Anh - Mỹ: Lo ngại về vụ mất cắp tài liệu tình báo tại Thụy Sĩ

Thứ Hai, 17/12/2012, 23:55

Hàng triệu trang tài liệu tình báo tại Cơ quan Tình báo quân đội Thụy Sĩ bị một nhân viên lấy cắp và tuồn ra ngoài, trong đó có nhiều tài liệu liên quan các lĩnh vực nhạy cảm và chống khủng bố chia sẻ với các cơ quan tình báo quốc tế.

Cục Tình báo liên bang Thụy Sĩ (NDB) vừa thông báo cho các cơ quan tình báo đối tác là CIA của Mỹ và MI-6 của Anh về việc những thông tin bí mật nhạy cảm có thể bị rò rỉ ra ngoài trong vụ án mất cắp thông tin tình báo đang diễn ra. Theo các nguồn tin, những thông tin này bao gồm thông tin tình báo về chống khủng bố và những thông tin tình báo nhạy cảm khác mà các cơ quan tình báo của Anh và Mỹ đã chia sẻ với NDB trong nhiều năm qua.

Hiện chưa có đánh giá cụ thể nào về những thiệt hại có thể có do vụ đánh cắp tài liệu này gây ra, nhưng vụ việc đã gây hoang mang cho cộng đồng tình báo, nhất là những cơ quan tình báo trực tiếp trao đổi thông tin với NDB, như CIA và MI-6.

NDB là cơ quan tình báo mới nhất của Thụy Sĩ, được thành lập vào ngày 1/1/2010, từ việc sáp nhập 2 cơ quan tình báo là Cục Phân tích và ngăn chặn tình báo (DAP) và Cục Tình báo chiến lược (SND). NDB ra đời xuất phát từ yêu cầu bức thiết của tình hình thế giới mới, nhằm đáp ứng các yêu cầu về tầm vóc và quy mô hoạt động, cũng như trình độ, sức mạnh của một cơ quan tình báo hiện đại đủ sức đáp ứng các đòi hỏi của thời đại.

NDB đóng vai trò cung cấp thông tin tình báo cho một số cơ quan trọng yếu của Chính phủ Thụy Sĩ, như Bộ Quốc phòng, Bộ Tư pháp và Cảnh sát, Bộ Ngoại giao và Bộ Kinh tế. Những thông tin của NDB giúp ích cho các công tác an ninh, hoạch định kinh tế, ngoại giao…

NDB có quan hệ hợp tác, chia sẻ thông tin với trên 100 cơ quan tình báo và an ninh trên khắp thế giới, trong các lĩnh vực quan tâm như chống khủng bố, chủ nghĩa cực đoan, phổ biến vũ khí, chạy đua vũ trang, buôn bán vũ khí, gián điệp phi pháp.

Vụ việc mất cắp tài liệu tình báo đang được NDB điều tra làm rõ và truy tìm những thông tin được cho là thất lạc chưa thu hồi được. Vì thế, NDB không tiết lộ gì nhiều về cuộc điều tra cũng như danh tính của điệp viên liên quan trong vụ việc. Nhưng theo các nguồn tin được báo chí tiếp cận thì, thủ phạm của vụ lấy cắp thông tin tình báo là một kỹ thuật viên công nghệ thông tin đang làm việc trong NDB.

Nguồn tin cho biết, kỹ thuật viên này thuộc loại "rất tài năng", làm việc cho NDB được 8 năm, và vị trí công tác cũng khá cao, đủ để anh ta lọt qua được tất cả các cửa kiểm soát an ninh, được trao "quyền admin" để dễ dàng thâm nhập vào hệ thống máy chủ quan trọng nhất của cơ quan. Nhờ thế, anh ta đã truy cập một cách thoải mái vào hầu hết mạng vi tính nội bộ của NDB, kể cả những hệ thống chứa các dữ liệu mật nhạy cảm.

Điều tra ban đầu cho biết, nghi phạm đã đột nhập vào các máy chủ cơ sở dữ liệu thông tin tình báo, kể cả thông tin chia sẻ với các cơ quan tình báo nước ngoài và sao chép hàng nghìn gigabyte dữ liệu, tương đương hàng triệu trang giấy A4, và lưu trữ vào các thiết bị lưu trữ di động (USB) rồi mang ra khỏi cơ quan một cách trót lọt.

Theo các nguồn tin điều tra, nghi phạm đã có thái độ bất mãn do cảm thấy bị quên lãng và những ý kiến "hiến kế" của anh ta trong vấn đề quản lý các hệ thống cơ sở dữ liệu đã không được lãnh đạo bộ phận và cơ quan lắng nghe một cách nghiêm túc.

Trụ sở Cơ quan Tình báo Anh MI-6.

Cho đến đầu năm nay, nghi phạm đã thể hiện sự bất mãn của mình bằng việc không đến nơi làm việc. Tuy nhiên, các lãnh đạo NDB đã không quan tâm, để ý vấn đề đang xảy ra với anh ta. Cho đến khi Ngân hàng UBS báo cáo với cơ quan chức trách về một yêu cầu lập tài khoản khả nghi được đăng ký bằng số, và được truy ra người yêu cầu đăng ký là một kỹ thuật viên của NDB, cơ quan này bắt đầu nghi ngờ và tổ chức theo dõi. Bản thân nghi phạm cũng đã biết mình bị nghi ngờ nên đã "báo động" cho "đối tác" biết.

Đến mùa hè năm nay, nghi phạm bị bắt tạm giam vì những dấu hiệu khả nghi, nhưng sau đó được thả vì không có bằng chứng buộc tội. Đến tháng 9/2012, nghi phạm bị bắt lần nữa, và lần này cơ quan chức năng tịch thu được nhiều thiết bị lưu trữ di động USB chứa các thông tin lấy cắp. Kết luận ban đầu của Cơ quan Tình báo NDB là có dấu hiệu một số thông tin đã được nghi can bán đi, và người mua có thể là các cơ quan tình báo nước ngoài hoặc các công ty kinh doanh.

Vụ việc khiến giới chuyên môn đặt ra những vấn đề nghiêm trọng về các thủ tục kiểm soát và cơ cấu bảo đảm an ninh tại NDB. Trong cơ cấu tổ chức của NDB, nhân sự của bộ phận phát triển nguồn nhân lực, nơi được giao trách nhiệm bảo đảm tính tin cậy và giá trị sử dụng của toàn bộ nhân sự trong cơ quan. Thế nhưng, các nhân sự làm việc tại bộ phận này kết nối với bộ phận công nghệ thông tin theo hệ thống tổ chức, do đó gây khó khăn cho việc phối hợp điều tra, kiểm tra đối với các nhân sự làm việc trong cơ quan.

Sơ hở này đã khiến cho NDB không kiểm soát được các hoạt động nội gián của kỹ thuật viên công nghệ thông tin. Cách làm việc quan liêu cũng là nguyên nhân khiến cho NDB không kịp thời phát hiện và ngăn chặn vụ việc lấy cắp tài liệu mật.

Hiện cuộc điều tra sắp kết thúc. Các nhà điều tra cho biết, một báo cáo chi tiết về toàn bộ vụ việc sẽ được công bố vào tháng 1/2013. Cái khó của các nhà điều tra của NDB là việc cơ quan này thiếu chức năng phản gián, do đó không được trang bị các công cụ hữu hiệu như máy nghe lén, lệnh lục soát nơi ở và làm việc…

Nguyên Khang (tổng hợp)
.
.