Tình báo Anh và Mỹ theo dõi người sử dụng smartphone

Mặc dù là một game di động nhưng Angry Birds cũng thu thập một số thông tin về người dùng. Thậm chí, một số ứng dụng điện thoại có thể chia sẻ thông tin nhạy cảm nhất của người sử dụng như là thói quen hoạt động tình dục. Khai thác thông tin và vị trí địa lý người dùng smartphone là nỗ lực ưu tiên hàng đầu của các cơ quan tình báo Anh và Mỹ khi mà bọn khủng bố cũng như các mục tiêu theo dõi khác gia tăng sử dụng điện thoại để lập kế hoạch và tiến hành các hoạt động của chúng - ví dụ như sử dụng điện thoại để kích nổ thiết bị từ xa tại những khu vực xung đột. NSA đã chi ra hơn 1 tỉ USD cho chương trình giám sát smartphone.

Theo tiết lộ của Edward Snowden, NSA có thể thu thập đến từng chi tiết quan trọng của người dùng smartphone thông qua các ứng dụng, bao gồm: quốc gia của người dùng, vị trí hiện tại (qua vị trí địa lý), tuổi tác, giới tính, mã bưu điện, tình trạng bản thân (đơn thân, đã thành hôn, đã ly hôn, có bao nhiêu đứa con v.v…), mức thu nhập, sắc tộc, thói quen hoạt động tình dục, trình độ học vấn. NSA và GCHQ cũng thu thập thông tin từ Google và các ứng dụng bản đồ. Các ứng dụng cũng được lợi dụng để truy cập vào danh bạ của người dùng.

Nỗ lực gián điệp thành công đến mức một tài liệu năm 2008 của tình báo Anh ghi nhận: "Bất cứ ai sử dụng Google Maps trên smartphone đều đang hỗ trợ cho một hệ thống của GCHQ". Tiết lộ mới đã gây bất an cho các nhà phát triển ứng dụng cho smartphone.

Rovio Entertainment của Phần Lan, nhà phát triển game Angry Birds được download hơn 1 tỉ lần, khẳng định không biết gì về bất cứ chương trình gián điệp nào của NSA hay GCHQ nhằm vào ứng dụng smartphone và Saara Bergstrom - Phó Chủ tịch Tiếp thị và giao tiếp của Rovio - nhấn mạnh Rovio không liên quan gì đến các tổ chức tình báo.

Còn Công ty Millennial Media đặt trụ sở tại Baltimore, đối tác cùng phát triển Angry Birds với Rovio, từ chối bình luận.

Dữ liệu cá nhân thu thập từ các ứng dụng smartphone là đề tài tranh luận căng thẳng của chính quyền Mỹ và Tổng thống Barack Obama vừa qua đã lên tiếng kêu gọi cải tổ NSA. Tuy nhiên, Obama chỉ tập trung mạnh vào hoạt động thu thập siêu dữ liệu của NSA từ các cuộc gọi điện thoại mà không chú ý đến sự việc một lượng khổng lồ dữ liệu được cơ quan tình báo thu thập từ ứng dụng smartphone. Trong khi đó, NSA tuyên bố chắc nịch rằng công dân Mỹ không là mục tiêu của họ và các khả năng gián điệp của họ được triển khai chỉ để chống lại "các mục tiêu tình báo nước ngoài hợp lý".

GCHQ từ chối bình luận mà chỉ nói họ luôn hành động tuân thủ pháp luật. Các tiết lộ mới nhất từ Snowden cũng gây lo ngại cho người dân Mỹ về việc các công ty công nghệ thu thập và sử dụng thông tin người dùng.

Cuộc điều tra mới đây của tờ Washington Post cho thấy, 69% người Mỹ trưởng thành lo ngại về việc các công ty như Google đã lưu trữ và sử dụng thông tin của họ như thế nào.

Những người dùng smartphone thường không được cảnh báo về việc thiết bị của họ tạo cơ hội có một không hai cho các cơ quan tình báo gom góp thông tin cá nhân. Philippe Langlois, chuyên gia nghiên cứu về mặt dễ bị tấn công của các mạng điện thoại di động và là người sáng lập Công ty an ninh Priority One Security đặt trụ sở tại thủ đô Paris, Pháp, nhận xét rất có lý: "Do việc nhét túi các thiết bị di động và sử dụng chúng thường xuyên, chúng ta đang trở thành nguồn cung cấp thông tin vô hạn cho cộng đồng tình báo". Nói cách khác, các smartphone ngày nay giúp cho hoạt động gián điệp của NSA và GCHQ trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.

Ứng dụng game di động Angry Birds trên iPhone.

Các chức năng điện thoại như thực hiện cuộc gọi và gửi tin nhắn SMS cũng như của máy tính như lướt web và gửi email đều phát sinh và dựa vào dữ liệu.

Một báo cáo tình báo bí mật tiết lộ khi cập nhật một phần mềm trên nền tảng Android, một người dùng đã gửi đi hơn 500 gói dữ liệu về lịch sử và việc sử dụng điện thoại của cá nhân lên mạng di động. Thông tin như thế giúp cho các công ty quảng cáo trên thiết bị di động, ví dụ như, tạo ra bản đồ chi tiết về người dùng như là cách họ sử dụng điện thoại, họ đang đi đến nơi đâu, những ứng dụng và website nào được mở ra cùng với nhiều yếu tố khác.

Các công ty quảng cáo có thể thu thập dữ liệu về mua sắm trực tuyến và lịch sử duyệt web để đoán biết một người dùng nào đó có khỏe mạnh hay có con hay không. NSA và GCHQ nỗ lực thu gom dữ liệu này, khai thác nó để có được thông tin mới và đối chiếu nó với các danh sách mục tiêu gián điệp của họ.

Tài liệu mật năm 2010 của NSA về chương trình thu thập dữ liệu smartphone.

Một tài liệu mật năm 2010 của tình báo Anh cho biết đã tích cực thu thập với số lượng lớn các "cookie" - dấu vết số để lại trên thiết bị di động hay máy tính khi một đối tượng vào một trang web và được coi là siêu dữ liệu.

Theo Hãng tin NBC News, GCHQ có khả năng giám sát YouTube - cũng như Facebook và Twitter - trong thời gian thực hiện và thu thập địa chỉ từ hàng tỉ video được xem mỗi ngày cũng như một số thông tin người dùng để phân tích. Chương trình giám sát này được GCHQ gọi là "Squeaky Dolphin".

Để biện hộ cho hành vi gián điệp của mình, NSA và GCHQ cho biết nhờ giám sát smartphone mà họ đã phá vỡ thành công một âm mưu khủng bố của Al-Qaeda ở Đức năm 2007. Tương tự, chương trình khai thác dữ liệu smartphone cũng giúp dẫn đến sự bắt giữ các thành viên của một tập đoàn ma túy liên quan đến vụ sát hại một nhân viên Lãnh sự quán Mỹ ở Mexico năm 2010