Số phận vợ chồng điệp viên phản bội Petrov - Evdokia
Tháng 4/1954, điệp viên Vladimir Petrov thuộc Tổng cục I của KGB đang hoạt động tại
Như bao thanh niên khác sau Cách mạng Tháng Mười, Petrov nhập ngũ, vào phục vụ trong hải quân với vai trò của một nhân viên mật mã.
Năm 1937, Petrov (sinh năm 1907) giải ngũ và nhận được đề nghị vào làm việc cho NKVD (Cơ quan Dân ủy nội vụ). Tại trường đào tạo của NKVD, Petrov nhờ giành được cảm tình của chỉ huy phòng mật mã nên đã nhanh chóng được cử sang Trung Quốc công tác dưới vỏ bọc ngoại giao. Năm 1938, Petrov quay trở lại Liên Xô, được nhận Huân chương Sao đỏ vì thành tích xuất sắc và tiếp tục làm việc tại trụ sở của KGB. Thời điểm này, anh ta bắt đầu yêu và săn đón nữ đồng nghiệp Evdokia Karseva.
Evdokia Karseva sinh năm 1900 tại làng Lipki (Riazan), sau đó chuyển về sống tại Moskva. Sau Cách mạng Tháng Mười, cha của Evdokia được vào làm việc tại Phòng vận tải của VTK (Ủy ban Đặc biệt toàn Nga chống phản cách mạng và nổi loạn). Đến năm 1920, nhờ sự giúp đỡ của cha mình, Evdokia bắt đầu được nhận vào làm việc tại Tổng cục Chính trị đặc biệt (OPGU).
Tại đó, nữ đoàn viên thanh niên trẻ này được biên chế vào một trong những bộ phận bí mật nhất - đó là một ban đặc biệt được thành lập vào năm 1921, chuyên soạn thảo mật mã và giải mã các bức điện thu được của nước ngoài. Năm 1940, Petrov và Evdokia tổ chức đám cưới.
Năm 1942, hai vợ chồng được cử sang Thụy Điển công tác tại Ban nước ngoài ở
Ngay tại Thụy Điển, Petrov đã gây ra không ít xích mích với các đồng nghiệp. Cũng tại đây, Petrov bắt đầu ăn chơi sa đọa và đánh mất mình.
Cuộc đào thoát bất ngờ
Cuối năm 1945, hai vợ chồng Petrov quay về Moskva và tiếp tục làm việc tại bộ máy trung tâm của Cơ quan Tình báo Xôviết. Tháng 3/1947, theo đề nghị của Molotov, Ủy ban Thông tin (KI) được thành lập, sáp nhập hoạt động của Cơ quan tình báo quân đội (GRU) và Tình báo chính trị (thực chất là Cục I của Bộ An ninh quốc gia Liên Xô - MGB). Petrov được thăng chức và được chỉ định làm chỉ huy một ban của KI. Tuy nhiên, ủy ban này không tồn tại được lâu và nhanh chóng giải thể vào năm 1949. Petrov quay trở về Cục I của MGB.
Đến năm 1951, hai vợ chồng Petrov được cử sang công tác tại
Một thời gian sau, Petrov thường xuyên đi lại với một nhạc sĩ người Ba Lan có tên Mikael Bialoguski. Quá trình điều tra cho thấy, nhân vật này trong thời gian chiến tranh đã từng cộng tác với Gestapo, sau đó chạy sang
Chẳng bao lâu, Moskva gửi sang một bức điện mật có nội dung như sau: “Có những dữ liệu cho thấy, Cơ quan Mật vụ
Trong khi đó, Petrov lần đầu tiên tiếp xúc với các nhân viên Cơ quan Phản gián
Khi Đại sứ Generalov biết được về sự biến mất của nhân viên này, ông đã ngay lập tức cho tổ chức tìm kiếm. Còn Evdokia được đưa sang cách ly tại một căn phòng ở đại sứ quán, không được tiếp xúc với bên ngoài. Ngày 13/4/1954, chính quyền
Ngày 19/4, Evdokia được hai nhân viên KGB đến từ Moskva hộ tống đưa lên máy bay về nước. Tuy nhiên, chỉ huy chiến dịch này là Vasili Sanko đã hành động quá lộ liễu và vụng về, khiến hình ảnh bà vợ của Petrov được kèm sát bởi hai nhân viên KGB lúc lên máy bay đã xuất hiện nhanh chóng trên báo chí. Tại sân bay
Những lời khai báo tai hại
Hai vợ chồng Petrov về sau đã khai báo cho Cơ quan Phản gián Australia rất nhiều thông tin quan trọng về hoạt động của tình báo Xôviết. Ví dụ như trong tài liệu mang tên “Những tuyên bố của vợ chồng Petrov liên quan đến quá khứ hoạt động tình báo của họ” đề ngày 15/5/1954, Evdokia đã tiết lộ về công tác của mình trong ban đặc biệt chuyên về Nhật Bản, nơi khai thác các tài liệu mã hóa được thu thập tại quốc gia này. Nhà Petrov còn khai báo cụ thể về hoạt động của tình báo Xôviết tại Pháp, nơi mà điệp viên Ivan Agaians của MGB đã đánh giá là “đặc biệt dễ dàng”. Trên cơ sở những lời khai của họ, phương Tây đã xây dựng một tài liệu chi tiết là nguồn tham khảo chính về hoạt động trong giai đoạn 1947-1951.
Nhưng nguy hiểm nhất là những thông tin cụ thể về vụ mất tích vào tháng 5/1951 của hai nhân viên Bộ Ngoại giao Anh là Guy Burgess và Donald McLean. Petrov không chỉ cho biết họ là điệp viên Xôviết và vào thời điểm đó đang ở Moskva, mà còn nêu ra một loạt sự kiện liên quan đến hoạt động của họ. Petrov cho biết, qua tiết lộ của Fedor Kislisyn – nhân viên mật mã của tình báo Xôviết tại London trong giai đoạn 1945-1948 - Burgess đã mang tới cho các nhân viên liên lạc của mình những chiếc cặp đầy tài liệu của Bộ Ngoại giao. Những nội dung quan trọng nhất được Kislinsyn gửi về Moskva qua đường liên lạc vô tuyến, số còn lại được đóng gói gửi theo đường bưu kiện ngoại giao.
Một thông tin quan trọng khác mà Petrov tiết lộ với mật vụ
Sự phản bội của vợ chồng Petrov đã dẫn tới một vụ bê bối ngoại giao lớn, làm xấu đi quan hệ giữa
Năm 1974, Vladimir Petrov vì tình trạng sức khỏe sụt giảm nghiêm trọng đã phải vào sống tại một nhà dưỡng lão ở Melbourn dưới cái tên giả là công dân Thụy Điển Sven Ellison. Trong suốt thời gian còn lại ở đây, Evdokia chỉ tới thăm chồng có vài lần. Bà ta chuyển tới sống ở miền Nam Australia với cái tên Maria Anna Allison trước khi chết ở tuổi 88. Petrov sống lâu hơn vợ chừng 3 năm và chết trong cô đơn tại nhà dưỡng lão vào tháng 9/1991