Hà Lan: Luật mới cho phép giới tình báo thu thập dữ liệu toàn cầu

Trong khi đó, Bộ trưởng Nội vụ Ronald Plasterk và Bộ trưởng Quốc phòng Hà Lan Jeanine Hennis-Plasschaert đang nỗ lực cho ra đời một luật mới cho phép hai cơ quan tình báo nước này - Tổng cục An ninh và Tình báo (AIVD) và Cơ quan An ninh và Tình báo quân đội MIVD) - mở rộng quyền lực gián điệp dữ liệu Internet và điện thoại. Về phần mình, Ủy ban Giám sát các cơ quan an ninh và tình báo Hà Lan (CTIVD) cảnh báo luật mới - do chỉ cần sự cho phép từ cấp bộ trưởng - sẽ giúp tình báo nước này vượt qua những ranh giới vốn được quy định theo luật pháp trước đây.

Bộ trưởng Nội vụ Hà Lan Ronald Plasterk (trái) và Bộ trưởng Quốc phòng Hà Lan Jeanine Hennis-Plasschaert.

Từ khi Hà Lan trở thành trung tâm quan trọng cho các mạng cáp quang truyền dẫn lưu lượng thông tin khổng lồ từ nhiều quốc gia khác nhau (bao gồm Mỹ) với sự ra đời của Trạm trung chuyển Internet Amsterdam (AMS-IX) được coi là một trong những trung tâm Internet lớn nhất thế giới, luật mới sẽ mở đường cho giới tình báo nước này thu thập những dữ liệu giao tiếp điện tử mà luật pháp nước Mỹ không cho phép cộng đồng tình báo của mình làm điều đó.

Điều đó có nghĩa là mọi email, dữ liệu viễn thông, thông tin truyền thông xã hội lưu thông qua hệ thống cáp quang đều có thể bị AIVD và MIVD thu thập. AMS-IX có thể được hình dung như là một "vòng xoay giao thông" với dữ liệu từ hơn 700 công ty dịch vụ Internet lớn đều di chuyển đến, hội tụ rồi sau đó tách rời ra một lần nữa. Vòng xoay kết nối các xa lộ dữ liệu từ châu Âu đến Trung Đông, từ Mỹ đến Hồng Kông và quay trở lại. AMS-IX tuyên bố lưu lượng Internet "đạt đỉnh với hơn 3,5 Terabit/giây".

Twitter, Facebook, Microsoft, AOL và Google đều lưu thông qua vòng xoay này. Trong khi đó, luật pháp Hà Lan lại ít có sự bảo vệ kho dữ liệu lưu thông qua AMS-IX. Nên nhớ rằng, Hà Lan cũng có tiếng về hoạt động gián điệp. Chỉ riêng năm 2013, hệ thống tư pháp Hà Lan đã nghe lén 26.150 số điện thoại người dân. Để so sánh, các tòa án hình sự Mỹ - quốc gia có dân số gấp 10 lần Hà Lan - nghe lén 3.576 số điện thoại trong cùng năm!

Ngoài ra, từ cuối năm 2012 đến đầu năm 2013 AIVD và MIVD thu thập dữ liệu của khoảng 1,8 triệu cuộc gọi điện thoại, tin nhắn, email và hoạt động Internet của người dùng - theo lá thư gửi đến Quốc hội Hà Lan của 2 bộ trưởng Ronald Plasterk và Jeanine Hennis ngày 5/2/2014. Jaap Henk Hoepman - Giám đốc Trung tâm về quyền riêng tư Đại học Radboud ở thành phố Nijmegen, tỉnh Gelderland, Hà Lan - cho biết luật mới tạo điều kiện cho AIVD và MIVD gián điệp những cuộc giao tiếp của người dân Mỹ trong khi luật pháp nước này không cho phép các cơ quan tình báo của mình làm điều đó do vi phạm quyền riêng tư của công dân.

Theo giáo sư Hoepman, luật mới cũng cho phép tình báo Hà Lan chia sẻ thông tin thu thập được với Mỹ - một điều mà Tình báo tín hiệu Anh (GCHQ) đã làm với quy mô lớn.

Bastiaan Goslings, Giám đốc chính sách của AMS-IX, bày tỏ mối lo ngại về luật mới của Hà Lan và cảm thấy có trách nhiệm phải bảo vệ thông tin khách hàng.

Goslings phát biểu: "Mọi nhà cung cấp nội dung lớn đều đặt tại đây, cũng như một số lượng lớn các mạng từ nước ngoài. Nhưng các công ty này sẽ không tiếp tục hiện diện tại Hà Lan nếu như an ninh của họ bị vi phạm và họ sẽ chuyển doanh nghiệp đi nơi khác. Chính quyền Hà Lan phải cố gắng để các cơ quan tình báo không được phép hoạt động vượt quá những quy định của luật pháp. Ngay từ ngày đầu tiên, sứ mạng của chúng tôi là duy trì sự độc lập và trung lập tuyệt đối cho AMS-IX cũng như tính toàn vẹn của nền tảng kỹ thuật. Luật mới về cơ bản có thể gây tổn hại cho cơ sở hạ tầng số của Hà Lan, với những hậu quả kinh tế bất lợi tiềm ẩn. Chúng tôi tuyệt đối lo ngại về điều đó".

Nghị sĩ Hà Lan Gerard Schouw cho rằng. thẩm phán tòa án và CTIVD cần phải có sự nghiên cứu trước về dự luật mới trước khi quyết định hoạt động gián điệp nghe lén có thể được phép diễn ra hay không. Schouw phát biểu: "Chúng ta không muốn gia tăng năng lực tình báo mà không có sự kiểm soát tốt hơn".

Ngoài ra, theo quy định luật pháp Hà Lan, các công ty điện thoại chỉ được phép lưu trữ thông tin về mọi cuộc gọi điện thoại cố định và di động trong vòng một năm. Các nhà cung cấp dịch vụ Internet cũng lưu giữ thông tin sử dụng Internet của khách hàng trong vòng 6 tháng. Việc lưu trữ dữ liệu trở thành vấn đề nóng bỏng sau những tiết lộ của Edward Snowden về hoạt động gián điệp quy mô hàng loạt của NSA ở Mỹ cũng như các chi nhánh của họ ở hải ngoại.

Chính quyền Australia cũng đang xem xét thời gian cho phép lưu trữ dữ liệu và có thể sẽ chỉ lưu trữ một số loại dữ liệu web và điện thoại của người dân nước này trong thời gian 2 năm.