Nỗi buồn hoa tết miền Trung
Nước mắt ở vùng hoa
Trồng hoa tết là nghề mang lại thu nhập chính cho nhiều hộ gia đình, thế nhưng để có một mùa hoa bội thu là chuyện không dễ. Năm nay, thời tiết thất thường, nhiều loại hoa nở sớm hoặc hư hại nặng khiến người trồng hoa thấp thỏm lo lâu. Những ngày lũ vừa qua, nước vây tứ phía, hàng trăm ngàn cây hoa cảnh ở miền Trung ngập sâu trong nước nên hư hỏng nặng.
Nước lũ đã rút cách đây hơn một tháng nhưng hậu quả để lại của nó vẫn hiện hữu trong nhà những hộ dân trồng hoa, cây cảnh ở ba “vựa hoa” ở miền trung là Quảng Nam, Đà Nẵng, Bình Định, Quảng Ngãi, Phú Yên. Trên những con đường vào các vùng trồng hoa cảnh, đến thời điểm này dù sự tất bật vẫn hiện hữu nhưng trong đó là nỗi lo và sự hoang mang cho vụ hoa tết.
 |
| Người trồng hoa ở Đà Nẵng đang cấp tập xuống giống cho vụ tết. |
Thời điểm cuối năm này, xã Nghĩa Hiệp (huyện Tư Nghĩa, Quảng Ngãi) có hơn 700 hộ trồng hoa tết, chủ yếu trồng hoa cúc, vạn thọ, ngoài ra có thược dược, hoa hồng. Khi những trận mưa lũ lớn vừa dứt hồi đầu tháng 11, những người nông dân ở “thủ phủ” hoa cúc Tư Nghĩa (Quảng Ngãi) dầm mình giữa dòng nước lũ để tạt nước “tắm” cho những thân hoa lấm lem bùn đất. Não ruột vì những chậu hoa được chăm bẵm cả năm với bao mồ hôi, nước mắt “tàn” theo dòng lũ, họ vẫn nỗ lực cứu những chậu hoa cuối cùng.
Những ngày qua, mưa lớn kéo dài khiến nhiều diện tích trồng hoa cúc vàng, hoa công nghệ cao phục vụ tết trên địa bàn TP Đà Nẵng bị hư hỏng gần như hoàn toàn, thiệt hại rất lớn. Trong đợt lũ vừa qua, hơn 200.000 chậu hoa tết ở các địa phương thuộc huyện Hòa Vang và quận Cẩm Lệ, Ngũ Hành Sơn bị ngập sâu. Bà Nguyễn Thị Hữu - một người trồng hoa tết ở xã Hòa Châu (huyện Hòa Vang) buồn phiền khi lũ đến, hơn 500 chậu hoa cúc của bà bị nhấn chìm trong lũ. Lũ vừa dứt, gia đình dốc sức cứu hoa nhưng hơn 2/3 số chậu hoa phục vụ tết đã chết rũ.
Tại thôn Vân Dương 1 (xã Hòa Liên, huyện Hòa Vang, Đà Nẵng) nơi nhà vườn đầu tư và trồng hoa tết, chuỗi ngày mưa kéo dài 2 tháng qua khiến hoa kiểng ở các vườn hư hại đến gần 70%, số còn lại cũng chưa biết có trổ hoa đúng dịp tết hay không; riêng hoa cúc hư hại đến hơn 30%. Ông Lý Phước Dạng (tổ trưởng tổ hợp tác hoa Dương Sơn Hòa Châu, tổ 1 thôn Dương Sơn, xã Hòa Châu, Huyện Hòa Vang) cho biết: “Năm nay, không ai nghĩ mưa lũ lại gây ngập sâu đến thế. Bà con ai nấy đều dồn công sức cho hoa cúc vàng và hoa công nghệ cao phục vụ tết, giờ thì mất trắng. Bà con đang phải cấp tập xuống giống nhưng không biết có kịp thời điểm tết đến nữa không!”.
Theo thống kê, tại hợp tác hoa Dương Sơn Hòa Châu có tổng cộng có 24 hộ trồng hoa, trong đó có 19 hộ trồng hoa cúc vàng, còn lại là 5 hộ trồng hoa công nghệ cao. Thời tiết cuối năm bất thường nên đa phần người dân lo lắng nhưng không biết làm cách nào khác, đành phụ thuộc vào thời tiết.
Nhiều nông dân trồng hoa và cây cảnh ở Hội An cũng đang lo sợ sẽ rơi vào cảnh trắng tay vì mưa lũ ngập úng nhiều diện tích hoa tết, gây thiệt hại hàng chục tỉ đồng. Lũ dâng cao khiến hầu hết các vựa trồng hoa lớn của Hội An đều ngập úng, hoa chết rất nhiều. Người trồng hoa tại đây thiệt hại nặng nề, mất trắng. Tại Hội An, có nhiều diện tích trồng hoa sắp thu hoạch, nhiều luống chuẩn bị cho vụ tết của vùng chuyên canh trồng hoa tại Thanh Hà cũng bị ngập nước lênh láng. Trong cơn mưa tầm tã, người nông dân mang áo mưa đứng trên bờ bất lực nhìn hoa chìm trong nước.
 |
| Nông dân Hội An trồng lại hoa sau đợt mưa ngập. |
Ông Nguyễn Thêm (phường Cẩm Phô, Hội An) cho biết: “Sau cơn lũ vừa rồi, rất nhiều chậu hoa trong vườn bị ngập úng hư hại nên tôi chỉ còn bám víu vào số hoa còn lại. Tuy nhiên, với thời tiết như hiện nay thì rất lo, mong sao những ngày tới trời nắng ấm mới có hy vọng”. Những ngày này dạo quanh các vườn hoa Hội An dễ dàng nhận thấy một không khí khẩn trương của các chủ vườn, ai cũng tất bật chăm chút những chậu hoa mong kịp tết. Nhiều người trồng hoa cho biết, chưa năm nào thời tiết khắc nghiệt và khó lường như năm nay, sau lũ lụt là mưa lạnh liên tiếp, trong khi hoa lá rất dễ bị bệnh khi thời tiết thay đổi.
Một nông dân trồng hoa tại Hội An cho biết, trung bình mỗi ha trồng khoảng 200.000 cây cúc, mỗi cây 3.000 đồng, mỗi vụ tết ước tính tổng thu được khoảng 3 tỉ đồng. Nhưng, năm nay, bà con mất trắng toàn bộ. Đến thời điểm này, bình quân mỗi sào hoa cúc cũng đã đầu tư khoảng 7-8 triệu. Mỗi hộ khoảng vài sào, chăm bón cả mấy tháng nay nhưng lũ ngập hết đã khiến người trồng hoa phải làm lại từ đầu.
Do mưa lớn nên đợt xuống giống trước bị hư hại hết, nhiều nhà vườn vừa phải xuống giống lần 2, “thúc” thêm nhiều phân bón và thuốc với hy vọng hoa ra kịp tết. Tranh thủ những ngày nắng lên, người trồng hoa đang hối hả, tất bật chạy đua với thời gian để chăm sóc, vun trồng với mong muốn hoa bung nở đúng dịp cung ứng cho thị trường tết Nguyên đán đang cận kề.
Tại thủ phủ mai vàng miền Trung, (xã Nhơn An, thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định) do mưa bão liên tục cuối tháng 10 và tháng 11 vừa qua, nhiều vườn tại đây bị chìm trong nước lũ, nay nhiều cây đã rụng lá và nở hoa lác đác dù còn cách tết Nguyên đán khoảng 2 tháng. Mỗi năm, người trồng mai chỉ chờ đợi vào những ngày giáp tết để bán lấy tiền nhưng năm nay hoa nở sớm, không bán được. Coi như mất tết!
Vựa hoa ở các xã Phú Thượng, Phú Mẫu của huyện Phú Vang (Thừa Thiên - Huế) cũng rơi vào cảnh khốn đốn khi mưa lũ đã nhấn chìm, làm hư hại hoàn toàn hoa mới trồng. Với những người trồng hoa, mỗi vụ tết đều mang đến nhiều kỳ vọng bởi giá trị tương đối cao, thị trường tiêu thụ lớn. Tuy nhiên, năm nay, thời tiết thất thường đang khiến người trồng hoa gặp rất nhiều khó khăn, cùng với đó là nỗi lo hoa “trượt” tết.
“Hy vọng nhưng vẫn nhờ Trời...”
Hình ảnh người dân chật vật ôm từng chậu hoa vượt lũ trong nước mắt. Vì bị ngập sâu nên nhiều chậu hoa lá úa, trơ rễ, héo rụi dần. Sau đó, người nông dân lại phấp phỏng lo âu khi hoa bị sâu hại, trằn trọc hằng đêm để chăm sóc... Đó là những hình ảnh hết sức đau lòng. “Người muốn nhưng trời không chiều, thiên nhiên không ưu đãi thì đành chịu. Ai chống được ông trời?”, một người trồng hoa ở Hội An ngậm ngùi nói, rồi nhìn số hoa kiểng đã hư hỏng nặng của mình.
Ông Lê Hai, một chủ vườn mai tại Đà Nẵng cũng đứng ngồi không yên, những ngày qua trời Đà Nẵng trở lạnh, dù đã dự đoán tiết trời lạnh sẽ bất lợi cho vườn mai, ông tuốt lá sớm hơn mọi khi nhưng những cành mai vẫn trơ ra trước giá lạnh. “Nông dân làng hoa chúng tôi bỏ nhiều công sức để chăm cho lứa hoa phục vụ tết nhưng xem ra tình hình không mấy sáng sủa do mưa lũ, thời tiết! Đó là chưa kể hàng trăm chậu mai của khách hàng ký gửi hợp đồng chăm sóc suốt năm. Tiền công chăm mai đã nhận trung bình 1-2 triệu đồng/chậu/năm, giờ không biết ăn nói sao với khách”, ông Lê Hai lo lắng.
 |
| Ông Lý Phước Dạng (tổ trưởng tổ hợp tác hoa Dương Sơn Hòa Châu) lo lắng trước tình hình thời tiết hiện nay. |
Ở nhiều vùng trồng hoa của Quảng Ngãi, Đà Nẵng, thời điểm này các năm trước, nhiều thương lái đã đến đặt hàng nhưng hiện nay chưa có tín hiệu gì khiến nhà vườn đứng ngồi không yên. Để chuẩn bị cho mùa hoa tết, nhiều gia đình ở các tỉnh miền Trung đã mạnh dạn thế chấp cả sổ đỏ vay ngân hàng mua giống, phân bón... Sau bão lũ và bị ngập sâu, hoa chết, nợ nần chồng chất. Những cơn mưa lũ lớn trong nhiều ngày đã khiến các vựa hoa lớn, nổi tiếng trên địa bàn miền Trung nhuộm màu bùn, tan hoang, tiêu điều và xơ xác. Nhiều hộ dân đứng trước cảnh trắng tay, nợ nần. Những giọt mắt đã rưng rưng từng giờ nhìn về phía đau thương, những trận bão lũ và mưa ngập đã khiến cho cuộc sống của người dân nơi đây vốn đã khổ nay càng khổ thêm. Lại một lần người miền Trung lo nỗi lo hoa tết.
Mưa lũ, cộng thêm những tác động từ dịch COVID-19 khiến nhà vườn trồng hoa ở miền Trung dự đoán trước một cái tết kém vui, phần lớn các hộ trồng hoa đều e dè, vừa sợ mất mùa vừa lo không bán được nên trồng số lượng ít hơn năm ngoái. Cố gắng lắm cũng chỉ vớt vát được số ít hoa còn lại nhưng hoa èo uột, không được như kỳ vọng. Nhiều người trồng hoa hy vọng gần tết giá hoa lên cao để họ gỡ gạc chút vốn liếng.
Theo hầu hết người trồng hoa ở miền Trung thời điểm này, nếu may mắn và thời tiết thuận lợi từ giờ tới cận tết thì cũng chỉ hy vọng giữ được khoảng 50% số hoa kiểng. Để có được những mẫu hoa ưng ý, cung cấp ra thị trường dịp tết Nguyên đán, thì cuối tháng 11 âm lịch được xem là thời điểm quan trọng nhất, quyết định sự thành công hay thất bại của cả vụ hoa. Thế nhưng, thời tiết không thuận lợi đang khiến các hộ trồng hoa ngao ngán. Bao nhiêu hy vọng vào mùa hoa tết bội thu đang đứng trước nguy cơ “đổ sông đổ bể”.
Ông Lý Phước Dạng (tổ trưởng tổ hợp tác hoa Dương Sơn, xã Hòa Châu, huyện Hòa Vang, Đà Nẵng) cho biết: “Đợt mưa kéo dài đã hư một số cây, úng thân, qua quá trình lao động chỉnh sửa, phòng bệnh phun thuốc đã ổn định để có thể phục vụ tết. Nếu thời tiết nắng thuận lợi thì có hi vọng hơn. Năm trước hoa cúc đóa bán được giá, năm nay có khả năng giá sẽ tăng, do ngày công lao động tăng, phân bón và thuốc đã tốn kém nhiều để chăm sóc hoa sau mưa lũ. Trừ các chi phí thuê đất đai, điện, nước,... còn khoảng 60% là công của chủ nhà và lãi”.
Nhiều nhà vườn đang hối hả phun thuốc kích thích để hoa gượng dậy sau đợt mưa lũ kéo dài. Tuy nhiên, theo một số chủ vườn, dù phun thuốc thì tình hình vẫn không mấy khả quan, vì trời lại đổ mưa khiến cho sâu bệnh phát triển nhanh, nhiều khi tốn thêm chi phí đầu tư nhưng lại khó thu lại được vốn.
Với người trồng hoa tết, mỗi vụ hoa đều xen lẫn niềm vui và nỗi buồn. Thành công năm nay chưa chắc đã là bảo chứng cho năm sau, niềm vui của người này có thể là nỗi buồn của người khác.
