Những kiệt tác được trưng bày tại Bảo tàng Louvre - Lens

Ngày 29/11/2004, Thủ tướng Pháp lúc đó là Jean-Pierre Raffarin chính thức đưa ra chính sách giảm sự tập trung về thủ đô Paris và có quyết định thành lập chi nhánh Bảo tàng Louvre nổi tiếng thế giới ở một địa phương khác ít được biết đến. Cạnh tranh với Lens là 5 thành phố - Amiens, Arras, Boulogne-sur-Mer, Calais và Valenciennes.

Đã nhiều năm trôi qua kể từ khi cựu Thủ tướng Pháp Jean-Pierre Raffarin tuyên bố các kho tàng của Louvre không nên tiếp tục chỉ dành riêng cho Paris và du khách mà các bộ sưu tập cực kỳ quý giá của nhà bảo tàng cần được mọi người dân trong nước thưởng lãm. Cuối cùng, thị trấn Lens đã vượt qua các đối thủ cạnh tranh khác trở thành chi nhánh mới của Louvre.

Henri Loyrette, lãnh đạo Nhà bảo tàng Louvre, thừa nhận một thực tế đáng buồn là ở nước Pháp, nhiều người dân không biết vị trí của Lens ở đâu. Nhưng ông chắc chắn Lens sẽ là địa điểm đáng để mọi người tìm đến. Lens có dân số khoảng 35.000 người, chưa có rạp chiếu phim và chỉ có 2 khách sạn cũng như một văn phòng du lịch.

Tổng thống Pháp Francois Hollande (bìa phải) đứng trước bức họa "Nữ thần Tự do dẫn dắt nhân dân" của Eugene Delacroix vào ngày mở cửa Louvre – Lens.

Cách đây 2 năm, trung tâm Pompidou ở Paris cũng mở chi nhánh mới cực kỳ hoành tráng ở thị trấn Metz miền Đông nước Pháp. Louvre mở chi nhánh chậm hơn song Loyrette tin rằng, sự lựa chọn Lens lại thể hiện nhiều tham vọng hơn. Ông giải thích: "Thị trấn mỏ Lens bị phá hủy 2 lần - một lần trong Chiến tranh thế giới thứ nhất và sau đó là khi mỏ than đóng cửa từ những  năm 60 trở đi. Lens hấp dẫn đặc biệt bởi vì, đến những nơi nào khác như Aix-en-Provence hoặc những nơi thu hút du khách thì có vẻ vô nghĩa". 

Lens hiện thu hút rất ít du khách, thậm chí những tiện nghi khách sạn cũng thiếu thốn. Nhưng, Lens - một mục tiêu trong thời chiến - bây giờ có lẽ là một tài sản quý báu của nước Pháp. Lens cách thủ đô Paris 75 phút đường tàu siêu tốc TGV và cách biên giới Bỉ 50km. Louvre - Lens hy vọng sẽ thu hút hàng ngàn du khách đến từ Bỉ và Hà Lan, cũng như Đức và Anh.

Louvre - Lens được thiết kế bởi hai kiến trúc sư Kazuyo Sejima và Ryue Nishizawa của công ty kiến trúc Nhật Bản đoạt giải Pritzker là SANAA (Sejima & Nishizawa and Associates), chiếm diện tích khoảng 28.000m² và được bao bọc toàn bằng chất liệu kính và nhôm. Kiến trúc một tầng màu xám bạc sẽ gây ngạc nhiên cho du khách do thiết kế tối giản dị của nó. Do đó, Louvre - Lens trông giống như một khu đại học hơn khi so với Louvre "bản gốc" ở Paris.

Dự án xây dựng chi nhánh mới này trị giá đến 195 triệu USD, trong đó rất nhiều tiền được chi cho việc tạo dựng một khu công viên rộng rãi bao quanh nhà bảo tàng. Khoảng 200 hiện vật được chọn lọc từ Bảo tàng Louvre ở Paris được trưng bày trong không gian gọi là "La Galerie du Temps" dài 125m.

Loyrette nhấn mạnh: Không có chuyện Louvre vận chuyển những hiện vật hạng hai đến Lens mà ngược lại sẽ chỉ là những tuyệt tác được thế giới công nhận. Hiện nay, tác phẩm trang trí trung tâm của Louvre - Lens là "Liberty Leading the People" (Nữ thần Tự do dẫn dắt nhân dân)  - bức họa nổi tiếng hoàn thành năm 1830 của Delacroix.

Thiết kế hoàn toàn bằng kính và nhôm của Louvre – Lens.

Loyrette cho biết, bất cứ hiện vật gì ở Louvre đều lần lượt được chuyển đến Lens để trưng bày trong nhiều tháng hay thậm chí vài năm. Ngoại trừ tuyệt tác Mona Lisa của Leonardo da Vinci, do sự mảnh mai của nó, có lẽ không thích hợp để rời khỏi Paris.  Mặc dù chính thức mở cửa vào đầu tháng 12, song khách tham quan chỉ được phép vào sâu bên trong Louvre - Lens bắt đầu từ ngày 12/12. Louvre - Lens hy vọng sẽ thu hút 500.000 du khách mỗi năm so với chừng 9 triệu khách hàng năm đến Louvre ở Paris.

Những kiệt tác nghệ thuật đã được chuyển đến đây và sẽ trưng bày trong vòng 5 năm tới gồm: “Đức mẹ Đồng trinh, đứa bé và Thánh Anne” của Leonardo de Vinci, “Nữ thần Tự do dẫn dắt nhân dân” của Eugene Delacroix và “Chân dung Baldassare Castitiglione” của Raphael. Louvre - Lens không trưng bày vĩnh viễn các bộ sưu tập nghệ thuật như ở bảo tàng mẹ, song vào mỗi 5 năm sẽ thay mới các kiệt tác một lần.

Harry Bellet, biên tập viên văn hóa của tờ Le Monde, nhận định Louvre - Lens là "cuộc cách mạng tinh thần" song cũng bày tỏ sự quan ngại về sự pha trộn quá nhiều phong cách của các thời đại khác nhau của nhà bảo tàng. Còn nhà báo Jonathan Jones của tờ Guardian cho rằng sự tồn tại Louvre - Lens sẽ khiến cho các bộ sưu tập kiệt tác ở bảo tàng mẹ bị chia cắt.

Hiện vật bên trong Louvre – Lens.

Bảo tàng Louvre ở Paris gồm hơn 380.000 hiện vật, nhưng chỉ có khoảng 35.000 hiện vật được trưng bày thường xuyên. Louvre có các khu trưng bày riêng dành cho phương Đông cổ đại, Ai Cập cổ đại, nghệ thuật Hồi giáo, nghệ thuật trang trí v.v…

Louvre hiện được đánh giá là nơi sở hữu những bộ sưu tập nghệ thuật giá trị nhất thế giới