CIA tăng cường huấn luyện quân nổi dậy ở Syria

Thứ Sáu, 09/01/2015, 20:25
Chính quyền Mỹ đang cân nhắc kế hoạch gia tăng vai trò của Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA) trong chương trình huấn luyện và vũ trang cho quân nổi dậy ở Syria - một động thái nhằm tăng cường sự hỗ trợ của Mỹ đối với lực lượng chiến binh ôn hòa trong khi Lầu Năm Góc chuẩn bị thành lập các cơ sở huấn luyện ở quốc gia Trung Đông này.

Kế hoạch mở rộng chương trình CIA ở Syria được bàn luận trong cuộc họp giữa tháng 11 vừa qua tại Nhà Trắng với sự tham gia của nhiều quan chức an ninh quốc gia cao cấp, nhưng chi tiết không được tiết lộ.

Theo thông tin từ giới quan chức Mỹ, thực ra đề xuất mở rộng thêm nữa sứ mạng bí mật của CIA ở Syria nhận được nhiều sự đồng tình từ năm 2013. Hiện nay, CIA huấn luyện cho khoảng 400 chiến binh mỗi tháng và giới chức Mỹ đang lo ngại sức chiến đấu của lực lượng chiến binh ôn hòa không chống nổi Al-Qaeda và tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).

Ngoài sứ mạng của CIA ở Syria, Mỹ còn tiến hành các chiến dịch không kích và tăng thêm số sĩ quan cố vấn ở Iraq. Khả năng tăng cường các chiến dịch của CIA vào năm 2013 đã gieo sự tin tưởng cho giới chức Washington rằng cơ quan tình báo có thể tuyển mộ chiến binh mà không sợ gặp một số nguy cơ an ninh bao gồm sự xâm nhập của Al-Qaeda. Tuy nhiên, ít có dấu hiệu cho thấy chiến binh ôn hòa có tác động mạnh dẫn đến sự xoay chuyển tình thế xung đột ở Syria.

Mới nhất là vào tháng 11 vừa qua, lực lượng nổi dậy được CIA hỗ trợ đã bị đánh tan tác bởi Jabhat al-Nusra, một nhánh của Al-Qaeda ở Syria. Nghị sĩ Adam B. Schiff, thành viên của Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ, đánh giá sức mạnh của chiến binh ôn hòa vẫn khó chống cự lại lực lượng khủng bố bất chấp CIA có tăng cường huấn luyện. Schiff cho rằng "Phe ôn hòa hoặc là tan rã, bỏ chạy hay gia nhập al-Nusra là dấu hiệu cho thấy sự khó khăn mà chúng ta đang phải đối mặt" ở Syria.
Hệ thống tên lửa chống tăng TOW của Mỹ trong tay chiến binh nổi dậy ở Syria.

Nghị sĩ Schiff không muốn bình luận về các chiến dịch bí mật của CIA, song ông nhấn mạnh sự việc Mỹ không kích vào các mục tiêu al-Nusra đã gây bất bình cho những chiến binh được cho là ôn hòa bởi vì lực lượng này nhận định nhánh Al-Qaeda là đồng minh chống lại chính quyền của Tổng thống Basahr al-Assad hơn là đối thủ của họ.

Nỗ lực huấn luyện phe nổi dậy ôn hòa ở Syria của CIA bắt đầu vào đầu năm 2013 sau khi Tổng thống Obama bật đèn xanh cho phép cơ quan tình báo cung cấp vũ khí cũng như cố vấn cho lực lượng muốn lật đổ al-Assad này.

Ban đầu, CIA điều hành các trại huấn luyện bí mật ở Jordan, nhưng năm 2013 CIA mở rộng thêm ít nhất một trại nữa ở Qatar. Phần đông cố vấn quân sự tại các trại huấn luyện này tại Bộ Quốc phòng Mỹ thuê dụng. Những chiến binh được tuyển mộ từ lực lượng dân quân ở Syria cũng như tại các trại tị nạn.

Các cơ quan tình báo của Arập Xêút, Jordan và đồng minh Mỹ trong khu vực cùng tham gia chương trình huấn luyện chiến binh của CIA đồng thời hỗ trợ kiểm tra lý lịch để chắc chắn không có phần tử tân binh nào dính líu với Al-Qaeda.
Chiến binh nổi dậy được huấn luyện bên ngoài Idlib, Syria, tháng 2/2012.

Ngoài ra, CIA cũng tiến hành thu thập dữ liệu sinh trắc học về số chiến binh đã trải qua những cuộc kiểm tra tuyển mộ gay gắt - cụ thể đó là mẫu ADN, dữ liệu quét mống mắt hay các đặc điểm nhận dạng khác. Vũ khí được phân phát cho tân binh phần lớn là hạng nhẹ, trong khi Harakat Hazm là nhóm chọn lọc được cung cấp hệ thống tên lửa chống tăng Tow do Mỹ sản xuất. Nhìn chung, mỗi năm CIA huấn luyện khoảng 5.000 chiến binh ôn hòa phục vụ kế hoạch lật đổ Tổng thống Basahr al-Assad.

Vào trung tuần tháng 11, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel báo cáo trước Quốc hội rằng những bước chuẩn bị cho chương trình huấn luyện chiến binh của Lầu Năm Góc hiện đã "hoàn thành" và "Arập Xêút, Thổ Nhĩ Kỳ cũng như các quốc gia đối tác khác đã đồng ý cho phép mở những trại huấn luyện trên lãnh thổ của họ".

Tuy nhiên, Chuck Hagel cho biết, chương trình tuyển mộ và kiểm tra lý lịch sắp tới chỉ được triển khai sau khi Quốc hội cho phép chi tiền, đồng thời CIA cũng phải mất từ 8 đến 12 tháng "để bắt đầu tạo được sự khác biệt trên chiến trường".

Những cuộc không kích do Mỹ dẫn đầu bắt đầu vào đầu tháng 6 vừa qua sau khi một số thành phố quan trọng của Iraq, bao gồm Mosul, bị IS chiếm giữ. Năm 2013, IS bắt tay với Al-Qaeda, tuyên bố ranh giới "Nhà nước Hồi giáo" và phát đi một số video tuyên truyền cảnh hành hình man rợ công dân Mỹ và Anh.

"Thiên đường" của IS ở Syria được giới chức tình báo cũng như quân sự Mỹ đánh giá là một trong những trở ngại chính cho nỗ lực "làm suy yếu và cuối cùng hủy diệt" IS của Tổng thống Barack Obama. Nhiều tháng không kích dữ dội làm chậm bước tiến của IS song vẫn không đẩy lui được chúng ra khỏi thành phố Raqqah cũng như những nơi khác của Syria. Giới chức Mỹ cũng đang đề ra mục tiêu tập hợp một lực lượng 15.000 người chủ yếu để chiếm lại những vùng đất do IS kiểm soát hơn là chống lại quân đội chính quyền Bashar al-Assad.

Diên San (tổng hợp)
.
.