Pakistan: Thu thập dữ liệu sinh trắc học người dùng điện thoại

Do lo ngại trước tình trạng sử dụng lan tràn những thẻ SIM bất hợp pháp và không đăng ký danh tính thuê bao, quy định mới của chính quyền Pakistan được đánh giá là một bước tiến quan trọng trong nỗ lực phục hồi an ninh trật tự sau vụ một nhóm phần tử khủng bố thảm sát 150 học sinh và giáo viên tại một trường học ở Peshawar hồi cuối tháng 12/2014.

Trong vụ khủng bố tàn bạo này, 6 tên giết người đã liên lạc với nhau bằng ĐTDĐ với các thuê bao đăng ký tên của một phụ nữ sống tại địa phương nhưng không có liên quan gì đến cuộc tấn công. Thời hạn chót bắt buộc các chủ thuê bao đăng ký thẻ SIM là ngày 15/4 tới.

Ngay từ đầu năm 2015, 103 triệu thẻ SIM được giới chức chính quyền Pakistan xác định được đăng ký đúng danh tính người thuê bao. Trong vòng 6 tuần sau khi quy định mới ban hành, 53 triệu thẻ SIM thuộc về 38 triệu chủ thuê bao đã được xác minh qua kiểm tra sinh trắc học.

Một người bán điện thoại di động trên đường phố Rawalpindi, tỉnh Punjab.

Một quan chức Bộ Nội vụ giấu tên cho biết: "Sau khi mỗi SIM được đăng ký dấu vân tay rõ ràng, cùng với việc những SIM không đăng ký bị chặn dịch vụ, bọn khủng bố sẽ không còn có cơ hội sử dụng ĐTDĐ nữa. Chính quyền cho biết đây là quy định cực kỳ khó khăn cho các nhà mạng và khách hàng của họ, song tất cả cũng vì an ninh quốc gia".

Trong cuộc chiến chống chiến binh Hồi giáo cực đoan kéo dài ở Pakistan, người dân gặp khá nhiều rắc rối với những chốt kiểm soát của cảnh sát mọc lên như nấm trong các thành phố, và bây giờ họ phải vất vả đi đăng ký SIM để điện thoại không bị cắt.

Abid Ali Shah, tài xế taxi 50 tuổi, đang đứng chờ lấy dấu vân tay tại một cửa hàng điện thoại, than phiền: "Tôi làm việc suốt ngày và có khi đến tận đêm khuya nên không thể có thời gian chờ đợi để đăng ký SIM. Nhưng, nếu không chấp hành quy định thì điện thoại của tôi sẽ không sử dụng được".

Wahaj us Siraj, CEO Nayatel.

Kể từ khi công ty ĐTDĐ đầu tiên bắt đầu hoạt động tại Pakistan năm 1991, số thuê bao tăng lên vùn vụt từ 5 triệu năm 2003 lên 136 triệu hiện nay - số liệu từ Cơ quan Viễn thông Pakistan (PTA). Theo Ngân hàng Thế giới (WB), tỷ lệ thuê bao di dộng ở Pakistan hiện vào khoảng 73%, tương đương với nước Ấn Độ láng giềng. Với 50 triệu thẻ SIM không đăng ký danh tính chủ thuê bao, các công ty điện thoại phải cử nhân viên đi đến vùng quê và miền núi để thông báo với người dùng về quy định mới của chính phủ.

Omar Manzur, Giám đốc điều hành (CEO) Công ty Mobilink có 38 triệu khách hàng ở Pakistan, cho biết: "Đó là công tác quy mô toàn quốc song chúng tôi hy vọng có thể xác minh toàn bộ khách hàng của chúng tôi trước kỳ hạn cuối cùng vào tháng 4 tới. Chúng tôi đã cử 700 xe đi khắp Pakistan và tới những vùng hẻo lánh của đất nước".

Trong nhiều năm qua, một số quốc gia - bao gồm Nam Phi và Ấn Độ - đã triển khai chiến dịch thu thập và lưu trữ thông tin sinh trắc học, nhưng các chuyên gia viễn thông nhận định không nơi đâu nhanh nhẹn và quy mô hơn Pakistan.

Muhammad Safdar sử dụng điện thoại sau khi đã đăng ký dấu vân tay.

Theo Wahaj us Siraj - CEO và đồng sáng lập Nayatel, nhà cung cấp dịch vụ Internet ở Pakistan - phát biểu: "Tại một quốc gia mà cơ sở hạ tầng còn yếu kém ở nhiều khu vực, nhiệm vụ này thật vô cùng khó khăn". Sau khi nhiệm vụ xác minh SIM của chủ thuê bao được hoàn thành, giới chức cảnh sát và tình báo sẽ dễ dàng điều tra nguồn gốc tội ác hay tấn công khủng bố -  theo Ammar Jaffri, cựu Phó giám đốc Cơ quan Điều tra liên bang Pakistan (FIA) và hiện là Chủ tịch Hội An ninh thông tin Pakistan (PISA).

Jaffri cũng nhấn mạnh việc bọn khủng bố thường dùng ĐTDĐ để kích nổ quả bom từ xa. Sau khi kiểm soát chặt chẽ thẻ SIM, chính quyền Pakistan sẽ dễ dàng phát hiện, ngăn chặn những hoạt động tội phạm khác. Jaffri cho rằng người dân Pakistan không nên lo ngại về vấn đề quyền riêng tư người dùng mà cần phải đối mặt với nó.

Anh Muhammad Safdar, 30 tuổi, một người dân cho biết, anh đăng ký tên mình với 6 thẻ SIM khác nhau. Còn Ghulam Rasool, công dân Afghanistan đang sống ở Pakistan, khi đi đăng ký dấu vân tay mới biết thẻ SIM mình mua cách đây 4 năm hiện nay bị coi là bất hợp pháp.

Rasool giải thích khi quyết định đổi sang SIM mới: "Mọi người đều có số điện thoại cũ của tôi và bây giờ tôi phải liên lạc thông báo đổi số mới với họ". Mặc dù hết sức phiền hà, song nhiều người Pakistan vẫn chấp nhận với hy vọng giảm bớt những vụ tấn công khủng bố. Tuy nhiên, họ vẫn còn hoài nghi quyết định xác minh thẻ SIM của chính quyền có thể chấm dứt được cuộc chiến chống khủng bố đã giết chết hơn 50.000 người Pakistan và binh lính trong 13 năm qua.