Nhà văn Mỹ và ấn phẩm kinh điển về cuộc cách mạng Tháng Mười Nga

Thứ Sáu, 24/11/2017, 10:58

Nhà văn và nhà chính luận cánh tả người Mỹ John Reed (1887-1920) là tác giả cuốn sách “Ten days that shook the world” (Mười ngày rung chuyển thế giới), được liệt vào dạng đầu sách kinh điển về cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại, khai sinh nhà nước công nông vô sản đầu tiên trên thế giới.

J.Reed chính là người sáng lập đảng Lao động Cộng sản Mỹ (CLP) vào cuối tháng 8-1919, tiền thân của đảng Cộng sản Hoa Kỳ (CPUSA) sau này.

Cây bút cự phách J.Reed chào đời ngày 22-10-1887 tại thành phố Portland, thuộc tiểu bang Oregon phía tây bắc Hoa Kỳ. Xuất thân từ một gia đình giàu có, năm 1910 ông tốt nghiệp Trường Đại học Tổng hợp Harvard nổi tiếng và trở thành cộng tác viên của nhiều tờ báo lớn ở Mỹ. Trước mắt John rộng mở tương lai sáng lạn của một ký giả danh giá, nhưng anh lại chọn con đường khác - con đường của một chiến sĩ đấu tranh cách mạng.

Nhà báo kiêm văn sĩ J.Reed lúc sinh thời.

Khi cách mạng bùng nổ tại Mexico vào năm 1913, John Reed tức tốc lên đường tới đó và tham dự vào các cuộc hành trình tranh đấu của lực lượng nông dân khởi nghĩa. Tác phẩm đầu tiên của J.Reed “Insurgent Mexico” (Quân khởi nghĩa Mexico) đã hình thành trong bối cảnh đó. Tới năm 1914 J.Reed sang châu Âu, nơi vừa bùng nổ Thế chiến I và sống một năm rưỡi dọc các mặt trận với binh sĩ của các bên tham chiến.

Đầu mùa xuân năm 1915 ông có mặt tại mặt trận Nga. Sau đó ông qua đất Nga và tới tháng 9-1917 thì tới Petrograd; những ngày bão táp của cuộc cách mạng vĩ đại sắp đến gần. Cùng với những binh đội Hồng quân đầu tiên công phá Cung điện Mùa đông, John Reed đã lọt vào pháo đài cuối cùng của giai cấp tư sản Nga.

Ông là nhân chứng khi Dân ủy viên Nội vụ Vladimir Antonov-Ovseenko (1883-1938) bắt giữ các thành viên của Chính phủ tư sản lâm thời; cũng như có mặt trong Điện Smolny chứng kiến Đại hội Xôviết toàn Nga lần thứ hai, lắng nghe bài phát biểu lịch sử của lãnh tụ Lênin cùng những sắc lệnh đầu tiên mà chính quyền Xôviết non trẻ ban hành.

John Reed không phải là nhà quan sát trung lập với những sự kiện lịch sử vĩ đại! Tràn đầy bầu nhiệt huyết khó kiềm chế, ký giả Mỹ tiến bộ này muốn mục kích tất cả, muốn nghe được mọi thứ cũng như thâm nhập vào mọi nơi. Ông công khai và kiên định tự nguyện đứng vào hàng ngũ những người Bolshevik - Đảng của Lênin.

Từ Baku trở về sau Đại hội Công nhân phương Đông, John Reed bị sốt phát ban và mất ngày 17-10-1920. Thi hài ông được chôn bên tường thành Điện Kremlin như những nhà cách mạng kiệt xuất nhất.

Trần Hồng