Tại sao Pháp quyết định lật lại hồ sơ vụ giết hại 7 tu sĩ tại Algérie?

Điều tra sơ bộ của cảnh sát nhận định chính Nhóm vũ trang Hồi giáo (GIA), một tổ chức vũ trang Hồi giáo cực đoan đang là đối tượng bị chính quyền Algérie truy quét, đã gây ra vụ việc.

Tổng thống Pháp Jacques Chirac khi ấy đang tham gia một hội nghị thượng đỉnh chống khủng bố quốc tế tại thành phố Charm-el-Cheikh của Ai Cập, nghe tin, ông tức tốc ra lệnh cho Cơ quan Tình báo hải ngoại Pháp (DGSE) cùng phối hợp truy tìm với Cơ quan An ninh quốc gia Algérie (DAS). Tuy nhiên, đến ngày 21/5/1996, người dân đã phát hiện xác của 7 tu sĩ người Pháp tại một con đường nhỏ gần thị trấn Bougara cách không xa thành phố Médéa. Giám định pháp y cho biết cả 7 nạn nhân đều bị giết hại bằng dao và súng.

Đến ngày 23/5, một nhánh vũ trang nhỏ của GIA có tên gọi Quân đội Hồi giáo của Thượng đế (AIS) chuyên hoạt động trong khu vực thừa nhận là thủ phạm đã bắt cóc và giết hại các tu sĩ. Vào thời kỳ đó, Algérie đang lâm vào một cuộc nội chiến giữa một bên là các tổ chức vũ trang Hồi giáo cực đoan và một bên là quân đội và cảnh sát cùng các lực lượng an ninh của chính phủ. Do không bắt giữ được thủ phạm nên cuộc điều tra đi vào ngõ cụt, đến năm 1999 được âm thầm xếp lại theo một thỏa thuận bí mật giữa hai chính phủ Pháp và Algérie.

Mãi đến tháng 8/2008, nhật báo La Stampa của Italia khơi lại vụ việc khi cho đăng tải phóng sự điều tra của một nhà báo người Anh tên John Kiser. Bài báo đã giải thích chi tiết rằng 7 tu sĩ người Pháp đã bị một nhóm vũ trang Hồi giáo địa phương bắt giữ tại Tu viện Tibéhirine sau đó đưa đến giam giữ tại một căn cứ cách thành phố Médéa 22km. Quân đội Algérie đã sử dụng máy bay trực thăng tấn công căn cứ này và đã bắn chết 7 tu sĩ người Pháp. Sau khi biết bắn nhầm, quân đội Algérie đã tạo dựng hiện trường giả bằng cách dùng dao gây thêm nhiều vết thương trên xác của 7 tu sĩ, là kiểu hạ thủ của các nhóm vũ trang Hồi giáo.

7 tu sĩ người Pháp bị giết hại tại Algérie năm 1996.

Chính phủ Algérie hoàn toàn bác bỏ tin này và tố cáo đó là một vụ bịa đặt của nhà báo John Kiser để quảng cáo giật gân cho cuốn sách có tựa đề "Niềm đam mê đối với Algérie" của ông được phát hành vào năm 2008. Về phía Chính phủ Pháp vẫn không bình luận gì về tiết lộ này và không ra lệnh tái điều tra.

Vụ việc chỉ thật sự bùng nổ trong dư luận Pháp và Algérie vào tháng 8/2009 từ tiết lộ của tướng Francois Buchwalter, cựu Tùy viên quân sự của Sứ quán Pháp tại Algérie từ năm 1995 đến 1998: chính quân đội Algérie đã giết hại 7 tu sĩ người Pháp sau đó dựng lên kịch bản một tổ chức Hồi giáo vũ trang địa phương là thủ phạm.

Trả lời phỏng vấn của báo chí, tướng Buchwalter khẳng định chính một sĩ quan tình báo của quân đội Algérie đã tiết lộ với ông nguồn tin này và cam đoan đây là sự thật. Trước áp lực của dư luận, Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy quyết định mở lại hồ sơ.

Theo tiết lộ của tướng Buchwalter, vào thời kỳ đó, Tu viện Tibéhirine nằm trong vùng tranh chấp giữa quân đội Algérie và các tổ chức vũ trang Hồi giáo. Vì lý do nhân đạo, các tu sĩ người Pháp đã nhiều lần cứu chữa cho nhiều thành viên của các tổ chức vũ trang Hồi giáo bị thương trong các cuộc chạm súng với quân đội, cho họ thức ăn và cả thuốc men.

Lực lượng An ninh Algérie đồn trú tại thành phố Médéa đã thu thập được thông tin về việc làm của các tu sĩ tại Tu viện Tibéhirine nên đề nghị chính quyền địa phương gây sức ép buộc họ phải rời bỏ Tu viện Tibéhirine đến một tu viện khác nằm trong vùng kiểm soát của quân đội lấy lý do là để bảo vệ an ninh cho họ. Tuy nhiên, các tu sĩ đã khước từ đề nghị này. Vì vậy, quân đội và lực lượng an ninh quyết định phối hợp hành động bằng việc cho một số binh lính giả dạng làm thành viên một tổ chức vũ trang Hồi giáo địa phương tấn công vào Tu viện Tibéhirine vào rạng sáng ngày 27/3/1996 bắt giữ 7 tu sĩ, bịt mắt họ đưa đến một  địa điểm khác để giam giữ.

Tại đây, họ bị các nhân viên an ninh giả dạng thẩm vấn về mối quan hệ của họ với các tổ chức vũ trang Hồi giáo địa phương. Do các tu sĩ không chịu khai báo nên tất cả họ đều bị giết chết, sau đó vứt xác ven một con đường nhỏ gần thị trấn Bougara. Để kịch bản thêm hoàn hảo, Lực lượng an ninh còn sáng tác những cái tên lạ như Abdelkader Tigher và Hacine Ouguenune, chỉ huy tổ chức vũ trang Quân đội Hồi giáo của Thượng đế, thú nhận đã tổ chức bắt giữ và giết hại các tu sĩ người Pháp.

Trả lời phỏng vấn của báo chí Pháp vào ngày 20/10/2009, Tổng thống Sarkozy khẳng định: "...Không có bất cứ lý do gì để giấu biệt những bí mật quốc phòng, an ninh liên quan đến vụ 7 tu sĩ người Pháp bị giết hại vào năm 1996. Chính phủ sẽ cố gắng bằng mọi cách để làm sáng tỏ vụ việc. Chúng tôi đề nghị một sự hợp tác toàn diện từ phía Algérie"