“Tù nhân X” - Điệp viên phản bội Mossad

Ước mơ trở thành anh hùng?

Ben Zygier được coi là một trong những điệp viên gây tranh cãi nhiều nhất trong lịch sử tình báo Israel và là người giúp Nhà nước Do Thái bắt giữ nhiều­ kẻ chỉ điểm người Liban. Nhưng, Ben Zygier đã làm một việc mà chưa từng có điệp viên nào của Mossad dám làm trước đó trong cuộc chiến tình báo bí mật giữa các cơ quan tình báo ở khu vực Trung Đông - đó là phản bội Israel và chuyển giao thông tin mật của Nhà nước Do Thái cho các kẻ thù nguy hiểm nhất của quốc gia! Ben Zygier là người trẻ tuổi muốn trở thành anh hùng của Israel nhưng đã thất bại và không còn con đường nào khác là tự sát.

Ben Zygier lớn lên ở vùng ngoại ô của Melbourne (Australia). Cha anh là một doanh nhân thành đạt trong cộng đồng Do Thái ở nước này. Zygier được học dưới mái trường Do Thái tốt nhất thành phố Melbourne và là thành viên tích cực của tổ chức thanh niên theo chủ nghĩa phục quốc Do Thái cánh tả - Hashom Hatzair. Sau khi học xong trung học vào năm 1993, Zygier học khoa Luật, Đại học Monash và về sau có nguyện vọng muốn trở về quê hương Israel để phục vụ đất nước.

Hộ chiếu Australia của Ben Zygier.

Năm 1994, Zygier thực hiện được ước mơ của mình khi đến khu định cư tại Gazit, miền Bắc Israel, nơi chỉ có khoảng 500 người sinh sống và anh chọn nơi đây là quê hương mới của mình. Zygier được bạn bè đánh giá là một người thông minh, có học vấn cao và từng trải. Zygier sớm bộc lộ hoài bão phục vụ Israel và muốn gia nhập Mossad.

Trong suốt nhiều thập niên, Mossad - Cơ quan tình báo huyền thoại của Israel - đã phát động một cuộc chiến trong bóng tối chống lại những kẻ thù đe dọa sự tồn vong của Nhà nước Do Thái. Các điệp viên Mossad ám sát chỉ huy quân sự của Hezbollah là Imad Mughniyah ở thủ đô Damascus, Syria vào năm 2008 và chỉ huy khác của Hamas là Mahmoud al-Mabhouh ở Dubai, Các Tiểu vương quốc Arập thống nhất vào năm 2010.

Điệp viên Mossad cũng ám sát nhiều nhà khoa học hạt nhân của Iran, phá hoại những nơi trú ẩn của Hezbollah ở Liban. Do đó, Mossad phải thường xuyên tuyển mộ tân binh phục vụ cho cuộc chiến trong bóng tối không bao giờ kết thúc. Và, Mossad rất cần có những "điệp viên vàng" như Ben Zygier - người Australia gốc Do Thái có thể đi khắp nơi mà không gây sự chú ý. Bởi vì, theo luật pháp Australia, công dân nước này có thể thay đổi tên họ và đều được cấp hộ chiếu mới.

Theo chính quyền Australia, Ben Zygier có trong tay 3 hộ chiếu, trong đó có 2 hộ chiếu mang tên Ben Allen và Ben Alon đồng thời thường xuyên đi về giữa Australia và Israel. Sau khi Ben Zygier tốt nghiệp Trường Luật thì vào làm việc cho một công ty luật địa phương.

Năm 2003, Zygier bỏ việc, quay về Tel Aviv để đầu quân vào Herzog, Fox & Ne'eman - một trong những công ty luật hàng đầu của Israel. Ngoài ra, Ben Zygier cũng đã gửi đơn xin gia nhập đến Mossad, đồng thời gửi fax đến Bộ Quốc phòng Israel. Sau nhiều cuộc kiểm tra hết sức nghiêm ngặt, Mossad chấp nhận Ben Zygier và sau đó anh phải trải qua một năm huấn luyện các kỹ năng gián điệp.

Đầu năm 2005, Mossad phái Ben Zygier đến châu Âu thực hiện sứ mạng đầu tiên là xâm nhập vào các công ty có quan hệ làm ăn với Iran và Syria. Mục tiêu của Zygier lúc đó là một công ty ở miền Nam châu Âu có quan hệ đối tác với các công ty Iran. Nhưng, do Ben Zygier hoạt động ngầm không hiệu quả cho nên Mossad quyết định triệu hồi anh về Israel vào mùa hè năm 2007.

Meir Dagan, lãnh đạo Mossad cho đến đầu năm 2011.

Mossad được phân chia thành 3 cơ sở lớn. Thứ nhất là "Keshet" (Cầu vồng), chịu trách nhiệm do thám và thực hiện các chiến dịch gián điệp; thứ hai là "Caesarea" (đặt theo tên gọi một thành phố cổ ở Trung Đông) có sứ mạng tiến hành những cuộc tấn công vũ trang ở hải ngoại; và cuối cùng là "Tsomet" - theo tiếng Do Thái có nghĩa là "Giao lộ" - phụ trách quản lý và phân tích các nguồn thông tin. Ben Zygier được chuyển về cơ sở này. Do nhân viên ở Tsomet nắm giữ được nhiều thông tin nhạy cảm cho nên dễ dẫn đến sự phản bội - một điều mà về sau Mossad mới nhận ra.

Một đòn đau cho Mossad

Sáng sớm ngày 16/5/2009, một đơn vị đặc nhiệm Liban đột kích và bắt giữ Ziad al-Homsi, 61 tuổi, ngay tại nhà ông ta tại thung lũng Bekaa. Lệnh bắt giữ buộc tội Homsi là điệp viên ngầm của Mossad. Vụ bắt giữ gây bất ngờ cho nhiều người Liban do Homsi là thị trưởng trong nhiều năm và được coi là anh hùng chiến đấu chống Israel trong cuộc nội chiến Liban.

Nhiều người Liban càng bất ngờ hơn nữa khi biết Homsi làm gián điệp cho Mossad - với bí danh "Người Ấn Độ" - từ năm 2006 và được trả khoảng 100.000 USD. Homsi là người cung cấp thông tin giúp Mossad tìm đến nơi trú ẩn bí mật của Hassan Nasrallah, thủ lĩnh của Hezbollah, mở đường cho tình báo Israel thực hiện vụ ám sát tiếp theo.

Theo cáo trạng, cứ 5 ngày 1 lần, Homsi có nhiệm vụ truyền thông tin tín hiệu về Tel Aviv. Homsi lãnh án 15 năm tù lao động khổ sai và về sau được ân xá. Năm 2009, Liban đã phá vỡ mạng lưới điệp viên của Mossad ở nước này - ví dụ như, Mustafa Ali Awadeh, tên mã là "Zuzi" và một gián điệp quan trọng khác trong tổ chức Hezbollah. Đối với người Israel, đây là sự thất bại lớn nhất của Mossad ở khu vực trong nhiều thập niên.

Ziad al-Homsi, anh hùng chiến tranh của Liban và điệp viên ngầm của Mossad.

Giới chức ở trụ sở Mossad bắt đầu cảm thấy có điều gì bất thường và đặt câu hỏi tại sao Liban phát hiện được mạng lưới điệp viên ngầm của Israel? Cuối cùng, họ nhận được thông tin mật từ Liban - bên trong tổ chức Hezbollah có một điệp viên Mossad là người Australia. Người Australia bí ẩn đó không ai khác hơn là Ben Zygier!

Do chán nản công việc bàn giấy ở Tsomet cho nên Zygier có nguyện vọng trở về Australia để tiếp tục học ngành quản trị lấy bằng thạc sĩ. Mossad vẫn tỏ ra như không biết gì và tiếp tục trả lương cho Zygier. Tháng 10/2008, Zygier trở lại Australia vào Đại học Monash và lần này lấy tên "Ben Allen".

Năm 2005, Zygier làm việc cho một công ty tư vấn ở thành phố Geneva, Thụy Sĩ. Từ lâu cơ quan tình báo ASIO của Australia cũng đã có sự nghi ngờ Zygier liên quan đến các chiến dịch tình báo của Mossad tiến hành tại nước này nên đặc biệt theo dõi mọi hoạt động của anh.

Vào đầu năm 2010, Ben Zygier bị bắt giữ sau khi Mossad yêu cầu anh quay về trụ sở để bàn luận về cảnh báo đến từ Beirut của Liban. Những gì phơi bày ra ánh sáng qua những cuộc điều tra nội bộ làm choáng váng Mossad. Theo đó, Zygier thừa nhận trước khi bay sang Australia anh có gặp một người của tổ chức Hezbollah ở Đông Âu và người này tỏ ý muốn tuyển mộ anh làm nguồn thông tin tình báo. Những gì mà Zygier không biết là người này đã báo cáo về cuộc gặp mặt của hai người về Beirut đồng thời bắt đầu chơi trò hai mặt. Sự liên lạc giữa Zygier và Hezbollah kéo dài nhiều tháng.

Hassan Nasrallah, lãnh đạo Hezbollah và là mục tiêu ám sát của Mossad.

Theo điều tra của Israel, Ben Zygier cung cấp thông tin cho phía Liban từ thủ đô Tel Aviv của Israel, trong đó bao gồm thông tin về mạng lưới gián điệp Ziad al-Homsi và Mustafa Ali Awadeh - hai cơ sở hàng đầu của Mossad ở Liban. Khi bắt giữ Ben Zygier, nhân viên Mossad tìm thấy một đĩa CD chứa thông tin mật được cho là đánh cắp từ trụ sở Tsomat của Mossad. Chính quyền Australia cũng tiến hành cuộc điều tra riêng của nước này. Nếu sự thật Ben Zygier sử dụng hộ chiếu cá nhân để phục vụ cho tình báo Israel thì đó sẽ là “vấn đề đặc biệt quan trọng" đối với Australia.

Sự phản bội của Ben Zygier được coi là thất bại cay đắng nhất của Israel, nhưng đối với Hezbollah thì đây là cơ hội hiếm hoi giúp một cơ quan tình báo Arập đánh bại đối tác Do Thái vô cùng nguy hiểm!

Lior Brand, một trong những người bạn thân nhất của Ben Zygier ở khu định cư Gazit, cho biết đơn giản là Zygier không thích hợp với nhiệm vụ tình báo và Mossad đã "phạm sai lầm lớn" khi tuyển mộ anh. Thậm chí, Mossad không bao giờ tha thứ cho sự phản bội và muốn Ben Zygier phải ngồi tù ít nhất 10 năm như là sự răn đe đối với những điệp viên khác của cộng đồng tình báo Israel.

Trong khi Ben Zygier bị giam giữ, mùa hè năm 2010, đứa con gái thứ hai của anh chào đời và gia đình được phép vào thăm anh. Có 700 tù nhân và 260 bảo vệ trong nhà tù an ninh bậc nhất Israel này. Các tù nhân ở khu an ninh không được phép sử dụng thánh đường hay phòng tập thể dục mà chỉ được cung cấp bao cát và đệm tập thể lực. Xà lim số 15 - nơi Ben Zygier tự sát - dành riêng để giam  giữ những kẻ thù của Nhà nước Do Thái. Yigal Amir, kẻ ám sát cựu Thủ tướng Yitzhak Rabin cũng bị giam tại đây.

Câu chuyện bí ẩn của Ben Zygier chiếm trang nhất tờ The Sydney Morning Herald.

Ngày 15/12/2010, Zygier được phép nói chuyện với mẹ qua điện thoại và chỉ vài giờ sau đó người ta phát hiện anh đã treo cổ tự sát. Xà lim số 15, được lắp đặt 3 camera giám sát tù nhân nhưng không một nhân viên an ninh nào phát hiện ra Zygier treo cổ trong hơn một giờ.

Động cơ thật sự khiến Zygier tự sát trong tù là gì? Có phải niềm kiêu hãnh bị tổn thương? Sự hổ thẹn hay có sự trả thù? Có lẽ cha mẹ của Ben Zygier có thể trả lời cho những câu hỏi này, song họ cho đến nay vẫn nhất quyết không tiết lộ