc biệt tại Trung Đông và Bắc Phi.
Sputnik ngày 13/11 đưa tin, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã lên tiếng về các cuộc tập trận của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) trên biển Đen.
Tổng thống Vladimir Putin khẳng định tàu chiến Mỹ ở Biển Đen nằm trong tầm ngắm của các hệ thống vũ khí của Nga, đồng thời hối thúc quân đội cải thiện hơn nữa năng lực phòng thủ.
Từng có một "bức màn sắt" vô hình sập xuống trong quá khứ, chia thế giới thành hai nửa Đông - Tây trong quãng thời gian hơn 4 thập niên mang cái tên Chiến tranh Lạnh. Và, hiện tại, sau hơn 30 năm, dáng dấp của sự chia cách ấy lại một lần nữa hiện lên, qua đợt gia tăng căng thẳng mới nhất giữa nước Nga với NATO.
