Ai đứng sau loạt vụ nổ tại Iran?

• Một loạt tàu bốc cháy dữ dội tại cảng biển Iran
• Iran tử hình gián điệp bán thông tin tên lửa cho CIA
• Kho tên lửa Iran lại nổ lớn đầy bí ẩn

Nếu những thông tin này là xác thực, thì đây sẽ là màn đấu tiếp theo giữa Israel và Iran trong cuộc xung đột chưa bao giờ dứt.

Theo New York Times, trước khi xảy ra loạt vụ nổ, giữa Iran và Israel từng diễn ra màn đấu tay đôi trên môi trường mạng, với những vụ tấn công mạng qua lại giữa tình báo hai nước, dẫn đến những sự cố nhỏ gây thiệt hại chưa đáng kể. Nhưng những vụ tấn công bằng chất nổ đã gây thiệt hại thật sự.

Hình ảnh vụ cháy nổ tại nhà máy điện Zargan ở Ahvaz hôm 4/7.

Theo ghi nhận, ngày 26/6, một vụ nổ lớn xảy ra phá hủy một cơ sở sản xuất khí hóa lỏng dùng cho tên lửa đạn đạo ở khu phức hợp quân sự Khojir, cách Tehran 32km về phía đông nam. Bốn ngày sau, ngày 30/6, lại một vụ nổ xảy ra tại một cơ sở y tế ở thủ đô Tehran làm chết 19 người. Đây được cho vẫn chưa phải là tất cả, mà chỉ là màn “dạo đầu” cho những vụ việc khác nhắm vào những mục tiêu quan trọng hơn.

Ngày 2/7 xảy ra vụ nổ lớn kéo theo hỏa hoạn nghiêm trọng tại cơ sở hạt nhân ở Natanz, cách Tehran gần 200km về phía nam. Ngày 3/7, một vụ hỏa hoạn lớn xảy ra tại thành phố Shiraz, thành phố lớn thứ 5 của Iran.

Một ngày sau, ngày 4/7, một vụ hỏa hoạn lớn bao trùm nhà máy điện Zargan ở Ahvaz, theo sau một vụ nổ lớn có thể nghe thấy ở cách xa hàng kilômét. Cũng trong ngày 4/7, một vụ rò rỉ khí clorine xảy ra tại nhà máy hóa dầu Karoun ở Bandar-e-Mahshahr thuộc tỉnh Khuzestan. Vụ rò rỉ đã khiến cho 70 công nhân phải nhập viện điều trị.

Giới chức an ninh ở Iran và khu vực Trung Đông đồng loạt cho rằng tình báo Israel có liên quan đến những vụ việc nêu trên. Một quan chức tình báo ở Trung Đông nói rằng, tình báo Israel chịu trách nhiệm gây ra vụ nổ và hỏa hoạn ở nhà máy Natanz.

Một phần nhà máy sản xuất máy ly tâm bị cháy nổ hư hại ở Natanz.

Vị quan chức này cho biết, tình báo Israel đã sử dụng một “quả bom” khá mạnh gây ra vụ nổ và hỏa hoạn. Thông tin này sau đó được xác nhận bởi một thành viên Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC).

Ngày 5/7, Iran xác nhận vụ cháy nổ ở nhà máy hạt nhân Natanz gây thiệt hại khá nghiêm trọng, làm chậm lại tiến trình sản xuất thiết bị ly tâm tốc độ cao của nhà máy. Giới chức tình báo Iran tuyên bố đã nắm được loại chất nổ gì đã gây ra vụ cháy nổ ở Natanz, nhưng tạm thời không công bố thông tin.

Theo giới phân tích, việc Tehran đặc biệt nghi ngờ sự dính líu của Israel, và cả Mỹ, trong các vụ việc vừa xảy ra có cơ sở xuất phát từ những vụ phá hoại từng xảy ra trong quá khứ nhắm vào các cơ sở hạt nhân của Iran.

Tiêu biểu nhất cho hoạt động phá hoại này là sự cố do virút máy tính Stuxnet tấn công nhắm vào các cơ sở hạt nhân của Iran đã được điệp viên MOSSAD cài vào hệ thống máy tính của một cơ sở hạt nhân vào năm 2007, nhưng mãi đến năm 2010 nó mới được các kỹ sư Iran phát hiện. Vụ tấn công đã gây thiệt hại đáng kể đến hệ thống làm giàu uranium của Iran, với khoảng 1.000 thiết bị ly tâm bị phá hủy trên tổng số 5.000 thiết bị ly tâm đã chế tạo thời đó.

Mặt khác, tình báo Israel được cho là đã phát triển mạng lưới rất hùng mạnh, bao trùm khắp khu vực Trung Đông. Trong quá khứ, mạng lưới tình báo này đã từng gây ra rất nhiều tổn thất cho Iran, đặc biệt là nhắm vào các cơ sở nghiên cứu khoa học, nghiên cứu hạt nhân. Cách đây vài năm, tình báo Israel từng gây sóng gió trong cả khu vực khi tiến hành loạt vụ tấn công sát hại các nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran.

Năm 2018, tình báo Israel đã chứng tỏ cho khu vực và thế giới thấy khả năng đột nhập “siêu đẳng” của họ khi đột nhập vào một nhà kho ngay giữa trung tâm thủ đô Tehran, lấy đi hàng trăm kilôgram hồ sơ, tài liệu bí mật liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran.

Các tài liệu này sau đó đã được MOSSAD sàng lọc kỹ lưỡng chọn lựa ra những tài liệu chứa đựng các dữ liệu, thông tin, số liệu mới nhất làm bằng chứng về việc Iran đã bí mật che giấu một chương trình nghiên cứu làm giàu uranium và chuyển chúng cho Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA).

Vụ đánh cắp tài liệu này đã gây ra những tổn thất nhất định cho Iran, cụ thể là làm mất niềm tin của IAEA đối với các tuyên bố của Iran về chương trình nghiên cứu hạt nhân của họ; đồng thời khiến cho nhiều quốc gia khác vốn lâu nay ủng hộ Iran trong cuộc đối đầu với Mỹ và Israel quay sang nghi ngờ và chỉ trích Iran thiếu trung thực, che giấu sự thật trước các nhà thanh sát hạt nhân quốc tế.

Đối với loạt vụ việc vừa mới xảy ra, giới chức Israel đang chơi trò lấp lửng, nửa úp nửa mở về sự thật ai đứng đằng sau các vụ việc. Bộ trưởng Quốc phòng Benny Gantz, người sẽ làm Thủ tướng Israel vào năm tới, lên tiếng phản bác giả thuyết cho rằng tình báo Israel đứng sau các vụ nổ và hỏa hoạn tại các cơ sở hạt nhân và quân sự của Iran.

Trả lời đài phát thanh quốc gia Kan của Israel, ông Gantz nói rằng bất cứ chuyện gì xảy ra ở Iran không nhất thiết đều có liên quan đến Israel. “Cứ hễ xảy ra sự cố là nghi ngờ chúng tôi là không đúng” – ông Gantz nhấn mạnh. Nhưng Bộ trưởng Ngoại giao Gabi Ashkenazi thì không như thế.

Tại một hội nghị do 2 tờ báo Maariv và The Jerusalem Post tổ chức hôm 5/7, Bộ trưởng Ashkenazi nói thẳng ra rằng “không thể cho phép Iran có năng lực hạt nhân”. Để làm được điều đó, ông Ashkenazi cho rằng “chúng ta cần phải có hành động và tốt hơn hết là hành động một cách bí mật”.