Nhật ký cuối cùng của Marilyn Monroe

Mang tựa đề “Fragments” (Đoản bút), quyển sách dày 280 trang, bao gồm các bản thảo viết tay hoặc đánh máy, các đoạn văn tùy bút và những bài thơ. Bên cạnh đó còn có các bức thư, các bản ghi chú với hơn 30 tấm ảnh, trong đó có nhiều bức ảnh chưa từng được phổ biến. Quyển nhật ký của Marilyn đã được dịch sang nhiều thứ tiếng để có thể tung ra cùng một lúc tại nhiều quốc gia trên thế giới.

Lúc sinh thời, tuy không hề biết rằng mình sẽ qua đời rất sớm, nhưng Marilyn Monroe vẫn để lại một bản di chúc. Theo đó, cô yêu cầu nếu có bất cứ điều gì không may xảy ra với mình, thì toàn bộ các vật dụng, đồ đạc cá nhân phải được giao cho nhà biên kịch Lee Strasberg. Ông là một trong những người sáng lập và điều hành trường Actors Studio (từ năm 1951 đến 1982), và đã chỉ dạy cách thức diễn xuất cho nhiều thế hệ diễn viên, trong đó có Marilyn. Sau khi ông từ trần, vợ của ông là bà Anna Strasberg đã thừa hưởng di sản của Marilyn. Chính bà là người đã quyết định cho xuất bản những bài thơ, các đoạn tùy bút và một số thư từ gửi cho bạn thân của ngôi sao màn bạc.

Quyển nhật ký này được giới thiệu như là cuộc hành trình đi vào nội tâm của Marilyn Monroe. Gọi là nhật ký, nhưng thật ra quyển “Fragments” lại giống như một quyển tùy bút của một người đàn bà tìm cách hàn gắn những mảnh vỡ trong tâm hồn. Quyển sách này tập hợp những bài viết của Marilyn trong một thời gian dài, từ lúc cô mới trưởng thành cho đến những ngày cuối đời tức là vào mùa hè năm 1962. Bài đầu tiên được viết vào năm 1943, Marilyn lúc đó mới 17 tuổi. Đây là một bản đánh máy mà trong đó Marilyn kể lể những nỗi niềm của một người đàn bà bị chồng phản bội.

Thời ấu thơ, Marilyn bị mẹ bỏ rơi, lúc đầu cô sống ở viện cô nhi, thời niên thiếu cô được giao cho người khác nuôi nấng. Marilyn thành hôn rất sớm vào năm 16 tuổi với một anh bạn hàng xóm, chính là để thoát khỏi cuộc sống gia đình, tù túng đầy gò bó với cha mẹ nuôi. Khi biết được chồng mình ngoại tình, Marilyn lại có cảm giác một lần nữa, cô bị bỏ rơi. Bức thư đánh máy này không biết rõ là gửi cho ai, lối viết tự sự đầy nỗi buồn ai oán, giống như một bức thư viết cho chính mình hơn là gửi cho tình nhân phản bội... Đây là một trong những tư liệu hiếm thấy còn được lưu lại cho đến bây giờ.

Do tập hợp nhiều tư liệu khác nhau nên quyển “Fragments” không thuần nhất trong cách viết. Quyển sách này không giống như một cuốn nhật ký theo đúng nghĩa của nó. Tựa đề “Fragments” có ý nghĩa gần sát nhất với những bài viết của Marilyn, cô không viết một cách đều đặn, theo kiểu ngày qua ngày, mà lại viết theo ngẫu hứng của khoảnh khắc, để nói lên tâm trạng của mình vào một thời điểm nhất định. Và những bài viết thường phản ánh những trăn trở của Marilyn, một góc vườn thầm kín và riêng tư chứ không phải được dành cho nhiều người đọc.

Trong số các bản thảo viết tay của Marilyn, các đoạn tùy bút và nhất là các bài thơ được viết một cách nghiêm túc nhất. Nếu có một sợi chỉ đỏ xuyên suốt duy nhất, thì đó sẽ là những cảm xúc mông lung và bất chợt khi Marilyn viết về bản thân cũng như về sự nghiệp của mình. Các bài viết của Marilyn hầu như lúc nào cũng phản ánh một nỗi buồn da diết. Chẳng hạn như trong bài thơ với câu mở đầu: “Suốt đời tôi đi tìm niềm vui dài lâu, nhưng hạnh phúc lúc nào cũng khoác áo u sầu”.

Nhưng điều đó không có nghĩa là Marilyn lúc nào cũng buồn bã, chán nản. Ngược lại cô biết tìm nghị lực khi cần phải thực hiện những dự án mới. Dĩ nhiên, Marilyn dễ tìm nguồn cảm hứng trong nỗi buồn nhiều hơn là trong niềm vui khi cô viết về chính mình.

Trang bìa quyển sách “Fragments”.

Theo cô, có một sự hiểu lầm đáng tiếc giữa cô với các hãng phim. Làng điện ảnh Hollywood chỉ gán cho cô một hình ảnh duy nhất: một người đàn bà tóc vàng, hiện thân của dục vọng phơi bày trong bóng tối phòng chiếu phim, hay trên trang bìa các tạp chí sáng loáng vì thế không có một người đàn ông nào thật sự yêu cô hết mình, chấp nhận sống với cô trọn đời để Marilyn không bị bỏ rơi một lần nữa.

48 năm sau ngày qua đời, cuộc tranh luận xung quanh cái chết bí ẩn của Marilyn vẫn chưa có kết luận dứt khoát. Có người cho rằng Marilyn rốt cuộc đã tự kết liễu cuộc đời vì ý thức rằng cô không thoát khỏi nỗi bất hạnh truyền kiếp. Nhưng cũng có người nghĩ rằng Marilyn đã bị ám sát vì có nhiều dấu hiệu cho thấy trong những ngày tháng cuối cùng, cô đang yêu đời trở lại.

Theo nhà phê bình Bernard Comment, câu chuyện không đơn giản như thế. Vào tháng 12/1961, tức là 6 tháng trước khi qua đời, Marilyn có gửi một bức thư dài cho thầy Lee Strasberg để nói về các kế hoạch trong tương lai của cô: đặc biệt là dự án thành lập một công ty sản xuất phim với nam tài tử Marlon Brando. Vài tháng sau đó, trong một bức thư gửi cho bạn thân, Marilyn lại nhắc đến kế hoạch này, giọng điệu của cô lúc đó rất vui, và chuyện tiền bạc không đặt thành vấn đề.

Nhiều ý kiến cho rằng một người có ý định tự vẫn thì thường buông thả mọi thứ trên đời, chứ không lên kế hoạch đầu tư như vậy. Nhưng theo ông Comment, nội dung viết trong thư chỉ là những dấu hiệu, chứ chưa phải là bằng chứng hẳn hoi để có thể quả quyết bất cứ điều gì. Điều chắc chắn là Marilyn là một nhân vật hết sức phức tạp, với đời sống nội tâm mãnh liệt. Biết bao quyển tiểu sử đã được viết về cô mà không có quyển sách nào có thể vén màn bí mật xung quanh nghi án Marilyn Monroe.

Theo các nhà phê bình, có một điều mà quyển “Fragments” làm nổi bật đó là Marilyn có một tâm hồn cực kỳ nhạy cảm. Cuộc hành trình đi vào nội tâm là một chuyến phiêu lưu, thám hiểm đầy thử thách. Thực tế phũ phàng đến nỗi khi mới vào nghề diễn viên, Marilyn nói rằng, thà mẹ mình đã qua đời, hơn là thừa nhận bà bị nhốt trong bệnh viện tâm thần. Kiếp đàn bà oan nghiệt đến mức, bao lần Marilyn thầm khóc cho tuổi thơ bất hạnh, thở than cho thân phận con người. Trong huyền thoại Marilyn, dường như không có chiếc áo giáp nào đủ dày, để chống đỡ mũi tên của định mệnh