Belarus bí mật trợ giúp chương trình tên lửa Syria

• Đã có dân thường thiệt mạng vụ Mỹ tấn công tên lửa Syria
• 5 siêu vũ khí của Nga lần đầu thực chiến khiến khủng bố kinh sợ tại Syria

Ngày 7-9 vừa qua, không quân Israel đã tấn công SSRC do nghi ngờ cơ sở có liên quan đến chương trình vũ khí hóa học của Tổng thống Al-Assad. Trong một báo cáo điều tra chia sẻ với tờ The Times of Israel, Ronen Solomon tiết lộ mối hợp tác quốc phòng giữa Belarus và Syria - dựa trên nguồn thông tin mở, hình ảnh vệ tinh và thông tin tình báo mà phương Tây thu thập được về SSRC.

Từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, Cộng hòa Belarus không ngừng nỗ lực nâng cấp công nghệ quân sự Nga để chào bán trên thị trường quốc tế mang về nguồn tiền béo bở cho đất nước nằm cận kề nước Nga này.

Theo số liệu từ Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm (SIPRI) đặt trụ sở tại Thụy Điển, Belarus thu được 625 triệu USD từ việc bán vũ khí từ năm 2012 đến 2016 và được xếp vào hàng thứ 18 trong số những quốc gia bán vũ khí lớn nhất thế giới.

Tổng thống Al-Assad (trái) và Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko tại Minsk, ngày 26-7-2010.

Trong khi đó mới đây, Ủy ban Công nghiệp quân sự Belarus báo cáo nước này đã xuất khẩu được số vũ khí và trang thiết bị quốc phòng trị giá đến 1 tỷ USD chỉ trong riêng năm 2016! Ronen Solomon tin rằng, phần lớn nguồn thu nhập từ việc bán vũ khí của Belarus đến từ những hợp đồng ký kết giữa BelTechExport - nhà xuất khẩu quốc phòng hàng đầu nước này - với chính quyền Syria.

Theo Ronen Solomon, việc Tổng thống Al-Assad bổ nhiệm tướng Samer Arnus đến thủ đô Minsk của Belarus là bằng chứng rõ ràng về mối quan hệ hợp tác cấp cao giữa 2 quốc gia. Năm 2016, trước khi trở về Syria, Arnus đã có cuộc gặp mặt với Bộ trưởng Quốc phòng Belarus Andrei Ravkov và sự kiện được Solomon cho là có liên quan đến một số thiết bị quân sự mới hoàn thành ở cơ sở Masyaf.

Mối quan hệ giữa 2 nước gia tăng nhiều trong vòng 2 năm qua với nhiều cuộc gặp mặt cấp cao giữa giới chức chính quyền cũng như quốc phòng 2 quốc gia nhằm ký kết một số hiệp định thương mại và y tế.

Tổng thống Al-Assad phát biểu trong một cuộc phỏng vấn: "Chúng ta có mối quan hệ bền vững với Belarus từ thời Liên Xô và mối quan hệ này vẫn tiếp tục duy trì dựa trên lợi ích cho cả đôi bên". Tháng 8-2017, một phái đoàn Belarus tham dự cuộc triển lãm thương mại tổ chức ở thủ đô Damascus của Syria dẫn đến sự ký kết một số văn kiện hợp tác quan trọng.

Từ lâu, Israel đã nghi ngờ cơ sở SSRC ở Masyaf được chính quyền của Tổng thống Al-Assad sử dụng để triển khai chương trình cải tiến độ chính xác của tên lửa. Hình ảnh do thám vệ tinh cho thấy một số loại cấu trúc và vật liệu được vận chuyển đến cơ sở này. Israel cũng tin rằng, cơ sở này còn là nơi bí mật chứa vũ khí sinh - hóa học của Syria.

Ronen Solomon viết trong báo cáo: "Năm 2014, những hình ảnh vệ tinh - tương tự như trên Google Earth - tiết lộ bên trong cơ sở SSRC đang xây dựng 7 cấu trúc bổ sung trông giống như những cơ xưởng trong ngành công nghiệp hàng không, cùng với một cấu trúc khổng lồ khác khiến liên tưởng đến nhà máy chế tạo tên lửa của Iran. Tháng 2-2016, các hệ thống thông gió cũng được xây dựng ngầm bên trong SSRC".

Ít nhất từ năm 2012, giới chuyên gia an ninh phương Tây nghi ngờ Belarus giúp Damascus cải tiến độ chính xác của hệ thống tên lửa tầm trung M600 - tức phiên bản Syria loại tên lửa Fatah 110 của Iran. Từ Syria hay Liban, M600 có khả năng vươn đến phần lớn lãnh thổ Israel song độ chính xác không cao.

Trong khi đó, Belarus được đánh giá là quốc gia có kỹ năng cải tiến hệ thống dẫn đường cho các loại tên lửa - như là M600 - trở nên chính xác hơn nhờ nhiều năm kinh nghiệm nâng cấp công nghệ quân sự của Nga.

Ngoài ra, một số công ty Belarus cũng bị nghi ngờ hoạt động ở Syria không chỉ giúp cải thiện hệ thống tên lửa mà còn sẵn sàng bán một số vũ khí mà tổ chức Hezbollah rất thèm muốn như: hệ thống phòng không, máy bay vũ trang không người lái (drone) và tên lửa chống hạm. Năm 2012, trang web Intelligence Online của Pháp báo cáo vụ việc Belarus bán thiết bị con quay hồi chuyển sợi quang cho Syria nhằm giúp "khả năng dẫn đường và tăng độ chính xác cho những tên lửa đất đối đất".

Scott Johnson, chuyên gia phân tích làm việc cho công ty tình báo tư nhân Anh IHS Jane's, cho biết vào thời điểm năm 2012 công nghệ do Belarus cung cấp cho phép chế độ Tổng thống Al-Assad "tăng cường khả năng tấn công hủy diệt với độ chính xác rất cao".

Cũng trong năm 2012, Bộ Tài chính Mỹ áp đặt một số biện pháp trừng phạt đối với nhà thầu quốc phòng do nhà nước Belarus quản lý Belvneshpromservice (BVPS) vì cáo buộc cung cấp thiết bị quân sự cho chính quyền Al-Assad.

Về phần mình, giới chức Minsk luôn khăng khăng bác bỏ cáo buộc như thế từ Washington. Trong khi đó, Liên minh châu Âu (EU) cũng thỉnh thoảng trừng phạt các công ty Belarus nhằm mục đích lôi kéo nước này rời xa Nga và ngả về phương Tây. Tháng 6-2016, Mỹ lại một lần nữa trừng phạt BVPS và kéo dài cho đến ngày nay.