Giám đốc tình báo từ chức do bị cáo buộc liên quan đến hoạt động nghe lén

Sự dính líu đến hoạt động giám sát và thu thập dữ liệu ĐTDĐ của KYP bị phơi bày ra ánh sáng chỉ chưa đến một tuần sau khi một nhóm hacker vô danh tung hồ sơ khách hàng của Hacking Team lên Internet gây choáng váng cho những ai mua phần mềm gián điệp từ hãng này.

Theo các chuyên gia kỹ thuật Cộng hòa Cyprus, phần mềm "Galileo" mà KYP mua từ Hãng Hacking Team có thể bí mật chặn bắt dữ liệu trao đổi giữa các ĐTDĐ cũng như các thiết bị số giao tiếp không dây khác như là iPad và laptop. Phần mềm cũng cho phép gián điệp mọi thiết bị giao tiếp kỹ thuật số kết nối với Internet một cách dễ dàng trong khi phần mềm diệt virus không thể dò thấy. Hơn nữa, người dùng không thể gỡ bỏ phần mềm do Hacking Team cung cấp khỏi thiết bị di động bị nhiễm trừ phi nó được cài đặt lại tại nơi sản xuất. Vừa qua, các tài liệu Hacking Team bị rò rỉ tiết lộ KYP đã chi 50.000 euro để mua công cụ gián điệp từ xa.

Tổng thống Cyprus Nicos Anastasiades.

Nicos Christododoulides, người phát ngôn của Chính phủ Cyprus, tuyên bố: "Dưới ánh sáng của những tiết lộ phơi bày việc sử dụng hệ thống gián điệp đặc biệt bởi KYP và để bảo vệ tính liêm chính của cơ quan tình báo, người lãnh đạo cơ quan Andreas Pentaras đã gửi đơn từ chức đến tổng thống nước này và đã được chấp nhận". Người phát ngôn cũng khẳng định Tổng thống Nicos Anastasiades sẽ triệu tập cuộc họp kín với lãnh đạo các đảng phái trong Quốc hội Cyprus để bàn luận về vụ việc.

Trước đó ông Pentaras không bình luận gì về cáo buộc mà chỉ cam đoan rằng các hoạt động của KYP phù hợp với luật pháp Cyprus. Pentaras cũng chịu sức ép từ chức do hành động chặn bắt dữ liệu những cuộc giao tiếp qua thiết bị di động hiện được coi là vi phạm Hiến pháp Cộng hòa Cyprus. Năm 2011, Quốc hội Cyprus dự kiến sửa đổi hiến pháp cho phép hành động chặn bắt dữ liệu được tiến hành trong những trường hợp đặc biệt, song điều khoản sửa đổi này vẫn chưa được chính thức phác thảo thành văn bản và phê chuẩn. Do đó, về mặt luật pháp thì việc sử dụng phần mềm gián điệp của KYP vẫn bị coi là phạm pháp.

Giám đốc Kyp Andreas Pentaras.

Trong bài phát biểu hôm 12/7, Andreas Pentaras tuyên bố phần mềm gián điệp được mua từ Hacking Team là do "sự cần thiết và tầm quan trọng để duy trì chiến dịch tình báo trong hoàn cảnh bị chiếm đóng và để đối phó những mối đe dọa bất cân xứng mà sự bất ổn trong khu vực của chúng ta tạo ra".

Trong bài diễn văn, Pentaras muốn nói đến sự hiện diện của 54.000 binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ ở miền Bắc Cyprus. Đảo quốc Cyprus bị chia cắt từ năm 1974 sau khi Thổ Nhĩ Kỳ xâm lược chiếm đóng 1/3 lãnh thổ phía bắc nước này và lập nên chính quyền gọi là "Cộng hòa Bắc Cyprus" nhưng không được quốc tế công nhận. Pentaras cũng muốn nói đến vụ bắt giữ một người Liban được coi là nghi can gián điệp thuộc tổ chức Hezbollah hồi tháng 6 tại thành phố Larnaca miền Nam Cyprus khi đang sở hữu đến 8,2 tấn hợp chất ammonium nitrate để chế tạo thuốc nổ.

Nghi can người Liban vẫn bị tuyên án tù 6 năm mặc dù không thừa nhận liên can đến kế hoạch tấn công các lợi ích của Israel ở Cyprus. Vụ bắt giữ này được đánh giá là chiến công mới nhất của KYP - cơ quan tình báo được Tổng thống Anastasiades trực tiếp điều hành với sứ mạng là giám sát hoạt động quân sự của người Thổ Nhĩ Kỳ ở miền bắc Cyprus.

Do nằm tại vị trí chiến lược ở phần phía đông Địa Trung Hải gần với vài quốc gia Arập và Israel cho nên KYP còn gánh vác trách nhiệm theo dõi mọi hoạt động gián điệp của các tổ chức cực đoan ở Trung Đông. Vào tháng 9/2014, Pentaras báo cáo có khả năng người Hồi giáo Sunni ở miền Bắc Cyprus đang trợ giúp tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).

Trạm nghe lén của GCHQ nằm trên Núi Troodos ở Cyprus.

Theo truyền thông Cyprus, Tổng thống Nicos Anastasiades đã chấp nhận đơn từ chức của Pentaras bởi vì ông muốn "bảo vệ những thành tích đáng khen ngợi của KYP trong những năm gần đây". Báo chí Cyprus cũng đưa tin một cuộc điều tra quốc tế cho thấy một máy chủ vận hành phần mềm gián điệp dùng để chặn bắt dữ liệu giao tiếp của thiết bị di động nằm ở đảo quốc.

Hiện nay, có khoảng hơn 300 máy chủ như thế đang hoạt động trên thế giới. Trong một diễn biến khác có thể liên quan đến KYP, một nghị sĩ Cyprus viết thư gửi đến Bộ trưởng Tư pháp đảo quốc này báo cáo một tuyên bố được đưa ra trong cuộc họp các ủy ban nghị viện Liên minh châu Âu (EU) tại thủ đô Brussels, Bỉ về việc giám sát các đường dây điện thoại quốc tế phục vụ lợi ích cho Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA). Theo đó, 3 đường dây điện thoại chạy qua một trung tâm ở Cyprus nằm dưới sự kiểm soát của NSA. KYP khẳng định rằng họ không biết điều này và cam kết sẽ tiến hành điều tra vụ việc.

KYP được cựu Tổng thống Archbishop Makarios thành lập năm 1970 và hợp tác với nhiều quốc gia bao gồm Mỹ và Nga cũng như các quốc gia châu Âu và Trung Đông. Theo Andreas Pentaras, KYP là đối tác của Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA) trong nhiều vấn đề, đặc biệt là chống khủng bố và tội phạm. Cyprus cũng là nơi đặt các trạm nghe lén được sử dụng bởi các cơ quan tình báo nước ngoài như CIA, NSA, Mossad (Israel) và GCHQ (Anh).