Chiến công của điệp viên Mikel Lejarza
Tháng 11/2004, tại Tây Ban Nha và nhiều quốc gia châu Âu bắt đầu trình chiếu bộ phim về đề tài tình báo có nhan đề "El Lobo" (Con sói) kể về chiến công thầm lặng của một điệp viên nằm vùng của Cơ quan Phản gián Tây Ban Nha (SCA) trong cuộc chiến với Tổ chức Vũ trang đòi tự trị cho xứ Basque (ETA).
Không chỉ thu hút sự quan tâm của dư luận mà bộ phim này còn được đề cử tranh giải phim nước ngoài hay nhất tại Liên hoan Phim quốc tế
Điểm đặc biệt đây không phải là bộ phim về đề tài tình báo được phóng tác theo tiểu thuyết hay hư cấu theo trí tưởng tượng, mà là kể về cuộc đời thật của điệp viên Mikel Lejarza có mật danh "El Lobo", người đã có công lớn trong việc giúp SCA và các cơ quan bảo vệ luật pháp Tây Ban Nha phá tan ETA từ bên trong.
Theo hồ sơ, tài liệu, thông tin mà các nhà làm bộ phim "El Lobo" thu thập được thì Mikel Lejarza sinh năm 1938 tại thành phố San Sebastien ở miền Bắc Tây Ban Nha, một trong những cứ điểm của ETA sau này.
Poster quảng cáo về bộ phim "El Lobo".
Năm 18 tuổi, Lejarza gia nhập lực lượng cảnh sát ở San Sebastien và chỉ hai năm sau, nhờ lập được nhiều chiến công xuất sắc trong trấn áp bọn tội phạm, Lejarza được cử đi học đào tạo sĩ quan cảnh sát tại Học viện Cảnh sát quốc gia ở thủ đô Madrid. Trong thời gian theo học tại đây, Lejarza được SCA chú ý vì thành tích học tập và tuyển dụng sau đó.
Vào những năm cuối thập niên 60, ETA triển khai các hoạt động đấu tranh vũ trang khởi đầu bằng việc bắn chết sĩ quan cảnh sát José Pardines Arcay vào ngày 7/6/1968 tại thành phố San Sebastien.
Các hoạt động khủng bố tiếp theo của ETA ngày càng gia tăng nhất là từ sau sự kiện “Vụ án Burgos”, đó là việc một tòa án ở thành phố Bilbao tuyên án tử hình 5 thành viên ETA về tội khủng bố gây chết người.
Để trả đũa, ETA tổ chức đánh bom sát hại Đô đốc Luis Carrero Blanco tại thủ đô
Vào thời kỳ đó, là nhân viên phản gián nhưng Lejarza hoạt động núp dưới vỏ bọc chủ nhân một cửa hàng sách nhỏ ở thành phố
Do có tài ăn nói, hay giúp khách hàng chọn mua những cuốn sách mà họ ưa thích nên cửa hàng sách của Lejarza luôn được nhiều giới ở Bilbao quan tâm, trong đó có không ít thành viên ETA. Đã nhiều lần ETA đặt vấn đề tuyển mộ Lejarza nhưng đều nhận được sự từ chối của anh.
Cho đến tháng 1/1974, do có công giúp hai thành viên ETA trốn thoát một cuộc vây ráp của cảnh sát tại Bilbao nên đích thân Txabi Etxebarrieta, chỉ huy ETA, gặp Lejarza để đặt vấn đề tuyển dụng.
Được sự cho phép của SCA, lần này Lejarza chấp thuận. Từ đó, Lejarza bắt đầu cuộc sống của một điệp viên nằm vùng trong lòng ETA với mật danh "EL Lobo".
Sau khi nhà độc tài Franco qua đời và Tây Ban Nha bắt đầu tiến trình dân chủ hóa thì ETA cũng cải tổ lại tổ chức với việc chia thành hai nhánh là nhánh chính trị - quân sự và nhánh quân sự, Lejarza trở thành một nhân vật quan trọng của nhánh chính trị-quân sự.
Năm 1977, Lejarza lập được “chiến công” lớn với ETA khi tổ chức vượt ngục thành công cho hai thành viên cấp cao của ETA bị giam giữ tại nhà tù Ornida ở thành phố Bilbao.
Vì thành tích này mà đến năm 1978, Lejarza được bổ nhiệm vào chức vụ phụ trách quân sự của nhánh ETA chính trị - quân sự. Nhưng cũng kể từ đây, ETA liên tiếp gặp nhiều thiệt hại khi nhiều nhóm ETA hoạt động tại các thành phố Bilbao, San Sebastien liên tục bị cảnh sát triệt phá khiến hàng chục thành viên bị bắt giữ và tuyên án.
Chính Lejarza đã cung cấp thông tin về hoạt động của các nhóm ETA này để cảnh sát tổ chức bắt giữ. Tuy nhiên, do hoạt động kín kẽ nên ETA không mảy may nghi ngờ về hành tung của Lejarza.
Chiến công đáng kể nhất của Lejarza là góp phần làm giảm thiểu số thương vong của dân thường, kể cả các nhân viên chính quyền do hoạt động khủng bố của ETA gây ra trong hai năm 1978-1979, được đánh giá là giai đoạn đẫm máu và quyết liệt nhất trong cuộc đối đầu giữa các cơ quan bảo vệ pháp luật Tây Ban Nha với ETA.
Nhờ sự chỉ điểm, chuyển giao thông tin kịp thời của Lejarza, Cảnh sát Tây Ban Nha đã bắt giữ được 120 thành viên ETA, thu giữ nhiều vũ khí, triệt phá nhiều xưởng chế tạo vũ khí trong giai đoạn này.
ETA bắt đầu nghi vấn về hoạt động của Lejarza vào năm 1980 khi một thành viên ETA bị cảnh sát chặn bắt trên đường phố Bilbao sau khi vừa có cuộc gặp mặt bí mật với Lejarza tại cửa hàng sách. Có thể cảnh sát đã quá nôn nóng khi tổ chức bắt giữ thành viên ETA này từ thông tin được cung cấp bởi Lejarza nên đã khiến ông bắt đầu có nguy cơ bị lộ mặt.
Đầu năm 1981, do lo ngại có thể Lejarza không sớm thì muộn cũng bị phát hiện và sẽ nguy hiểm đến tính mạng nên SCA quyết định rút Lejarza khỏi vai trò điệp viên nằm vùng ở
Trong một chuyến nghỉ cuối tuần tại thành phố
Vụ biến mất của Lejarza đã khiến ETA nổi cơn thịnh nộ, nhất là khi ETA biết chắc rằng Lejarza chính là một điệp viên nằm vùng tầm cỡ của phản gián Tây Ban Nha. Không chỉ bị tuyên án tử hình vắng mặt mà cáo thị truy nã có ảnh của Lejarza còn được ETA cho dán khắp các thành phố, thị trấn của xứ Basque. ETA treo thưởng một số tiền lớn lên đến 200.000 frăng Pháp cho bất cứ ai giết chết hay chỉ điểm cho ETA bắt sống được Lejarza.
Trong bộ phim "El Lobo", cuối cùng cuộc săn đuổi của ETA cũng có kết quả khi điệp viên nằm vùng El Lobo bị giết chết bằng nhiều phát đạn tại ngôi nhà của mình ở thủ đô Madrid.
Nhưng ở ngoài đời thật, ETA đã thất bại trong cuộc săn lùng Lejarza. Sau khi được đưa về thủ đô
Tuy nhiên, để chắc chắn là không bao giờ ETA sẽ tìm thấy Lejarza nên SCA đã chuyển anh đến làm việc tại Sứ quán Tây Ban Nha ở một quốc gia Nam Mỹ. Từ đó Lejarza biệt tăm tại Tây Ban Nha
