Chuyện nghĩa tình sau trang báo

I- Căn nhà nhỏ của mẹ con chị Hà Thị Thủy nằm ngay phố huyện, gần Công an huyện Mai Châu. Ngày xưa, đây vốn là dãy nhà kho của Công ty Thương nghiệp huyện. Khi công ty giải thể thì thành dãy nhà phân lô. Với nhiều người, căn nhà cấp bốn mái lợp fibroximăng này có lẽ chẳng là gì, nhưng với mẹ con Thủy, đó là cả một gia tài, mà "nhiều khi nằm mơ vẫn không dám nghĩ đó là nhà của mình". Nhìn Thủy bế bé Sùng Hà Sơn cười rạng rỡ trước ngôi nhà, tôi chợt nhớ cái buổi chiều mưa giăng mờ mịt hôm nào…

Đó là một ngày giữa tháng 7/2011, thực hiện chỉ đạo của Ban biên tập Chuyên đề ANTG, tôi lên Công an Hòa Bình với ý định viết một bài phóng sự về cuộc sống của thân nhân những liệt sĩ Công an, bởi trong mấy năm gần đây, Công an Hòa Bình là đơn vị chịu nhiều tổn thất nhất trong cuộc chiến với tội phạm ma túy.

Bữa ấy, ngồi nói chuyện với tôi trong phòng khách của Trưởng Công an huyện Mai Châu Hà Công Cận, chị Thủy vừa bế bé Sùng Hà Sơn mới được 9 tháng vừa khóc khi nhắc tới chồng, Trung úy Sùng A Trư, chiến sĩ Đội Cảnh sát Điều tra tội phạm ma túy Công an huyện Mai Châu, hy sinh ngày 5/2/2010 trong khi vây bắt trùm ma túy Vàng A Khua ở xã Hang Kia, huyện Mai Châu.

Sùng A Trư quê ở xã Pà Cò, huyện Mai Châu. Sau khi tốt nghiệp Trường trung cấp An ninh nhân dân, anh Trư được phân công về Đội Cảnh sát Điều tra tội phạm ma túy, Công an huyện Mai Châu. Và chính trong những ngày đi xuống địa bàn, anh sĩ quan trẻ gặp cô gái Hà Thị Thủy ở xã Hang Kia.

Đầu năm 2007, hai người làm đám cưới. Cưới được một tháng, Trư xin cho vợ đi học lớp trung cấp sư phạm mầm non của Trường Sư phạm Hải Dương. Vậy là chưa quen hơi bén tiếng, cặp vợ chồng trẻ đã phải xa nhau.

Cuối năm 2009, Thủy tốt nghiệp, trong lúc chờ xin việc cho Thủy, hai vợ chồng thuê căn nhà nhỏ ở phố huyện. Nhưng mới ở được chừng một tháng thì đến dịp tết của đồng bào Mông, Trư bảo vợ về chăm sóc bố mẹ thay mình.

Nhắc lại cái ngày 5/2/2010 thảm khốc ấy, Thủy kể chiều hôm trước Trư còn về thăm vợ, đó là lần cuối cùng vợ chồng gặp nhau. Bởi khi bị công an bao vây, Vàng A Khua đã cố thủ trong nhà và dùng người thân làm bình phong. Chiều 5/2, sau khi được vận động, con trai Vàng A Khua tự nguyện ra khỏi nhà. Khi phát hiện lực lượng Công an đang tiếp cận để đưa con trai mình ra ngoài, Vàng A Khua điên cuồng bắn xối xả làm con trai hắn chết tại chỗ và 3 cán bộ công an hy sinh.

Mẹ con chị Hà Thị Thủy trước ngôi nhà mới.

II- Sau ngày anh Trư hy sinh, Công an tỉnh Hòa Bình nhận chị Thủy vào làm văn thư ở Công an huyện Mai Châu. Cũng phải nói thêm một chút về chuyện này. Từ nhiều năm nay, Công an tỉnh Hòa Bình có việc làm đầy ân nghĩa, đó là vợ, con, em của những cán bộ, chiến sĩ hy sinh nếu có nguyện vọng vào công tác trong lực lượng Công an, Công an tỉnh sẽ tạo điều kiện tuyển dụng vào ngành.

Vào làm việc ở Công an huyện, mẹ con chị Thủy được anh em trong đơn vị nhường cho một căn phòng trong dãy nhà tập thể ở ngay phía sau trụ sở. Bữa ấy xuống thăm căn phòng của hai mẹ con, tôi không khỏi chạnh lòng khi thấy chẳng có thứ vật dụng nào đáng giá, bởi ngay chiếc tivi màu cũ kỹ và hai cái giường cá nhân cũng là của Công an huyện cho mượn. Chị Thủy bảo chỉ mong có một mái nhà riêng để có chỗ đặt bàn thờ chồng vì theo phong tục người Mông, ở nhà chồng không treo ảnh người đã khuất; còn ở đây là nhà tập thể cơ quan nên cũng chẳng thể lập bàn thờ được. Nhưng mong ước thì cứ mong chứ chẳng biết bao giờ mới có vì hai mẹ con chỉ có khoản thu nhập hơn 3 triệu đồng/tháng, tằn tiện lắm mới đủ chi tiêu.

Thượng tá Hà Công Cận, Trưởng Công an huyện Mai Châu, khi nói chuyện với tôi cũng trầm ngâm bảo rằng ở phố huyện có một gia đình mới chuyển về TP Hòa Bình có căn nhà đang muốn bán với giá 180 triệu đồng, số tiền lớn quá nên mẹ con chị Thủy chẳng thể mua nổi. Dù muốn giúp hai mẹ con có mái nhà riêng, nhưng "cái khó bó cái khôn", anh em đều nghèo cả, địa phương cũng nghèo nên chưa biết vận động ở đâu ra.

Chiều ấy, rời Mai Châu khi trời đã sẩm tối, mưa giăng mù mịt, tôi cứ bị ám ảnh bởi cảnh mẹ con chị Thủy đứng thẫn thờ trước căn phòng tập thể tuềnh toàng và ao ước có một mái nhà riêng để có nơi đặt bàn thờ chồng.

III- Về Hà Nội, nhân một hôm nói chuyện với chị Hoàng Anh, Phó ban Chuyên đề ANTG, nghe tôi kể hoàn cảnh và mong ước của Thủy, chị Hoàng Anh ngồi lặng người.

Hai tuần sau khi Chuyên đề ANTG đăng phóng sự "Không tiếc cả tuổi thanh xuân", một ngày đầu tháng 8, chị Hoàng Anh bảo tôi: "Em gọi điện cho anh Trưởng Công an Mai Châu xem Công an huyện có xin được đất làm nhà cho mẹ con Thủy không vì tiền xây nhà thì đã có người đồng ý cho rồi".

Nhận điện thoại của tôi, Trưởng Công an huyện Hà Công Cận bảo "bàn bạc mãi, cuối cùng tôi cũng vận động anh em và bố mẹ hai bên gia đình hỗ trợ cháu Thủy cố gắng mua lại cái nhà ở phố huyện rồi. Nhưng cố gắng hết sức mới trả được 100 triệu thôi, còn 80 triệu người ta cho nợ đến hết năm phải trả. Dù hứa trả đúng hạn nhưng cũng chưa biết lấy đâu ra. Nếu các anh chị ở báo vận động được mọi người ủng hộ nốt số tiền ấy cho mẹ con cháu Thủy thì tốt quá".

Nghe tôi báo lại, chị Hoàng Anh liền điện thoại cho hai người bạn. Nghe xong, hai chị đồng ý ngay và nói rằng muốn đi cùng chúng tôi lên Mai Châu để được tận tay trao những đồng tiền nghĩa tình ấy cho mẹ con chị Thủy.

Khi chúng tôi báo cáo lại chuyện này, Đại tá Đặng Văn Lân, Phó tổng biên tập Báo CAND rất xúc động trước tấm lòng của bạn đọc. Và ông quyết định luôn là Báo sẽ tặng mẹ con chị Thủy một chiếc tivi màu; Thượng tá Trần Duy Bỉnh, Chủ tịch Công đoàn cơ sở Báo CAND cũng quyết định tặng mẹ con chị Thủy một chiếc bếp gas.

Trên chuyến xe lên Mai Châu tặng tiền cho mẹ con Thủy, hai chị bạn của chị Hoàng Anh chỉ "xin một điều" là không chụp ảnh, đưa tên các chị lên báo. Các chị cũng đã từng có một thời khốn khó, nên khi đọc báo, biết hoàn cảnh của mẹ con Thủy, các chị rất cảm thông bởi Thủy chỉ bằng tuổi con gái các chị, trong khi "con mình mẹ vẫn phải bao bọc thì cháu đã phải chịu bất hạnh như thế". Biết các chị đi Hòa Bình tặng quà cho mẹ con Thủy, có hai vợ chồng người bạn là công an cũng xin được góp. Vì thế món quà 80 triệu này là của 3 gia đình.

Bữa ấy, ngồi nói chuyện với chúng tôi, Đại tá Bùi Đức Sòn, Giám đốc Công an tỉnh Hòa Bình, không giấu được xúc động và tâm sự rằng điều khiến ông trân trọng việc làm của các chị bởi "lớn hơn giá trị vật chất là tấm lòng của các chị với anh em công an, có những người có thể còn giàu hơn các chị nhưng họ không có sự đồng cảm và chia sẻ nên không làm được việc nặng nghĩa tình này".

Cuối tháng 8, tôi lại nhận được điện thoại từ một người phụ nữ. Chị giới thiệu là Lan Anh, đại diện Quỹ "Thiện Tâm" của Tập đoàn Vingroup. Chị Lan Anh bảo rằng các anh lãnh đạo tập đoàn đọc được bài báo đăng trên ANTG, biết hoàn cảnh và mong ước của chị Thủy nên muốn ủng hộ chị Thủy toàn bộ số tiền để mua căn nhà.

Nghe tôi nói lại rằng chị Thủy đã trả được hết tiền mua nhà, nhưng hiện vẫn còn thiếu tiền làm thủ tục sang tên sổ đỏ và phải sửa sang lại căn nhà bởi đây vốn là kho muối của cửa hàng thương nghiệp, đã xây từ lâu rồi nên hiện đã xuống cấp nên cần khoảng 50 triệu đồng, chị Lan Anh bảo rằng vậy thì Quỹ "Thiện Tâm" sẽ ủng hộ toàn bộ số tiền sửa sang lại ngôi nhà.

Ngày 31/8, tôi cùng anh Chu Đức Thắng, cán bộ Quỹ "Thiện Tâm" lên Mai Châu trao tiền cho chị Thủy. Gặp chúng tôi, Thượng tá Hà Công Cận hồ hởi bảo cũng nhờ Báo ANTG mà đồng chí Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm ma túy Công an tỉnh Bình Dương biết hoàn cảnh của mẹ con chị Thủy. Trước hôm chúng tôi lên 1 tuần, nhân dịp ra Hà Nội công tác, anh lên Mai Châu trao tận tay chị Thủy 30 triệu đồng.

IV- Một ngày cuối năm 2010, chị Thủy gọi điện cho tôi, bảo vừa ra bưu điện nhận hơn 1 triệu đồng, "em thấy đề nơi gửi là Báo Công an nhân dân". Đây là số tiền mà bạn đọc gửi cho mẹ con Thủy qua Quỹ Xã hội - từ thiện của Báo. Rồi Thủy hồ hởi khoe "qua tết thì mẹ con em sẽ sang nhà mới. Nếu không có Báo ANTG và các cô, các chú giúp đỡ, chẳng biết đến bao giờ em mới có được mái nhà riêng. Ơn này mẹ con em không bao giờ quên".

Người xưa có câu "một miếng khi đói bằng một gói khi no". Với chúng tôi, mẹ con chị Thủy có một mái nhà cũng là niềm vui lớn, bởi ANTG đã bắc được nhịp cầu nhân ái giữa bạn đọc, các nhà hảo tâm với những cảnh đời gian khó. Nhân dịp năm mới, chúng tôi kể lại câu chuyện này như một lời tri ân bạn đọc.