Dự án “Thuốc diệt mọi virus” liệu có chết vì thiếu… tiền?
Một số người thậm chí còn gọi phát hiện của ông là bước đột phá y học quan trọng nhất từ khi xuất hiện thuốc kháng sinh. Vậy mà chỉ 4 năm sau đó, cuộc tìm kiếm nguồn tài trợ trở nên bế tắc.
Câu chuyện về hành trình quét sạch virus gây bệnh trên thế giới của TS Todd River đã bắt đầu vào khoảng hơn 15 năm về trước, lúc đang tắm, ông đã nảy ra một ý tưởng trong đầu: Liệu có cách nào để tiêu diệt các con virus bằng cách bật các công tắc tự hủy sinh học (biologic suicide switch) của chúng, từ đó giúp bệnh nhân khỏe mạnh và không bị nhiễm khuẩn.
Trong thập kỷ tiếp theo, ông và các đồng nghiệp của mình đã nghiên cứu khái niệm Liệu pháp kháng virus hàng loạt (Broad-Spectrum Antiviral Therapeutics), đề xuất một biện pháp hoàn toàn mới để đối phó với các loại virus. Thay vì kìm hãm và phòng ngừa các chứng nhiễm trùng virus, phương pháp của họ thực sự có thể giết chết các tế bào nhiễm virus, mà không làm tổn hại đến các tế bào khỏe mạnh.
 |
| Tiến sĩ Todd Rider. |
Trong các thử nghiệm ban đầu, vũ khí mới này, có tên gọi đầy đủ là Double-stranded RNA (dsRNA) Activated Caspase Oligomerizer (DRACO), đã tiêu diệt 15 mầm bệnh, từ chứng cảm lạnh thông thường cho đến chứng cảm cúm H1N1 và tới cả các chứng sốt xuất huyết do virus dengue gây ra. Loại thuốc này đã phát huy tác dụng trên 11 loại tế bào ở người, bao gồm tim, thận, gan, và ở những con chuột thí nghiệm được tiêm những liều virus cúm chết người cũng đã được chữa khỏi bằng nhóm thuốc DRACO này.
TS Rider đã nhận ra rằng, ông có thể tạo ra một phân tử có khả năng nhận diện các tế bào bị nhiễm khuẩn có mang theo dấu hiệu virus (viral signature) và, quan trọng nhất là, lập trình phân tử này để kích hoạt công tắc hủy diệt sau khi chúng gắn vào một con virus, từ đó tiêu diệt các tế bào nhiễm khuẩn cùng virus.
“DRACO có tiềm năng cách mạng hóa phương pháp điều trị và phòng ngừa các chứng bệnh do nhiễm virus, giống như thuốc kháng sinh từng cách mạng hóa phương pháp điều trị và phòng ngừa các chứng nhiễm khuẩn vào giữa thế kỷ 20”, TS Rider nhận định từ 4 năm trước.
Ông đã có thể chế tạo phân tử trên với nguồn tài trợ từ Viện Sức khỏe Quốc gia Hoa Kỳ (National Institutes of Health - NIH) và Cơ quan Đề án nghiên cứu quốc phòng cao cấp (Defense Advanced Research Projects Agency - DARPA) trực thuộc Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ. Các dòng thuốc DRACO đã được thử nghiệm lần đầu tiên trên virus cảm lạnh thông thường.
Các tế bào nhiễm khuẩn đã bị tiêu diệt, nhưng các tế bào khỏe mạnh lại không bị tổn thương. Điều tương tự đã xảy ra khi các phân tử được thử nghiệm trên một loại virus cúm. Tổng cộng, TS Rider và nhóm của ông đã thử nghiệm các dòng thuốc DRACO trên 15 loại virus khác nhau.
 |
| Những dự án trong phòng thí nghiệm của nhà khoa học (ảnh lớn) Và DRACO đã tiêu diệt được virus H1N1 trong phòng thí nghiệm (ảnh nhỏ). |
Năm ngoái, trong một cuộc trao đổi với trang Tech Insider, một giám đốc từ Viện Sức khỏe quốc gia Hoa Kỳ cho biết, họ vẫn khá hứng thú với công việc của TS Rider và sẵn lòng tài trợ cho nghiên cứu này, nhưng họ cần được nghe ý kiến của ông trước. Tuy nhiên, TS Todd Rider lại tuyên bố, ông đã cố gắng xin tài trợ, nhưng chỉ nhận được sự từ chối hết lần này đến lần khác.
“Cho đến hiện nay tôi đã dành gần 16 năm dò tìm mọi ngõ ngách để xin tài trợ cho công trình này, nhưng chỉ nhận được sự thành công hạn chế trong quá khứ và toàn là sự từ chối trong thời gian gần đây. Quá trình tìm kiếm vốn có thể cần đến một tháng làm việc liên tục suốt ngày đêm hoặc nhiều hơn để soạn thảo một bản đề xuất trình lên Viện Sức khỏe, và nhìn chung hầu hết đã bị từ chối”, ông nói.
Sau khi chứng minh được hiệu quả điều trị của dòng thuốc DRACO với một chục loại virus, bước tiến hợp lý tiếp theo sẽ là thử dùng thuốc với các loại virus khác, ví như virus Herpes (gây mụn rộp), vốn chính là điều TS Rider dự định sẽ làm nếu ông có thể xin được kinh phí.
Các phân tử đầy hứa hẹn của ông vẫn còn một con đường dài trước khi có thể được thí nghiệm trên cơ thể người sống, và nếu ông không thể xin được tài trợ để tiếp tục nghiên cứu của mình, thì nhà khoa học có thể sẽ không bao giờ đạt được đến điểm đó.
Năm ngoái, không có nhiều lựa chọn trong tay, TS Todd Rider đã thử sử dụng phương pháp gọi vốn cộng đồng (crowfunding), khởi động một chiến dịch để thu về 100.000 USD vốn tài trợ mục tiêu, nhưng chỉ gây quỹ được 60.823 USD trong vòng 1 tháng.
Không chịu từ bỏ công trình để đời của mình, gần đây nhà khoa học kiên trì này đã mở một chiến dịch gây quỹ Indiegogo thứ hai, vào ngày 3/5, với cùng mục tiêu như lần trước. 1 tháng đã trôi qua, nhưng chiến dịch mới chỉ thu về được 19.608 USD từ 167 người tài trợ.
Để thực sự thí nghiệm được dòng thuốc DRACO trên các tế bào của virus Herpes, ông sẽ cần đến 1 triệu USD, và để thí nghiệm nó trên nhiều dòng virus khác nhau, bao gồm CMV và HSV, ông sẽ cần đến 2 triệu USD. Công việc này khá tốn kém.
Khá chắc chắn rằng TS Rider sẽ không từ bỏ dự án DRACO ngay cả khi chiến dịch gọi vốn cộng đồng lần thứ hai của ông thất bại, nhưng thật đáng tiếc khi nhìn thấy những phát minh lặt vặt, không đáng kể thu về được, trong khi phân tử mang tính cách mạng tiềm năng DRACO của ông lại phải vật lộn trong tình cảnh ít người biết đến.
