Casino: Nên tính đến cơ chế đặc thù

Thứ Tư, 16/05/2012, 17:20

Casino Đồ Sơn - Hải Phòng lần đầu tiên được cấp phép và đi vào hoạt động cũng đã được 18 năm và hiện Việt Nam đã cấp phép cho một số khu liên hợp giải trí - trò chơi có thưởng với quy mô khác nhau như tại Phú Quốc, New City (Phú Yên), Silver Shores, Furama (Đà Nẵng), Nam Hội An, Hoàng Đồng (Lạng Sơn), Hồ Tràm, Saigon Atlantic (Vũng Tàu)…

Gần đây nhất, khi dự án tại Vân Đồn (Quảng Ninh) gồm kinh doanh casino được Chính phủ giao cho Bộ Kế hoạch và đầu tư (KH-ĐT) xem xét, phân tích và Bộ KH-ĐT đã có văn bản đề xuất trình Thủ tướng Chính phủ về kế hoạch xây dựng dự án casio này thì chủ đề này càng thêm nóng. Để làm rõ hơn chúng tôi tạm phân tích vấn đề này dưới các góc nhìn khác nhau.

TS Vũ Đình Ánh, Viện nghiên cứu khoa học giá cả, Bộ Tài chính: Casino hứa hẹn sẽ đem lại nguồn thu không nhỏ

Casino là một ngành dịch vụ đặc biệt và rất nhạy cảm về mặt xã hội song lại hứa hẹn một nguồn thu rất lớn. Hơn nữa, trong thực tế thì nhiều người Việt Nam vẫn ra nước ngoài chơi casino mặc dù bị ngăn cấm. Chính vì vậy Việt Nam có thể tổ chức casino một cách chính thức để vừa có thể quản lý vừa tạo nguồn thu lớn, vừa tránh chảy ngoại tệ ra nước ngoài đồng thời tạo điều kiện phát triển các dịch vụ đi kèm với casino, đặc biệt là dịch vụ du lịch và vui chơi giải trí khác.

Tuy nhiên, để đạt mục đích đầu tư thì chúng ta phải tập trung xử lý tốt nhiều vấn đề phức tạp, trong đó có 3 vấn đề quan trọng nhất là: thận trọng lựa chọn dự án đầu tư casino, nhà đầu tư, địa điểm cũng như quy mô để tránh đầu tư tràn lan, đầu tư theo phong trào và tối đa hóa lợi ích kinh tế tài chính trong khi hạn chế đến mức thấp nhất tác động tiêu cực về mặt xã hội. Quản lý tốt casino để tránh những thiệt hại về kinh tế, tài chính, xã hội, kể cả đạo đức và chống hoạt động tội phạm gắn liền với casino và hệ quả của nó.

Casino đem lại nhiều lợi ích kinh tế, cả lợi ích trực tiếp và gián tiếp. Casino trên khắp thế giới là "máy in tiền" cho người sở hữu, người tổ chức, người quản lý hoạt động casino. Theo đó, casino sẽ đem lại nguồn thu không nhỏ cho ngân sách nhà nước.

Đến lượt mình, tiền thu được từ casino có thể được sử dụng đầu tư vào các lĩnh vực kinh tế xã hội. Casino thường kéo theo phát triển các dịch vụ khác có mối quan hệ tương hỗ, chẳng hạn như du lịch, vui chơi giải trí, ăn uống, lưu trú, giao thông, v.v... Nhờ đó tạo ra thêm được nhiều việc làm có thu nhập cao cho người lao động. Kinh nghiệm quốc tế còn cho thấy casino tạo ra nguồn thu ngoại tệ đáng kể cho quốc gia có casino.

Tôi cho rằng người phương Đông còn mê đánh bạc hơn cả người phương Tây nên khi công nhận đánh bạc một cách công khai thông qua cho phép mở casino thì chúng ta hoàn toàn có thể học hỏi kinh nghiệm quản lý casino của các quốc gia đi trước như Mỹ, Úc và nhất là của Macao, Malaysia và Singapore vốn có cùng nền tảng văn hóa Á Đông như Việt Nam. Dĩ nhiên chúng ta cần có một số điều chỉnh cho phù hợp điều kiện đặc thù song đó chỉ là vấn đề tiểu tiết, kỹ thuật còn công nghệ quản lý casino thì cơ bản là giống nhau nhằm mục tiêu chống các hoạt động tội phạm liên quan đến casino như rửa tiền, trộm cướp, bạo lực, tham ô, hối lộ, tài trợ cho các hoạt động khủng bố, tội phạm, tệ nạn xã hội...

Việt Nam có nhiều địa điểm có điều kiện tự nhiên phù hợp cho hoạt động casino phát triển, đặc biệt là các tỉnh, thành miền Trung. Tuy nhiên, theo tôi thì căn cứ để lựa chọn địa điểm đầu tư casino còn phải dựa trên các điều kiện xã hội, chính trị, đối ngoại và nhất là điều kiện quản lý tốt hoạt động phức tạp và nhạy cảm như casino. Casino là một mô hình hào nhoáng, hứa hẹn và có nhu cầu thật. Ngược lại, nó cũng nhạy cảm, rủi ro, đầy thách thức với năng lực quản lý hiện tại Việt Nam.

PGS.TS Trịnh Hòa Bình, Giám đốc Trung tâm Dư luận xã hội và Truyền thông đại chúng: Đã đến lúc phải thay đổi cách nhìn       

Xung quanh việc mở casino tại Việt Nam, trước mắt là mở dần dần, từ từ và có thí điểm, là một việc làm thận trọng, cần thiết vì nó phản ảnh những vấn đề thuộc về các hệ thống văn hóa khác nhau, các hệ thống giá trị vận hành khác nhau. Chuyện tiêu tốn một lượng tiền rất lớn vào dịch vụ giải trí có tính chất mà lâu nay chúng ta vẫn nhìn nhận là cờ bạc, thường bao giờ cũng chỉ thấy khía cạnh tiêu cực, thậm chí là "thiên hướng xấu" về phương diện nhân cách, hành xử…

Trong bối cảnh chúng ta gia nhập vào cuộc chơi lớn của hội nhập và mở cửa thì tôi nghĩ đã đến lúc phải thay đổi quan niệm, thay đổi cách nhìn, vì đây là cơ hội góp thêm vào quá trình tăng trưởng cũng như quản lý đất nước. Cho nên bằng cách nhìn của khoa học xã hội, chúng tôi ủng hộ. Ở đây không bình luận là muộn hay sớm nhưng đã đến lúc ta phải nhập cuộc bởi lẽ nếu chúng ta không mở những điểm casino như vậy thì trên thực tế chúng ta sẽ lãng phí một nguồn lực đáng kể.

Thêm nữa, việc mở casino ở những khu vực như đặc khu kinh tế cũng là một thành tố để tham gia vào việc kích hoạt sự tăng trưởng, thu hút nguồn vốn và trên thực tế là chấp nhận thị trường đó hình thành tại Việt Nam và tôi nghĩ nó có ý nghĩa đóng góp tích cực nhiều hơn là những cái hạn chế, những cái mà chúng ta sẵn sàng ngừa trước và luôn luôn phải đối đầu với các thách thức nếu có của nó.

Tôi nghĩ ở đây vấn đề không phải là tiền thu được từ cờ bạc, mà khi chúng ta mở ra những trung tâm như vậy sẽ trở thành khu liên kết giữa các vùng hoạt động kinh tế du lịch, rồi thông qua việc đó, chúng ta còn có được những thông tin làm ăn khác nữa.

Nên nhớ rằng không mở casino thì những vấn đề đạo đức con người thời hiện đại trong một cơ chế thị trường mở, khi chúng ta hội nhập mở cửa, khi mà đời sống văn minh nhân loại rất gần lại và khi chúng ta mỗi ngày một coi trọng hơn việc thỏa mãn nhu cầu hàng ngày của đời sống con người, thì những việc đó tất yếu sẽ xảy ra và chúng ta cần có đủ sự bình tĩnh cần thiết để đương đầu với nó. Nói như vậy có nghĩa là dẫu không mở casino trên đất nước chúng ta thì những vấn đề mọi người đang lo lắng như mất thuần phong mỹ tục, văn hóa thuần Việt bị tấn công, thách thức vẫn cứ xảy ra.

Theo tôi, casino cũng giống như câu chuyện cá cược thể thao. Rồi đến một lúc nào đó chúng ta cũng phải chấp nhận. Nói một cách hình ảnh, giống như chống cháy rừng, một biện pháp hiệu quả là phát quang và đốt ngược trở lại. Tức là phải chấp nhận cuộc chơi rồi mới nảy ra được biện pháp để xử lý nó.

Thạc sĩ, luật sư Hoàng Nguyên Bình, Trưởng Văn phòng luật sư Bình An: Sớm có khung pháp lý cho hoạt động kinh doanh casino

Xã hội Việt Nam từ bao đời nay cho rằng "đánh bạc" là một hành vi vi phạm pháp luật, nó là một tệ nạn xã hội mà người đời khi nghe đến nó thì luôn lảng tránh, họ dành những từ ngữ xấu xa nhất dành cho những người nghiện cờ bạc. Khi cho rằng Việt Nam đã đến lúc nên cho phép hoạt động casino, rất nhiều người không khỏi lo ngại rằng nếu cho phép kinh doanh casino sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới an ninh trật tự xã hội. Thậm chí nhiều người còn dẫn chứng chỉ vì sang Campuchia đánh bạc mà gia đình ly tán, bán nhà cửa và lâm vào tình trạng vỡ nợ.

Cho đến nay Việt Nam chưa có một khung pháp lý nào quy định rõ ràng về hoạt động kinh doanh casino và trò chơi có thưởng. Tất cả các casino đã được cấp phép chỉ nằm ở chỗ thí điểm, thử nghiệm, do vậy hầu hết các dự án này đều đang gặp nhiều vướng mắc, quản lý thì khó. Tuy nhiên, nên loại bỏ tư duy "không quản lý được thì cấm!". Cách này sẽ khó có thể tồn tại khi Việt Nam đang phát triển theo kinh tế thị trường và sự hội nhập kinh tế quốc tế.

Trong khu vực Đông Á hiện có trên 200 điểm casino được cấp phép hoạt động. Ngay tại một quốc gia láng giềng của Việt Nam là Campuchia hiện cũng có 14 điểm. Phát triển kinh doanh casino sẽ mang lại lợi ích về kinh tế, nhưng nếu không quy hoạch tốt thì sẽ dẫn tới hậu quả khó lường. Bài học phát triển sân golf, nhà máy xi măng, nhà máy đường là những ví dụ đau xót.

Nói một cách chính xác thì mở cửa phát triển kinh doanh casino sẽ có những tác động đến xã hội. Trước mắt nên chỉ cho phép người nước ngoài được chơi trong các casino và trong một vài năm tới sẽ cho phép người Việt Nam đáp ứng được các điều kiện được phép vào chơi. Hoặc là học kinh nghiệm của Singapore, họ cho phép người dân nước mình vào chơi nhưng phải mua vé vào cửa đắt và chỉ được chơi trong khoảng thời gian nhất định. Thông qua hình thức này đã hạn chế và thanh lọc đối tượng tham gia.

Sẽ phức tạp, an ninh trật tự sẽ đảo lộn khi công nhận hành vi đánh bạc là hợp pháp. Nhưng sẽ là hết sức bình thường và quản lý được nếu đánh bạc ở nơi được phép đánh bạc.

TS Phan Hữu Thắng, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu đầu tư nước ngoài, nguyên Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư: Cần cân nhắc thật kỹ

Chúng ta đã từng cấp phép cho một số khu liên hợp giải trí, trò chơi có thưởng tại Kiên Giang, Phú Yên, Đà Nẵng, Lạng Sơn, Bà Rịa - Vũng Tàu nhưng các dự án này đều chưa thực hiện được vì chưa đáp ứng các yêu cầu và điều kiện kinh doanh mà địa phương cũng như Chính phủ đưa ra.

Theo tôi, cần rà soát lại casino hiện có xem đã đầu tư đúng cam kết ban đầu đặt ra chưa, hiệu quả hoạt động ra sao và có ảnh hưởng gì đến xã hội? Bên cạnh đó, cần xem xét các địa phương và từng địa điểm cụ thể. Quan trọng là quản lý của chúng ta sau cấp phép. Dù tạo ra nhiều việc làm, nhưng đánh bạc không tạo ra sản phẩm hoặc cải thiện kỹ năng lao động, và có thể dẫn đến bùng nổ sự phá sản của cá nhân hay phát sinh tệ nạn.

Theo tôi được biết, Chính phủ đang trong giai đoạn nghiên cứu để tham khảo kinh nghiệm của một số nước về kinh doanh casino, sao cho bảo đảm phát triển kinh tế theo thị trường nhưng vẫn đúng định hướng của Việt Nam và không làm ảnh hưởng đến thuần phong mỹ tục. Hầu hết các nước khi quyết định đầu tư cho casino cũng chịu sức ép của dư luận xã hội. Trước đây, Singapore cũng cấm hoạt động cá cược nhưng giờ đã cho xây dựng một casino lớn ngay tại khu vực trung tâm, cho thấy quốc đảo này đã có sự thay đổi lớn về quan điểm đối với hoạt động kinh doanh casino.

Với truyền thống của người Việt, cờ bạc là xấu. Cho phép hoạt động kinh doanh sòng bài tức là cho đánh cờ bạc công khai, như thế là ảnh hưởng đến thuần phong mỹ tục. Vì vậy, Việt Nam quy định chỉ cho phép người nước ngoài được vào casino để tạo điều kiện cho họ giải trí khi ở xa đất nước. Như một cán bộ quản lý kinh tế cao cấp từng nói, đây không phải là vấn đề để "mặc cả". Nhà đầu tư nào đáp ứng được thì vào. Với người Việt, vẫn có quan niệm "cờ bạc là tan cửa nát nhà", "đánh đề ra đê mà ở". Bên cạnh đó, kinh tế của Việt Nam hiện còn nhiều khó khăn, thu nhập bình quân đầu người mới hơn 1.000 USD/năm thì cho kinh doanh sòng bài hay các hoạt động cá cược vẫn là một vấn đề cần phải cân nhắc

Việt Ba - Hương Vũ
.
.