Meir Dagan - "Siêu nhân" của tình báo MOSSAD

Con người kín tiếng

Mới vài tuần trước đây, tờ Al-Ahram (được coi là tờ báo hàng đầu chuyên tuyên truyền những quan điểm của Chính phủ Ai Cập) đã cho đăng một bài báo gây nhiều phản ứng trên các báo chí và diễn đàn trên Internet của cộng đồng Arập. Tác giả bài báo đã không tiếc lời khen ngợi đương kim Giám đốc 65 tuổi, Meir Dagan của MOSSAD. Cụ thể, Giám đốc MOSSAD được gọi là một "siêu nhân" của Israel, người gần như đã đơn độc trong cuộc đối đầu chống lại chương trình hạt nhân của Iran, các nhóm vũ trang khác như Hezbollah, Hamas, Islamic Jihad v.v... Với sự kiện trên, Meir Dagan đã có một kỷ lục mới trong tiểu sử của mình: là người Do Thái đầu tiên kể từ thời Vua Solomon đã nhận được lời khen từ chính những người Arập.  

Meir Dagan sinh tại Novosibirsk (Liên Xô) vào ngày 30/1/1945. Gia đình ông di cư về Israel vào năm 1950, trú chân tại thị trấn nhỏ Bat Yam gần Tel-Aviv. Dagan không có thói quen kể về quá khứ của mình. Do ngay cả bạn bè và người thân của ông cũng luôn giữ kín những chi tiết này, nên thời niên thiếu và tuổi trẻ của đương kim Giám đốc MOSSAD hầu như không được mấy ai biết đến. Người ta chỉ biết Dagan có người bác là Bronislav Guberman, một nghệ sĩ vĩ cầm nổi tiếng, người vào năm 1936 đã thành lập ra dàn nhạc Palestine, là nền móng cho nhạc giao hưởng Israel sau này. 

Dagan (trái) và người bạn chí cốt Ariel Sharon.

Con đường binh nghiệp

Tốt nghiệp phổ thông năm 18 tuổi, Dagan nhập ngũ, phục vụ trong một lữ đoàn đổ bộ đường không. Cũng chính từ thời điểm này, ông đã quyết định gắn bó cả đời mình với con đường binh nghiệp. Bốn năm sau, khi nổ ra cuộc chiến 6 ngày, Dagan đã được giao chỉ huy một đơn vị tham gia các trận đánh tại bán đảo Sinai, trước khi tiếp tục thể hiện tài năng trong chiến đấu tại cao nguyên Golan.

Tuy nhiên, chiến công chính của Dagan không phải là nhờ những trận đánh trực tiếp ngoài mặt trận như vậy, mà là trong những chiến dịch đặc biệt. Năm 1970, trong thời gian phục vụ tại Quân khu phía nam, Dagan làm quen với chỉ huy của mình khi đó là Ariel Sharon. Trong bối cảnh Dải Gaza vào thời điểm đó luôn phải hứng chịu nhiều vụ đánh bom, nên Dagan đề xuất với Sharon nên thành lập một đơn vị đặc nhiệm chuyên trách việc săn lùng và tiêu diệt những nhóm vũ trang là thủ phạm đứng đằng sau những vụ trên. Nhận được cái gật đầu của Sharon, Dagan bắt đầu tìm kiếm và tập hợp những binh sĩ ưu tú để lập ra đơn vị đặc nhiệm có tên "Rimon". 

Những binh sĩ của Rimon đều được lựa chọn có ngoại hình giống người Arập, nói thành thạo tiếng Arập do hoạt động chủ yếu tại các vùng lãnh thổ của người Palestine. Thành công của Rimon ấn tượng đến nỗi, từ một đơn vị mang tính lâm thời, nó đã được phát triển thành một lực lượng đặc nhiệm thật sự. Theo khuôn mẫu của Rimon, người Israel vào những năm 80 của thế kỷ trước còn thành lập thêm hai tiểu đoàn đặc nhiệm nữa có tên Shimshon và Duvdevan.

Mối quan hệ đặc biệt với Sharon

Mối quan hệ thân thiện và hợp tác giữa Dagan và Sharon đã phát triển không ngừng kể từ những năm 70. Trong cuộc chiến với Liban đầu tiên (cũng là chiến dịch do Ariel Sharon lãnh đạo), Dagan đã được giao chỉ huy một lữ đoàn xe tăng. Ông còn đóng vai trò tích cực trong việc thành lập các đơn vị quân đội miền Nam Liban, làm đồng minh cho quân Israel trong chiến dịch này.

Kết thúc chiến tranh, Dagan (đã hai lần bị thương) được bổ nhiệm làm chỉ huy một bộ phận trong Cơ quan Tình báo quân đội Aman. Nhiệm vụ chính của bộ phận này, theo khai thác của báo chí, là cài cắm điệp viên vào các quốc gia Arập. Trong những bước thăng tiến tiếp theo, Dagan trở thành Chỉ huy Phòng Tác chiến của Bộ Tổng tham mưu quân đội Israel, và sau đó là cố vấn đặc biệt của Tham mưu trưởng.

Năm 1995, tướng Dagan nộp đơn xin xuất ngũ. Vào thời điểm đó, ông đã được đánh giá là một trong những chuyên gia có uy tín và ảnh hưởng nhất trong lĩnh vực đấu tranh chống khủng bố của Israel. Chính vì vậy mà hai đời thủ tướng Benjamin Netanyahu và Ehud Barak dù thuộc những đảng phái khác nhau vẫn bổ nhiệm Dagan làm cố vấn chống khủng bố của mình. Một thời gian sau, Dagan do bất đồng với Barak đã nộp đơn xin nghỉ, lui về "ẩn dật" tại một thị trấn nhỏ gần cao nguyên Golan. Dù đã cố quên đi chuyện chính trường, nhưng Dagan đã không thể từ chối lời mời của người bạn chí cốt Ariel Sharon tham gia ban tham mưu tranh cử của ông ta. Giành thắng lợi trong cuộc bầu cử năm 2001, Sharon lại bổ nhiệm Dagan làm cố vấn. 

Vào thời điểm đó, uy tín của MOSSAD trên cương vị một trong những cơ quan tình báo hiệu quả nhất thế giới đã sa sút đến thảm hại. Đó là hậu quả tất yếu của một loạt những thất bại, kéo theo đó là những vụ bê bối chính trị tai tiếng. Chẳng hạn như âm mưu ám sát thủ lĩnh Hamas Khaled Mashal tại Amman, thủ đô Jordan chẳng những là một thất bại cay đắng cho Mossad, mà còn gây hậu quả căng thẳng trong quan hệ Israel - Canada (do sử dụng hộ chiếu giả của các công dân nước này). Hơn nữa, để trao đổi lấy các điệp viên bị phía Jordan bắt giữ, Israel đã buộc phải trả tự do cho gần 70 tù nhân Palestine, trong đó có cả thủ lĩnh tinh thần Ahmed Yassin của Hamas. Trước hàng loạt thất bại của Mossad, Thủ tướng Sharon đã quyết định bổ nhiệm Dagan làm nhà lãnh đạo mới của cơ quan này.

Người cứu nguy cho MOSSAD

Bắt đầu nhận "chiếc ghế nóng" tại MOSSAD, Dagan đã gây sự chú ý với tuyên bố trong lần phỏng vấn đầu tiên trên truyền hình: "Bất cứ kẻ nào đi theo con đường của chủ nghĩa khủng bố, cần phải hiểu rằng, hắn đang ký vào bản án tử hình dành cho mình". Dagan nhanh chóng phải đương đầu với vụ khủng bố đầu tiên, sau khi các tay súng của Al-Qaeda tại thành phố Mombas (Kenya) đánh bom một khách sạn có du khách Israel nghỉ chân.

Chỉ một giờ sau vụ khủng bố, một nhóm nhân viên MOSSAD do đích thân Dagan lựa chọn đã lên máy bay tới Kenya. Tất cả đều cải trang giống như các thương gia Arập hay Ấn Độ. Nhiệm vụ của họ không phải là tìm kiếm các bằng chứng về vụ đánh bom, mà đơn giản là tìm ra thủ phạm và tiêu diệt hết chúng. Đó chính là phương pháp hành động mà Mossad đã triển khai để tiêu diệt một loạt các thủ lĩnh của Hamas, Hezbollah và Islamic Jihad.

Tháng 4/2008, Abu-Libd thư ký riêng của thủ lĩnh Hamas là Khaled Mashal được thông báo đã chết tại thành phố Homs (Syria). Các đại diện Hamas chỉ nói rằng, nhân vật này đã chết do một tai nạn xe hơi thông thường. Tuy nhiên, các đảng phái đối lập dựa trên những nguồn tin từ nhân chứng đã khẳng định, Abu-Libd bị sát hại ngay giữa thanh thiên bạch nhật bởi một nhóm tay súng ăn mặc giống người Arập, không ai khác là các điệp viên MOSSAD.

Bốn tháng sau tại thành phố Tartus (Syria), số phận tương tự cũng xảy ra đối với Mohammed Suleiman, được cho là hạt nhân liên lạc giữa Hezbollah và giới lãnh đạo Syria. Kết quả điều tra cho thấy, Suleiman đã bị bắn chết từ phía biển, thủ phạm chính là các điệp viên - thợ lặn từ Mossad. Vụ ám sát Mahmoud al-Mabhouh vừa qua xét về mặt nghiệp vụ có thể coi là một chiến dịch được tổ chức chu đáo và thành công nữa của Dagan cùng các nhân viên của mình.

Theo các chuyên gia tại Israel và châu Âu, Dagan dù thế nào cũng chính là người đã cứu vãn thành công uy tín của MOSSAD. Những công lao trên đã được Tel-Aviv gián tiếp thừa nhận. Cần biết là khi mới lên lãnh đạo MOSSAD, Dagan được dự tính sẽ rời khỏi cương vị này vào năm 2007. Tuy nhiên, nhiệm kỳ của ông vẫn tiếp tục được kéo dài, bất chấp việc một vài đời thủ tướng đã được liên tục thay đổi