Oscar 2021: Khi những định kiến "kỳ quặc" của Hollywood bị phá bỏ
Phụ nữ châu Á làm nên kỳ tích
Sáng 26-4 (theo giờ Việt Nam), Lễ trao giải Oscar - giải thưởng điện ảnh danh giá nhất thế giới lần thứ 93 đã diễn ra tại Nhà ga Union Station và Nhà hát Dolby tại thành phố Los Angeles, bang California (Mỹ). Giải Oscar năm nay được coi là một mùa "nở hoa" của phái đẹp khi có tới 70 phụ nữ nhận được 76 đề cử. Trong đó, điểm sáng là màn chiến thắng ngoạn mục của hai người phụ nữ gốc Á là đạo diễn Chloé Zhao và nữ diễn viên gạo cội Youn Yuh Jung.
 |
| Chlóle Zhao phát biểu khi nhận giải “Đạo diễn xuất sắc nhất” tại Lễ trao giải Oscar 2021 |
Nữ đạo diễn gốc Trung Quốc xuất sắc chiến thắng giải thưởng hạng mục Đạo diễn xuất sắc nhất với bộ phim "Nomadland". Cô đã vượt qua các đối thủ gồm Lee Isaac Chung với tác phẩm "Minari", Emerald Fennell với phim "Promising Young Woman", David Fincher với "Mank" và Thomas Vinterberg với phim "Another Round". Đây cũng là lần đầu tiên sau hơn một thập kỷ qua và cũng là lần thứ hai trong lịch sử gần 100 năm lễ trao giải, một nữ đạo diễn lại có thể giành chiến thắng tuyệt đối tại hạng mục này. Chiến thắng này cũng đã viết nên lịch sử và giúp người cầm trịch "Nomadland" trở thành nữ đạo diễn gốc Á đầu tiên sở hữu tượng vàng danh giá. Trước đó, Oscar chỉ có vỏn vẹn 5 nữ đạo diễn từng được đề cử như: Lina Wertmüller, Jane Campion, Sofia Coppola và Greta Gerwig.
Thắt tóc bím, để mặt mộc lên sân khấu sự kiện điện ảnh danh giá, Chloé Zhao dõng dạc nói trên bục nhận giải về việc, gần đây cô thường suy nghĩ khi đối diện nghịch cảnh, cô cần làm thế nào. Thời bé, sống ở Trung Quốc, cô chơi trò đọc cổ văn với cha. Sáu chữ "Nhân chi sơ, tính bản thiện" trong Tam Tự Kinh ảnh hướng tới cô. Đạo diễn nói: "Giải thưởng này tặng cho những ai giữ lòng tốt, sự lương thiện dù hoàn cảnh khó khăn thế nào, tặng cho người tin vào sự lương thiện".
Các tờ The Guardian, NBC News đồng tình khẳng định, chiến thắng của cô mang tính lịch sử. Còn Chlóe Zhao cho rằng: "Bộ phim này dành cho bất cứ ai có niềm tin và can đảm để sống tốt". Trước Oscar 2021, Chlóe Zhao đã chinh phục tới 47 giải Đạo diễn xuất sắc trong mùa giải thưởng điện ảnh năm nay, trong đó bao gồm tất cả giải quan trọng nhất như Quả cầu Vàng, BAFTA, và DGA của Hiệp hội Đạo diễn Mỹ.
Trong khi đó, "bà ngoại quốc dân" Youn Yuh Jung trở thành diễn viên Hàn Quốc đầu tiên thắng tượng Oscar, ở hạng mục Nữ diễn viên phụ xuất sắc. Trong phim Minari, nữ diễn viên sinh năm 1974 vào vai người bà, người mẹ rời bỏ quê hương sang Mỹ định cư cùng gia đình con gái, giúp con trông nom cháu ngoại. Bà diễn hồn hậu và tinh tế, nhưng chưa từng nghĩ nhiều về thành tích với "Minari". Phát biểu nhận giải, bà nhắc đến những người được đề cử trong cùng hạng mục với mình, khiêm tốn nói rằng: "chúng tôi diễn những vai khác nhau, nên đâu phải là thi thố với nhau. Hôm nay tôi ở đây là vì tôi có chút may mắn hơn các diễn viên khác mà thôi".
Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Mỹ từng vấp phải nhiều chỉ trích về vấn đề phân biệt đối xử ở những kỳ trao giải trước khi số lượng nam nghệ sĩ và các nghệ sĩ da trắng áp đảo các hạng mục đề cử. Nhìn vào bảng kết quả lễ trao giải năm nay, New York Times bình luận: "Lễ trao giải Oscar lần thứ 93 là một sự tôn vinh sự đa dạng, một vấn đề mà Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh đã nhấn mạnh sau làn sóng phản đối #OscarsSoWhite (tạm dịch: Oscar quá trắng) năm 2015 và 2016".
Netflix lên ngôi
Chứng kiến Oscar 2021, Hollywood Reporter khẳng định câu hỏi trong quá khứ: "Liệu Viện Hàn lâm điện ảnh Mỹ đã chấp nhận các nền tảng trực tuyến hay chưa?" chính thức trở nên lỗi thời trong năm nay. Thực tế rằng, Netflix dẫn đầu với 35 đề cử Oscar. Thứ hai là Amazon Prime Video với 12 đề cử. Tổng số đề cử của hai nền tảng trực tuyến này là 47 - xấp xỉ tổng số đề cử của 8 hãng còn lại trong top 10 đề cử nhiều nhất (48). Trong lịch sử, chỉ hai hãng phim có tổng số đề cử trong một mùa giải Oscar nhiều hơn Netflix là United Artists (45 đề cử vào năm 1941) và Miramax (40 đề cử vào năm 2003, nhưng có 9 phim là đồng sản xuất).
Năm nay, 2/5 bộ phim tranh giải Phim truyện xuất sắc nhất đều thuộc về nền tảng xem phim trực tuyến Netflix, đó là "Mank" và "The "Trial of the Chicago 7". Trong đó, bộ phim "Mank" của đạo diễn David Fincher có tới 10 đề cử và mang về 2 giải thưởng là Thiết kế sản xuất xuất sắc nhất và Quay phim xuất sắc nhất. Ngoài ra, Netflix còn "rinh" về nhiều giải thưởng khác tại Oscar lần thứ 93, bao gồm: Phim tài liệu hay nhất với "My Octopus Teacher", Phim live action ngắn hay nhất với "Two Distant Strangers" và Phim hoạt hình ngắn hay nhất với "If Anything Happens I Love You".
 |
| Nam tài tử quá cố Chadwick Boseman không nhận được giải “Nam diễn viên chính xuất sắc nhất” khiến nhiều người tiếc nuối |
Nhìn vào chặng đường chinh phục Oscar, rõ ràng Netflix đã có sự bứt phá ngoạn mục. Từ số lượng một đề cử vào năm 2014, hãng dẫn đầu vào năm 2020 với 24 đề cử. Mùa giải năm ngoái, cách biệt của Netflix với hãng đứng thứ hai là Sony là bốn đề cử. Đến năm nay, cách biệt là 23. Nếu so sánh với "người anh cả" ở vị trí tiếp theo là Walt Disney, khoảng cách đó lên đến 27. Vị thế áp đảo này phản ánh sự thừa nhận của các thành viên Viện hàn lâm đối với các nền tảng trực tuyến, ít nhất trong giai đoạn rạp phim vẫn bị ảnh hưởng nặng nề bởi COVID-19.
Bên cạnh Netflix, Disney+ hoặc thậm chí Amazon Prime Video ghi dấu ấn, Lễ trao giải Oscar 2021 còn chứng kiến màn chào sân ấn tượng của "lính mới" Facebook. Hãng sản xuất này lần đầu tiên nhận được giải Cảnh phim tài liệu ngắn hay nhất với bộ phim dài 24 phút, "Colette".
Tờ Presse Citron khẳng định: "Chiến thắng của Netflix và Facebook đã nói lên thói quen của khán giả đã đổi như thế nào và đặc biệt là tác động của đại dịch và khủng hoảng sức khỏe đối với nghệ thuật thứ bảy".
Chadwick Boseman và nhiều tiếc nuối
Oscar 2021 chính thức kết thúc, đọng lại trong người hâm mộ nhiều tiếc nuối bởi vô vàn tác phẩm điện ảnh ấn tượng nhưng số lượng giải thưởng lại chỉ có hạn. Nhiều khán giả bày tỏ sự tiếc nuối cho "The Trial of the Chicago 7" - bộ phim từng chiến thắng tại lễ trao giải SAG (Screen Actors Guild) và được xem là một trong những đối thủ cạnh tranh với 6 đề cử tại Oscar. Thế là bộ phim đã phải trắng tay ra về tại lễ trao giải vừa qua.
Bên cạnh đó, chiến thắng hạng mục Nam diễn viên chính xuất sắc nhất của nam diễn viên gạo cội Joaquin Pheonix giáng một cú sốc lớn cho giới mộ điệu và giới phê bình. Bởi, Chadwick Boseman mới là người được dự đoán chắc chắn sẽ giành giải ở hạng mục này sau màn thể hiện xuất sắc trong nghệ sĩ thổi kèn Levee Green trong "Ma Rainey's Black Bottom" - bộ phim cuối cùng mà anh tham gia trước khi qua đời.
Đó còn chưa kể đến việc, trước khi giải Nam diễn viên chính xuất sắc được công bố, BTC còn bất ngờ thay đổi trong thứ tự công bố giải thưởng. Giải Phim truyện xuất sắc, theo truyền thống luôn trao sau cùng, lại được công bố sớm, trước hai hạng mục Nữ và Nam diễn viên chính xuất sắc. Đây được cho là sự tính toán của ban tổ chức, nhằm dọn đường cho cái kết bùng nổ cảm xúc khi giải Nam diễn viên chính xuất sắc được trao cho Chadwick Boseman. Tuy nhiên, cái tên cuối cùng được xướng lên lại là Anthony Hopkins.
Với nhiều khán giả theo dõi chương trình, đây là khoảnh khắc đáng thất vọng nhất sự kiện. Trên Twitter, một số gọi đây là "cái kết tệ nhất kể từ tập cuối Game of Thrones" hay "cái kết tệ nhất tôi từng chứng kiến". Phần đông cho rằng, một giải Oscar cho Chadwick Boseman không chỉ vinh danh sự nghiệp của nam diễn viên quá cố đã đột ngột qua đời giữa đỉnh cao sự nghiệp hồi 2020, mà còn là sự ghi nhận xứng đáng cho màn hóa thân xuất thần của anh trong Ma Rainey's Black Bottom. Trong bộ phim của đạo diễn George C. Wolfe và biên kịch Ruben Santiago-Hudson, Boseman thủ vai Levee - một nhạc công chơi kèn trumpet. Anh khao khát và nỗ lực tìm kiếm sự nổi tiếng trong thế giới âm nhạc vẫn còn nặng nề chuyện phân biệt chủng tộc vào thập niên 1970.
Nam diễn viên hài Cyrus McQueen không thể tin vào kết quả, phẫn nộ bày tỏ "Một người đàn ông sắp chết đã mang lại màn trình diễn tuyệt vời trong cuộc đời... Màn trình diễn cuối cùng của anh... và bạn không thể cho anh ta một giải thưởng?!". Nhà văn Keah Brown nói Boseman "không đáng để trở thành miếng mồi câu khách của Viện Hàn lâm". Joy Reid của MSNBC đã viết giải Oscar có kết thúc theo phong cách "Game of Thrones": "Andra Day và Chadwick Boseman đã bị cướp mất Oscars". Còn The Telegraph đánh giá Lễ trao giải Oscar 2021 "gây thất vọng" khi kết thúc sự kiện với việc chủ nhân của giải thưởng danh giá nhất không có mặt và không có bài phát biểu nhận giải.
"Canh bạc" chưa từng có trong lịch sử
Mọi năm, Lễ trao giải Oscar được giới thiệu là sự kiện tiêu tốn hàng chục triệu USD (năm 2020 là gần 43 triệu USD, năm 2019 và 2018 là 44 triệu USD, năm 2017 là 42,8 triệu USD - theo Forbes) và được tổ chuẩn bị trong nhiều tháng trời... Đó còn chưa kể, Hollywood còn sẵn sàng bỏ ra hàng trăm triệu USD cho việc vận động hành lang mỗi mùa giải.
Năm nay, kinh phí tổ chức không được tiết lộ. Song, các hoạt động bề nổi cũng được gói gọn lại hết sức đơn giản, ngắn gọn. Trước ngày diễn ra lễ trao giải, đạo diễn - sản xuất Steven Soderbergh tuyên bố: "Do đại dịch COVID-19, lễ trao Giải Oscar năm nay sẽ không giống như những gì đã làm trước đây, mà đó là những cái chưa từng làm". Thực tế cũng đã chứng minh cho lời nói của Soderbergh.
Trong hai thập kỷ qua, Oscar được tổ chức tại nhà hát Dolby ở Los Angeles. Tuy nhiên, do tình hình dịch COVID-19, năm nay, giải được trải rộng ở một số địa điểm. Union Station là một trong các địa điểm. Người đến dự sẽ luân phiên ra vào vì quy định hạn chế tụ tập. Sức chứa tối đã trong buổi lễ là 170 người. Hơn 20 địa điểm khác trên toàn cầu được kết nối vệ tinh dành cho những ai không thể tham gia. Soderbergh ví lễ trao giải giống một bộ phim tài liệu dài 3 giờ, thay vì khiến khán giả cảm thấy như đang xem một cuộc hội thảo trên ứng dụng Zoom. Về mặt kỹ thuật, phần hình ảnh có "cảm giác điện ảnh hơn" so với những sự kiện giải thưởng gần đây.
Trong khâu tổ chức, Variety phải thừa nhận rằng, Oscar năm nay là một sự kiện đáng ghi nhận. "Khán giả đã không phải chứng kiến những khung hình không đẹp ở Quả cầu vàng hay những bức tường lờ mờ trên giao diện Zoom của Lễ trao giải Emmys. Thay vào đó, BTC đã tính toán khéo léo để mang lại một đêm trao giải lung linh ánh đèn, cảnh quay sắc nét nhưng vẫn đảm bảo hạn chế số lượng khách mời và sự thân mật tại sự kiện", Variety bình luận.
