IS biến trường đại học ở Iraq thành trung tâm nghiên cứu vũ khí

• Trận Mosul dưới mắt những người lính Iraq
• IS dùng xe tăng bằng gỗ để quyết chiến với quân đội Iraq ở Mosul
• Chiến dịch giải cứu “thủ đô IS” Mosul

Trong khi đó, mạng lưới bí mật của sinh viên và giáo sư muốn cả thế giới biết về những gì xảy ra bên trong Đại học Mosul nằm dưới sự kiểm soát của IS cũng như tình trạng tồi tệ của thành phố. Họ nhận được sự giúp đỡ từ Scholar Rescue Fund (SRF), một bộ phận của Viện Giáo dục Quốc tế - tổ chức từng giúp giải cứu những học giả ở châu Âu khỏi tay Đức Quốc xã thời Chiến tranh thế giới lần thứ 2.

Đại học Mosul hoàn toàn chịu sự kiểm soát của IS từ tháng 6-2014. Mạng lưới sinh viên và giáo sư Đại học Mosul mô tả một thành phố lan tràn bạo lực và nỗi sợ hãi tột cùng - những cuộc hành hình man rợ trên đường phố, những cuộc tuần tra dày đặc của nhóm gọi là "cảnh sát đạo đức", sự khủng bố và bạo hành, những đợt không kích của liên quân do Mỹ dẫn đầu, lương thực khan hiếm và mọi sự giao tiếp bị cấm đoán.

Khoa Y Đại học Mosul.

Cuộc sống hàng ngày của người dân Mosul luôn bị IS kiểm soát chặt chẽ và bầu không khí nghi kỵ, gián điệp lẫn nhau cùng mối đe dọa bao trùm thành phố.

Theo một người giấu tên từ Mosul kể: "Cuộc sống dưới sự kiểm soát của IS chỉ có một nghĩa - đó là sự sợ hãi khủng khiếp. Bọn chúng dễ dàng giết chết bất cứ ai. Tòa án của chúng chỉ có một thẩm phán xét xử trong vài phút và hành hình ngay lập tức. Một số sinh viên làm tay sai cho bọn chúng và bắt đầu theo dõi chúng tôi".

Các khoa như văn học và triết học của Đại học Mosul bị IS hủy bỏ và bất cứ môn học nào chống lại ý thức hệ tôn giáo đều bị tấn công. Nguồn giấu tên tố cáo: "Bọn khủng bố IS đốt sách trong thư viện trung tâm và phá hủy mọi địa điểm khảo cổ. Ngay từ đầu, IS cho rằng bất cứ cuốn sách nào không đề cao Hồi giáo đều vô nghĩa và vô giá trị". Bất cứ học giả nào hợp tác với phương Tây hay trung thành với chính quyền Iraq đều bị giết chết.

IS lợi dụng Đại học Mosul để tuyên truyền cho chiến tranh và chiến binh sử dụng một số tòa nhà nhà trường để làm nơi ở. Tuy nhiên, IS rất quan tâm các bộ môn khoa học như vật lý và y khoa nhằm bù đắp lại sự thiếu hụt nhân lực khi nhiều bác sĩ đã bỏ trốn khỏi thành phố Mosul.

Khoa ngôn ngữ trong Đại học Mosul cũng được IS khích lệ để giúp giao tiếp với chiến binh người nước ngoài cũng như hỗ trợ các nỗ lực tuyên truyền cho thánh chiến Hồi giáo. IS còn thay đổi chương trình thể thao và thể dục theo kiểu quân sự cho phù hợp với yêu cầu huấn luyện chiến binh thánh chiến. Mosul là thành phố bị vây hãm bởi các lực lượng Peshmerga của người Kurd và quân đội Iraq cho nên IS kiểm soát rất chặt chẽ mọi sự giao tiếp và đi lại của người dân.

Người dân cố chạy khỏi Mosul sau khi thành phố rơi vào tay IS.

Theo các nguồn giấu tên: "IS đặt ra thêm những quy định cực kỳ nghiêm khắc về việc sử dụng Internet. Bọn chúng gõ cửa từng nhà dân để điều tra và kiểm tra mọi giấy tờ, tài liệu và các tài khoản Internet. Bất cứ khi nào bọn chúng phát hiện có sự trao đổi thông tin lén lút thì những người này sẽ gặp nguy hiểm đến tính mạng".

Người dân vẫn còn tiếp cận được với thông tin trên các trang mạng xã hội nhưng chẳng ai dám đăng tải bất cứ thứ gì lên đó. IS cũng buộc đội ngũ nhân viên Đại học Mosul trừng phạt bất cứ ai không chịu tiết lộ kế hoạch chạy trốn của đồng nghiệp.

Người ta hết sức lo ngại IS sử dụng Đại học Mosul để phát triển các loại vũ khí nguy hiểm - bao gồm các tác nhân hóa học và sinh học. Hồi tháng 3-2016, một cuộc không kích của quân đội Mỹ đã giáng trúng khu đại học Mosul khiến cho mọi người hoài nghi đây là mục tiêu cố ý. Sau đó, có thông tin cho rằng một số mục tiêu quan trọng của Đại học Mosul bị tấn công - bao gồm trường kỹ thuật điện, các kênh viễn thông, các thiết bị cảm biến quân sự và trạm phát sóng radio.

Một cựu chủ nhiệm khoa máy tính Đại học Mosul được cho là đã bị giết chết trong cuộc không kích của Mỹ. Theo một số báo cáo, IS chuyển bộ phận nghiên cứu vũ khí và các vật liệu nhạy cảm từ trường đại học vào những khu dân cư để tránh bom Mỹ.

Một người giấu tên nói: "Tôi nhìn thấy bọn chiến binh IS di chuyển những chiếc thùng to đáng ngờ và đạn dược từ nơi này đến nơi khác mỗi ngày. Không ai biết những gì diễn ra bên trong những phòng thí nghiệm vật lý và hóa học trong trường đại học". Do bị tấn công dồn dập, IS ngày càng hung bạo và ra sức trấn áp mọi người. Những cuộc hành hình công khai diễn ra hàng ngày.

Tân binh của IS được mô tả là những thanh niên đến từ những vùng nông thôn cần có tiền để sống. Tuy nhiên, hiện nay có nhiều người muốn rời khỏi hàng ngũ IS nhưng họ biết làm như thế sẽ bị giết chết ngay lập tức. Nhiều cựu lãnh đạo và ủy viên hội đồng thành phố Mosul bị giết chết. Những học giả và tu sĩ chống đối IS đều bị cầm tù hay sát hại dã man và thế vào chỗ của họ là những người ủng hộ chúng. Những chiến binh nước ngoài của IS được mô tả là những người "đã bị tẩy não và đủ ngây thơ để tin vương quốc Hồi giáo sẽ trở thành hiện thực".

Tuyên truyền là vũ khí ưu tiên của IS. Những lá cờ đen bay phấp phới tại những địa điểm công cộng. IS phân phát miễn phí những DVD tuyên truyền cho trẻ em vì mục tiêu quảng bá văn hóa bạo lực và đào tạo những chiến binh bạo lực. Người ta nhận định Mosul là thành lũy cuối cùng của IS cho nên bọn chúng sẽ chiến đấu cho đến chiến binh cuối cùng.