Chuyện hai anh em nhà văn - điệp viên Fleming và những tác phẩm để đời

• Triển lãm nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh của nhà văn Ivan Fleming
• Ian Fleming, nhà tưởng tượng vĩ đại

Vừa tham gia chiến dịch tình báo vừa viết sách

Peter Fleming sinh năm 1907, lớn hơn Ian 1 tuổi (Ian Fleming sinh năm 1908), và mất năm 1971, sống lâu hơn em trai 7 năm (Ian mất năm 1964, lúc 56 tuổi). Anh em nhà Fleming sinh trưởng tại London, quê gốc Scotland, có cha là một luật sư và nghị sĩ. Từ nhỏ hai anh em rất quấn quýt, thương yêu nhau và cùng theo học trường Eton.

Lớn lên, mỗi người một chí hướng. Ian tiếp tục học tại học viện quân sự Hoàng gia Sandhurst, ra trường được Cục tình báo hải quân (NID) tuyển dụng làm điệp viên. Còn Peter sau khi tốt nghiệp Trường Eton, năm 19 tuổi tiếp tục học Trường Christ Church, Oxford, tốt nghiệp khoa ngữ văn tiếng Anh loại xuất sắc.

Ian Fleming.

Sau khi tốt nghiệp, Peter bắt đầu viết báo, ban đầu là những tờ báo nhỏ ở địa phương, làm trợ lý biên tập văn chương cho tờ The Spcetator, về sau làm phóng viên đặc biệt cho tờ The Times. Năm 1932, Peter bắt đầu những chuyến du khảo viết sách khi ông đọc được một mẩu quảng cáo trên tờ The Times, chiêu mộ người tham gia chuyến du khảo những dòng sông ma quái ở miền Trung Brazil. Một năm trời tham gia đoàn du khảo, Peter viết quyển sách nhan đề "Brazilian Adventure" (Cuộc phiêu lưu ở Brazil) xuất bản năm 1933, bán rất chạy.

Kể từ sau bước ngoặt Brazil, Peter bắt đầu say mê những chuyến du khảo khắp thế giới, vừa đi du lịch, vừa nghiên cứu, tìm hiểu về vùng đất mình đi qua để viết ra những quyển sách du lịch, khảo cứu địa lý hấp dẫn. Đi đến đâu, viết đến đó là phong cách của nhà báo - nhà văn - điệp viên Peter Fleming. Trong vai trò là phóng viên đặc biệt của tờ The Times, Peter đi khắp châu Âu và đến châu Á bằng đường bộ.

Đầu tiên ông đến Moskva, rồi từ đó đi tàu hỏa đến vùng Kavkaz, qua Caspien, rồi Samarkand, Tashkent, bắt chuyến tàu hỏa Turksib, chuyển sang tuyến tàu hỏa xuyên Siberia để đến Bắc Kinh, Trung Quốc.

Ông viết 2 quyển sách du khảo, "One's Company", xuất bản năm 1934, và "News from Tartary", xuất bản năm 1936. Năm 1941, 2 quyển sách này được tổng hợp lại thành một, lấy tựa là "Travels in Tartary: One's Company and News from Tartary". Thời gian này, Peter có mối quan hệ tình cảm với nữ diễn viên khá nổi tiếng Celia Johnson. Họ cưới nhau ngay trước Chiến tranh thế giới lần thứ II.

Peter Fleming.

Mùa thu năm 1939, Chiến tranh thế giới lần thứ II bùng nổ, Peter gia nhập đơn vị quân dự bị phòng vệ địa phương, sau đổi thành Vệ binh nội địa, thuộc đơn vị Lữ đoàn Vệ binh Grenadier. Chưa được bao lâu sau, Peter được tuyển mộ vào làm việc cho Cơ quan tình báo quân sự (MI-5), phụ trách công tác nghiên cứu tình báo. Chuyến hành quân đầu tiên của Peter là một chiến dịch quân sự ngắn ở Na Uy vào năm 1940.

Đó là chiến dịch đầu tiên nước Anh sử dụng các lực lượng đặc biệt trên thực tế sa trường. Sau chiến dịch này, Peter được cấp trên giao cho nhiệm vụ nghiên cứu đề xuất những phương án chiến lược nhằm thiết lập mạng lưới quân tình nguyện trợ chiến ở Anh để chuẩn bị cho trường hợp quân Đức xâm lược nước Anh thành công.

Ngay trong thời điểm nước sôi lửa bỏng, cả nước Anh khẩn trương chuẩn bị đối phó kế hoạch xâm lược của phát xít Đức vào mùa hè năm 1940, Peter Fleming đã ghi nhận lại không khí chuẩn bị chiến tranh đó và viết quyển sách nổi tiếng "Invasion 1940", xuất bản năm 1957.

Quyển sách này phơi bày những điểm chính trong kế hoạch xâm lược mang mật danh Operation Sea Lion (Chiến dịch Sư tử biển) của Hitler và công tác chuẩn bị đối phó của chính phủ Anh. Peter tham gia kháng chiến trong mạng lưới các đơn vị tình nguyện quân tiến hành các hoạt động bí mật như gián điệp, phá hoại và ám sát binh sĩ và chỉ huy quân địch. Đây là một kế hoạch tuyệt mật, chỉ có Thủ tướng Winston Churchill và vài chỉ huy cao cấp của quân đội Anh biết.

Các tình nguyện quân được tổ chức thành những đơn vị quân trợ chiến (Auxiliary Unit), được huấn luyện đặc biệt để chiến đấu và tồn tại trong những điều kiện chiến tranh khắc nghiệt và được bố trí rải rác ở miền Nam nước Anh, nơi được xem là mặt trận chính nếu Hitler xua quân xâm lược Anh. Những đơn vị này được lệnh ém quân thật kỹ cho đến khi nào nhận pháo lệnh xung trận mới xuất quân. 

Đại úy Peter Fleming là một trong những người được giao nhiệm vụ tổ chức các đơn vị trợ chiến (Auxiliary Unit) đóng ở Quận Kent, thuộc miền Nam nước Anh (anh em nhà Fleming có rất nhiều mối quan hệ thân quen ở Kent). Peter đã thiết lập nên hạt nhân của một đơn vị được biết đến với cái tên Kent XII Corps Observation Unit.

Hạt nhân này về sau được mở rộng lên tới 3 tiểu đoàn phủ khắp Quận Kent và được đặt dưới sự chỉ huy trực tiếp của Đại tá Colin Gubbins, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy tác chiến đặc biệt (SOE) của Anh. Riêng tại Kent có khoảng 30 đơn vị nhỏ, thành phần bao gồm công dân bản địa thông thuộc địa bàn. Ban ngày, các dân quân đặc biệt này vẫn làm việc, sinh sống bình thường, nhưng được huấn luyện để thực hiện nhiệm vụ bí mật và không được phép hé răng nửa lời về những hành động của mình, ngay cả với người thân gia đình.

Họ cũng được cảnh báo rằng, quân Đức sẽ không xem họ như những người lính bình thường mà sẽ xem họ là "gián điệp" và hành quyết họ ngay khi bị bắt. Đích thân Đại úy Fleming lựa chọn nhiều địa điểm ẩn nấp để ém quân và các điểm quan sát cho các đơn vị tình nguyện quân bí mật. Ông vận động cấp trên chu cấp đầy đủ quân trang, vũ khí và khẩu phần ăn uống nhằm bảo đảm nuôi quân trong nhiều tuần lễ liền. Giai đoạn này, Peter viết quyển sách nhan đề "The Flying Visit", nội dung đưa ra kịch bản quân Đức đổ bộ xâm lược Anh nhưng thất bại.

Sau những chuyến phiêu lưu ở Na Uy, Ai Cập và Hy lạp, Peter quay trở lại châu Á trong vai trò là một sĩ quan tình báo. Năm 1942, ông được phân công đến New Delhi, Ấn Độ, làm chỉ huy Cục D (Cục Tình báo đánh lừa đối phương) thuộc MI-6.

Nhiệm vụ của ông là nghĩ ra các kế hoạch để đánh lừa, gài bẫy đối phương. Peter tham gia vào một cuộc chiến tranh tâm lý tối mật, vận dụng các thủ đoạn đánh lừa quân phát xít Nhật đang lăm le xâm chiếm Ấn Độ. Một trong những thủ đoạn của Peter là chủ động giả vờ đánh rơi một cặp đựng giấy tờ, hồ sơ công vụ bí mật để cho lính Nhật thu nhặt được.

Tất cả giấy tờ, hồ sơ này đều do Peter tự nghĩ ra và soạn thảo giống như thật, nhưng toàn bộ nội dung thông tin trong đó đều là giả tạo, cố tình làm cho quân Nhật nghĩ rằng Ấn Độ đã được phòng thủ rất kiên cố (nhưng trên thực tế thì không được như thế). Quả nhiên, cú lừa của Peter đã có hiệu nghiệm, nó làm cho quân Nhật tạm thời chưa thực hiện ý đồ xâm chiếm Ấn Độ.

Ngoài chiêu lừa tâm lý chiến đối với quân Nhật, Peter còn thực hiện nhiều điệp vụ lừa đối phương khác thông qua những điệp viên người Ấn Độ, trong đó đặc biệt đáng chú ý là điệp viên "siêu lừa" Bhagat Ram Talwar mà Peter tuyển mộ được ngay khi đặt chân đến New Delhi và đặt cho bí danh Silver.

Silver là điệp viên đa mang xuất sắc nhất thời kỳ Chiến tranh Thế giới lần thứ II, hoạt động chuyển thông tin tình báo qua lại giữa New Delhi và Kabul, Afghanistan cho nhiều cơ quan tình báo khác nhau, cả phe Đồng minh và phe Trục trong Chiến tranh.

Trong một chuyến công tác từ Afghanistan trở về Delhi, Silver mang theo một thiết bị truyền tin do tình báo Đức trang bị nhằm mục đích thu thập thông tin tình báo bí mật của người Anh. Thế là Peter đã lợi dụng thiết bị truyền tin này để phối hợp cùng với Silver truyền những thông tin giả cho tình báo Đức (và cả Italia) ở Kabul mà họ không hay biết gì.

Hai anh em nối gót nhau trong nghề tình báo-viết văn

Năm 1945, chiến tranh kết thúc, Peter trở về vừa kịp lúc ra mắt bộ phim duy nhất của vợ. Hai năm sau, khi con gái thứ hai chào đời (1947), một tai nạn té ngã làm gãy xương chậu, đã chấm dứt hoàn toàn những chuyến đi xa để viết sách của Peter.

Ian Fleming với Sean Connery (trái) nam diễn viên đóng vai James Bond.

Giữa hai anh em Fleming có sợi dây quan hệ thật đặc biệt. Họ dành cho nhau những tình cảm gắn bó không hề phai nhạt theo thời gian. Một điều thú vị là anh em Fleming, kẻ trước người sau, tham gia vào hai đơn vị tình báo khác nhau.

Peter tham gia MI-5 vào năm 1939, 5 tháng sau đến lượt Ian gia nhập Cục tình báo Hải quân (NID). Hai anh em hoạt động trong cùng mạng lưới tình báo quốc gia, trên cùng địa bàn, tiếp xúc và khai thác thông tin với cùng đối tượng và cùng am hiểu về thế giới tình báo bí mật. Tuy nhiên, khác với Ian, Peter là người tận mắt chứng kiến hoạt động của tình báo trên chiến trường, đặc biệt là khi ông tham gia chiến dịch ngắn ở Na Uy vào tháng 4-1940.

Ian xem anh trai mình như một thần tượng về khoản viết văn. Và chính điều này đã thôi thúc Ian đi theo con đường viết văn của người anh trai. Ian quyết định đã đến lúc mình phải viết được những quyển sách hay như anh Peter. Nhưng sách của Ian không phải là loại sách du khảo, tư liệu du lịch như sách của Peter, mà là tiểu thuyết hư cấu. Nhiều năm trong nghề tình báo là nguồn tư liệu dồi dào, đủ để Ian vận dụng trí tưởng tượng phong phú của mình dệt nên những câu chuyện tình báo hư cấu tuyệt hảo.

Như để khích lệ người em thực hiện ngay ý định của mình, ngay trước khi Ian viết quyển tiểu thuyết James Bond đầu tiên (Casino Royale), Peter cho xuất bản một quyển truyện cười nổi tiếng "The Sixth Column", xuất bản năm 1952, nội dung viết về một đại tá tình báo mang bóng dáng của Ian.

Một năm sau, năm 1953, tiểu thuyết James Bond đầu tiên, "Casino Royale"- "Sòng bạc Hoàng gia"- ra đời, đánh dấu sự mở đầu cho loạt tiểu thuyết tình báo ăn khách và sự xuất hiện của một nhà văn đặc biệt trên văn đàn nước Anh: Ian Fleming. Peter có ảnh hưởng nhất định trong sự ra đời của quyển tiểu thuyết này. Chính ông đã cùng bàn bạc với Ian về việc đặt tên cho các nhân vật trong tiểu thuyết. Và cũng chính Peter là hình tượng để Ian xây dựng một trong những nhân vật của mình, đó là "Bác sĩ Nitpick".

Năm 1964, Ian qua đời. Peter lại là người đứng ra bảo vệ di sản văn chương và uy tín, danh dự của em mình. Đến khi Peter qua đời vào năm 1971, thì hai con gái ông, Kate và Lucy đã thay cha giữ gìn, bảo vệ di sản tiểu thuyết James Bond của chú Ian cho đến ngày nay.