Sự thật về cơ sở hạt nhân bí mật ở Syria

Rạng sáng ngày 6/9/2007, 8 chiếc máy bay chiến đấu F-15I và F-16I thuộc Phi đội 69 của Israel đã xuất kích thực hiện một chiến dịch không kích bí mật mang tên Chiến dịch Vườn cây ăn trái (Orchard), trong đó 4 chiếc đã xâm nhập không phận Syria và thực hiện cuộc không kích xuống một địa điểm bí mật nằm sâu bên trong lãnh thổ Đông Bắc Syria mà sau đó cả Tel Aviv và Washington đều khẳng định đó là một "cơ sở hạt nhân bí mật phục vụ mục đích quân sự" của Syria.

Để minh chứng cho hành động xâm phạm chủ quyền một quốc gia khác của Israel, Bộ Quốc phòng Mỹ đã trưng ra "bằng chứng" là một tấm không ảnh cho thấy một khu nhà xưởng quy mô lớn, mặc dù không có đầy đủ các cơ sở cần thiết của một lò phản ứng hạt nhân, nhưng Lầu Năm Góc vẫn khẳng định đó là "một nhà máy sản xuất plutonium đang trong giai đoạn hình thành".

Washington thậm chí còn tung ra những "thông tin tình báo" giả mạo để cáo buộc rằng "một số kỹ sư CHDCND Triều Tiên" đã làm việc tại nhà máy hạt nhân bí mật kể trên. Sau khi vụ không kích của Israel bị báo chí phanh phui, Washington bắt đầu lái dư luận theo chiều hướng thông tin lập lờ, cho rằng "cơ sở hạt nhân bí mật" nói trên đã bị máy bay Israel "xóa sổ"(!?)

Bức không ảnh chụp một nhà xưởng dệt sợi mà Mỹ cho là "cơ sở hạt nhân bí mật" của Syria.

Hành động "bí mật" kèm theo lời khẳng định của Washington đã khiến cho Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) vào cuộc điều tra, vừa thanh sát thực tế vừa nghiên cứu tư liệu, hình ảnh do… Mỹ và Israel cung cấp. Các phái đoàn thanh sát của IAEA đã liên tục vào Syria để "cày nát, xới tung" các địa điểm mà Mỹ và Israel cho là có "cơ sở hạt nhân bí mật" thuộc tỉnh Deir ez-Zor, miền Đông Bắc Syria.

Cuộc điều tra chủ yếu xuất phát từ bức không ảnh do Chính phủ Mỹ cung cấp, thể hiện một cơ sở vật chất, nhà xưởng có quy mô và hình thức "trông giống một cơ sở hạt nhân". Thông tin tình báo từ phía Mỹ khẳng định cơ sở nhà xưởng trong bức không ảnh hoàn toàn trùng khớp với kiểu thiết kế nhà máy ly tâm uranium của nhà vật lý học Abdul Qadeer Khan - cha đẻ chương trình vũ khí hạt nhân của Pakistan, người từng nắm giữ một mạng lưới buôn lậu công nghệ, kỹ thuật hạt nhân quy mô toàn cầu.

Cần lưu ý, thông tin tình báo trong trường hợp này lại được sử dụng như một "nguồn thông tin" không cần kiểm chứng. Các quan chức chính quyền Mỹ đã mớm thông tin, tư liệu cho phái đoàn điều tra IAEA bằng nguồn "thông tin tình báo" này.

Theo đó, Mỹ cho rằng ông Khan đã từng có những cuộc tiếp xúc bí mật với các nhà lãnh đạo Syria từ thập niên 80 thế kỷ XX, và một số "chuyên gia hạt nhân" còn tin rằng ông ta đã cung cấp cho lãnh đạo Syria bản thiết kế xây dựng các cơ sở hạt nhân.

Từ chỗ đó, giới chức tình báo Mỹ cho rằng Syria đã bắt đầu triển khai "một chương trình hạt nhân bí mật tại một nhà máy plutonium nhưng đã bị máy bay Israel phá hủy". Mỹ và Israel còn đẩy vấn đề đi xa hơn, nghi ngờ "cơ sở hạt nhân" ở tỉnh Deir ez-Zor chỉ là một "mắt xích" trong một mạng lưới các cơ sở hạt nhân "quy mô lớn" của Syria.

Do cách làm việc thiếu khách quan của các phái đoàn thanh sát viên IAEA khiến các quốc gia "có vấn đề" với Mỹ như Syria luôn dè chừng và tìm cách hạn chế hoạt động của họ. Điều này vô tình càng khiến cho dư luận đặt vấn đề nghi vấn xung quanh tính trung thực của Syria. Tuy nhiên, sau 4 năm, những nỗ lực tìm kiếm "bằng chứng" của IAEA đã không thu được gì ngoài một cơ sở dân sự hoàn toàn không dính dáng gì đến hạt nhân.

Sự thật về "cơ sở hạt nhân bí mật" của Syria sẽ chẳng bao giờ được vén màn bí mật nếu như không có sự tham gia nghiên cứu một cách khách quan của các chuyên gia quốc tế và các nhà báo công tâm thuộc Trung tâm Nghiên cứu về không phổ biến vũ khí hạt nhân (CNS).

Ngày 1/11/2011, các chuyên gia CNS đã công bố một báo cáo trên trang web Arms Control Wonk của mình rằng cái gọi là "cơ sở hạt nhân bí mật" mà Israel đã ném bom 4 năm trước thực ra chỉ là một nhà máy gia công sợi dệt thuộc Công ty cổ phần sợi Al-Hasakah, và những thiết bị mà Mỹ và Israel cho là "thiết bị ly tâm" thực ra chỉ là máy quay sợi để đánh thành cuộn.

Báo cáo này dựa trên kết quả nghiên cứu toàn bộ tài liệu mà Mỹ và Israel từng cung cấp cho IAEA, đồng thời bổ sung thêm tư liệu nghiên cứu về lịch sử hình thành nhà máy, kể cả phỏng vấn trực tiếp kỹ sư người Đức từng thiết kế xây dựng nhà máy từ đầu thập niên 90 thế kỷ trước.

Mặc dù sự thật đã được công khai trước dư luận, Syria vẫn không thể thoát khỏi "nanh vuốt" diều hâu hiếu chiến, vì chuyện "cơ sở hạt nhân bí mật" chỉ là một trong nhiều cái cớ được dựng nên chỉ nhằm mục tiêu duy nhất là "lật đổ chế độ Damascus" mà thôi