Cuộc chiến tình báo giữa “cú mèo” và “dơi”

• Cuộc chiến tình báo Nga - Ukraine chưa bao giờ hạ nhiệt
• Thủ tướng Anh David Cameron với giới tình báo Nga “có duyên nhưng không có nợ”?

Theo các nguồn tin báo chí Nga, Kondratyuk từng đứng đầu bộ phận phản gián của Cơ quan An ninh Ukraine (SBU). Còn giới truyền thông Ukraine thường rỉ tai nhau rằng, Kondratyuk là một trong những người thân tín nhất với cựu lãnh đạo của SBU Valentin Nalyvaychenko, người vừa bị ông Poroshenko cách chức trước đó 1 tháng.

Được biết, "thủ trưởng" Valentin Nalyvaychenk trong những năm từ 2001-2003 đảm nhiệm vị trí Tổng Lãnh sự Ukraine tại Mỹ. "Người thân tín" Valery Kondratyuk cũng làm việc tại lãnh sự quán Mỹ trong khoảng thời gian này.

Logo biểu tượng của Cơ quan Tình báo quân sự Ukraine.

Tháng 3-2014, cựu giám đốc SBU Alexander Yakimenko tuyên bố rằng, trong khi làm việc cho Bộ Ngoại giao, Kondratyuk và Nalyvaychenko đã được CIA tuyển dụng và đến nay vẫn tiếp tục làm việc cho tình báo Mỹ. Ông Yakimenko bổ sung thêm: Kondratyuk từng hoạt động như một liên lạc viên giữa CIA và Nalyvaychenko.

Theo quan điểm của Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Á-Âu Vladimir Kornilov, việc bổ nhiệm một người bị nghi ngờ là gián điệp cho CIA lên làm giám đốc Cơ quan tình báo quân sự giống như biến SBU thành một công cụ sẵn sàng phục vụ các ý đồ của Mỹ. Ông Kornilov không loại trừ khả năng Kondratyuk bằng cách nào đó sẽ kết nối với cơ quan tình báo Mỹ và ngày càng đưa nhiều chuyên gia Mỹ vào cơ quan này, nhất là trong bối cảnh chính quyền Poroshenko đang mở rộng hợp tác tình báo với các đối tác NATO và không ít lần nhấn mạnh tới việc cần thiết phải tăng cường hợp tác với tình báo của Mỹ, Anh và Ba Lan cũng như các thành viên NATO khác.

Chuyên gia quân sự Viktor Murakhovski cho biết, các phương tiện phục vụ hoạt động tình báo của Ukraine hiện nay đều đã lỗi thời, thiếu cả tiền bạc và công nghệ, khan hiếm nguồn nhân lực do tình trạng nghi kỵ và nạn tham nhũng hoành hành trong những năm tháng vừa đối đầu vừa với Nga vừa với lực lượng ly khai ở miền Đông.

Ông cho biết, Ukraine sẽ phải dựa vào Mỹ để phát triển lực lượng tình báo của mình trong nỗ lực chống lại Nga. Điều này đồng nghĩa với việc Kiev có thể yêu cầu sự trợ giúp tài chính từ Washington.

Tuy nhiên, theo Murakhovski, Mỹ có thể sẽ không viện trợ cho Ukraine bởi đến nay chính quyền Obama vẫn chỉ hỗ trợ nhỏ giọt cho quốc gia này. Hơn nữa, với tình trạng yếu kém hiện nay của quân đội Ukraine, họ sẽ phải mất một thời gian dài nữa mới có thể tạo ra sự khác biệt và có tác động đáng kể đến tình hình ở miền Đông.

Nhưng cho dù yếu kém đến đâu thì Cơ quan tình báo quân sự Ukraine vẫn không ngừng chí hướng quyết đối đầu với Nga về lâu dài và điều này thể hiện qua việc bắt đầu vào tháng 11-2016, sau một năm phổ biến cuộc thi, họ đưa vào sử dụng chính thức logo có hình ảnh một con cú mèo quắp thanh kiếm, đôi cánh dang rộng trên bản đồ lãnh thổ nước Nga, khẩu hiệu đầy ngạo nghễ: "Ukraine cao hơn tất cả".

Không khó để nhận ra rằng, Cơ quan tình báo quân sự Ukraine chọn hình ảnh con cú mèo làm logo bởi biểu tượng của Cơ quan tình báo quân sự Nga (GRU) có hình con dơi, vốn bị loài cú mèo tích cực săn làm mồi ăn. Phó Thủ tướng Nga Dmitry Rogozin đã gọi đây là một logo khiêu khích nhất, còn khẩu hiệu "Ukraine cao hơn tất cả" gợi nhớ đến lời một bài hát rất phổ biến trong đội quân của Đức Quốc xã thời Thế chiến thứ II (nước Đức, nước Đức cao hơn tất cả, nước Đức cao hơn thế giới!).

Về phía Cơ quan tình báo quân sự Nga GRU, tổ chức tình báo này từng bị Cơ quan tình báo Liên Xô trước đây KGB, sau này là FSB "phủ bóng". Nhưng mới đây, GRU trở thành tâm điểm chú ý  khi chính quyền Mỹ áp đặt lệnh trừng phạt lên các lãnh đạo hàng đầu của GRU vì cáo buộc tham gia vào cuộc tấn công email cá nhân của đảng Dân chủ và chiến dịch tranh cử của bà Hillary Clinton. Toàn bộ Cơ quan tình báo quân sự Nga này cùng với FSB đều bị Mỹ áp lệnh trừng phạt.