Phó Chủ tịch Lotte tự sát, hãng vận tải lớn nhất thế giới phá sản

• Hàn Quốc: Cựu Chủ tịch tập đoàn Keangnam tự sát

Tuy nhiên, ông tiết lộ các nhà làm luật cũng đang tìm cách thay đổi. Họ sẽ đưa ra những điều luật buộc chaebol cởi mở hơn với việc sở hữu và quản lý của người ngoài. Hãng tin BBC thì cho rằng, việc này sẽ còn phải qua một chặng đường dài nữa. Vì văn hóa và cấu trúc không thể thay đổi chỉ trong một đêm.

Lee In-won, Phó Chủ tịch Tập đoàn Lotte tự sát hồi cuối tháng 8.

Cấu trúc các chaebol có còn phù hợp?

Hàng loạt tập đoàn kinh tế gia đình lớn của Hàn Quốc đang gặp rắc rối, và những cái tên được nhắc đến nhiều nhất gần đây là Samsung, Lotte, Hanjin Shipping và Kengnam... Samsung vừa phải thu hồi Galaxy Note 7 - phablet đình đám được tung ra nhằm đánh bại Apple. Điện thoại này được đánh giá có nhiều tính năng khá tốt, nhưng pin lại dễ nóng, gây cháy và đang thu hồi sản phẩm trên toàn cầu.

Hãng vận tải top 10 thế giới Hanjin Shipping thì sắp phá sản và đang phải nhờ tòa án bảo vệ khỏi các chủ nợ. Tàu của họ liên tục bị các cảng từ chối tiếp nhận vì lo sẽ không được thanh toán. Còn tháng trước, Phó Chủ tịch Lotte đã tự sát khi tập đoàn này bị điều tra tham nhũng và trốn thuế. 

Năm ngoái, cựu Chủ tịch tập đoàn xây dựng hàng đầu Hàn Quốc Keangnam, đã tự sát vì những bê bối tài chính. Vụ việc đã khiến nhiều quan chức chính phủ văng ghế, trong đó có cả cựu Thủ tướng Lee Wan-koo,  hậu bê bối đã khiến tập đoàn phải bán nhiều tòa nhà lớn để tái cơ cấu...

Vì thế, các cuộc tranh luận vốn đã tồn tại từ lâu lại bắt đầu nhen lên, về việc liệu cấu trúc các chaebol này có còn phù hợp trong tình hình hiện nay. Những trường hợp nêu trên không giống nhau. Với Samsung, việc điện thoại nổ pin dường như chẳng liên quan gì đến cấu trúc công ty. Mà nhìn chung, quá trình ra mắt sản phẩm không phải lúc nào cũng có thể suôn sẻ.

Tuy nhiên, BBC cho rằng những vấn đề của các chaebol còn lại có thể liên quan đến cách họ điều hành công ty. Lotte có hơn 60 công ty con, hoạt động trên nhiều lĩnh vực, từ trung tâm thương mại đến xây dựng, hóa chất và tài chính.

Gia đình điều hành Lotte còn đang có cuộc chiến tranh giành quyền lực. Hai người con trai của nhà sáng lập đã đấu đá nhiều năm nay, thậm chí đưa nhau ra tòa. Tháng trước, Phó Chủ tịch Lotte bị phát hiện đã chết chỉ vài giờ trước khi đến lịch thẩm vấn về scandal tham nhũng trong tập đoàn. Vì thế, câu chuyện của Lotte là minh chứng cho việc cấu trúc chaebol thực sự có vấn đề.

Hanjin Shipping (thuộc Hanjin Group) thì lại là nạn nhân của thương mại toàn cầu đi xuống. Dĩ nhiên, giao thương chậm lại sẽ kéo giảm nhu cầu chở hàng. Và không một công ty nào có thể cảm thấy đó là chuyện dễ thở. Vì vậy, câu hỏi lớn hơn đặt ra là liệu các chaebol có cấu trúc và thái độ phù hợp để đối phó với những tình huống này không. Liệu họ có đủ ảnh hưởng bên ngoài để giúp gia đình điều hành tốt công ty, cũng như trong quá khứ có từng biết cách ứng phó linh hoạt hay không.

Hanjin Group được sáng lập bởi ông Cho Choong Hoon năm 1945. Ban đầu, họ là hãng vận chuyển bằng xe tải. Cho gây dựng tài sản bằng cách cung ứng cho quân đội Mỹ trong cuộc chiến tranh Triều Tiên và Việt Nam.

Nhưng không phải lúc nào họ cũng làm tốt nhiệm vụ điều hành. Hãng hàng không Korean Air cũng thuộc Hanjin Group và đã trở thành tâm điểm chỉ trích năm ngoái vì scandal "hạt mắc ca". Khi đó, Cho Hyun-ah - con gái Chủ tịch Hanjin Group đã ra lệnh cho máy bay quay lại cổng và đuổi tiếp viên trưởng xuống do phục vụ hạt mắc ca trong gói thay vì đổ ra đĩa.

Còn với Hanjin Shipping, hồi tháng 6, cựu chủ tịch của hãng - bà Choi Eun-young đã bị giới công tố Seoul cáo buộc bán cổ phiếu một ngày trước khi giá lao dốc vì tin xấu phát ra. Bà Choi là vợ một thành viên trong gia đình sáng lập Hanjin.

Bà làm Chủ tịch Hanjin Shipping từ năm 2007 đến 2014. Tuy nhiên, ông Lee Ji-soo - một luật sư tại Trung tâm Nghiên cứu luật và kinh doanh ở Soeul cho rằng, bà không đủ năng lực. "Không có chuyên môn hay hiểu biết gì về ngành này, nhưng bà ấy vẫn được chỉ định vào chức vụ đó vì quan hệ trong gia đình. Chaebol điển hình là như thế đấy", ông nói.

Việc quản trị trong Hanjin Group từ lâu đã bị chỉ trích rất nặng nề. Hồi thập niên 80 và 90 thế kỷ trước, Korean Air để xảy ra hàng loạt tai nạn. Người ta cho rằng, một phần là do văn hóa phân cấp quá nặng nề của công ty, khiến các nhân viên cấp thấp không dám nêu ý kiến. Mà điều này trong buồng lái là sự nguy hiểm chết người.

Những sự việc này không nói lên rằng, rắc rối của Hanjing Shipping ngày nay chủ yếu gây ra bởi việc quản trị, hay cấu trúc gia đình trị của họ. Nhưng lịch sử đã một lần nữa làm dấy lên câu hỏi rằng, ở Hàn Quốc, liệu cấu trúc công ty gia đình chặt chẽ như vậy có ẩn chứa bất lợi hay không.

Cựu Chủ tịch tập đoàn Keangnam Sung Wan-jong tự sát hồi tháng 4/2015.

Vụ phá sản lớn nhất ngành vận tải hàng hóa - thế giới rơi vào hỗn loạn

Ngày 31/8/2016, Văn phòng đại diện của hãng tàu biển Hanjin Shipping Global (Hàn Quốc) tại Việt Nam đã ra thông báo về việc dừng không nhận booking hàng hóa mới kể từ ngày 31/8/2016. Việc đệ đơn phá sản của hãng tàu biển Hanjin Shipping Global đã, đang và sẽ có khả năng ảnh hưởng đến hoạt động giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp.

Vụ phá sản của Hanjin Shipping có thể là vụ phá sản lớn nhất từ trước đến nay trong ngành vận tải biển thế giới. Tuy chỉ nắm 2,9% thị phần vận tải biển toàn cầu - một thị phần không hề lớn, có thể dễ dàng được các hãng vận tải khác thay thế - nhưng những gì đang xảy ra với Hanjin đã gây ra nhiều lo ngại về những rắc rối thương mại cũng như tương lai của ngành vận tải.

Trên thực tế, chưa từng có vụ phá sản nào trong ngành vận tải hàng hóa lớn như Hanjin. Do đó, hiện chưa rõ vụ việc sẽ được xử lý như thế nào và cũng chưa có tiền lệ để so sánh về quy mô sự việc.

Hãng vận tải biển Hanjin Shipping đang đệ đơn xin phá sản.

Việc hàng loạt cảng biển từ chối đón tàu của Hanjin đang xảy ra đúng vào thời điểm sôi động nhất hằng năm của hoạt động vận tải biển toàn cầu. Khoảng 540.000 container hàng hóa đang bị mắc kẹt ngoài biển, gây thiệt hại nặng nề cho các chủ hàng. Bên cạnh đó, vụ việc đang gây mất niềm tin giữa các chủ hàng và các hãng vận tải biển. Hanjin là một trong những hãng vận tải biển xuyên Thái Bình Dương, phục vụ cho 8% các công ty Mỹ giao hàng đến châu Á. Do đó, vụ việc này có thể gây thiệt hại lớn đến nền kinh tế và chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ngành vận tải biển vốn đang gặp nhiều khó khăn sau một thời gian dài kinh tế toàn cầu trì trệ. Không chỉ có riêng Hanjin bị thua lỗ, sau vụ việc này, rất có thể hàng loạt hãng vận tải khác cũng sẽ theo Hanjin tuyên bố phá sản.

Bộ Công Thương khuyến cáo về giao dịch với hãng tàu Hanjin

Đối với các lô hàng nhập khẩu đã cập cảng: Khẩn trương hoàn thành thủ tục nhận và thông quan, giải phóng hàng ra khỏi container của hãng Hanjin. Đối với các lô hàng xuất khẩu đã đưa vào container của hãng Hanjin: Nhanh chóng lấy hàng ra khỏi container và liên hệ với đối tác nước ngoài để có phương án lựa chọn, thay đổi hãng tàu cũng như lịch booking hàng hóa.

Đối với các lô hàng đang được chuyên chở trên tàu của hãng Hanjin: Tiếp tục làm việc với Văn phòng đại diện của Hãng Hanjin tại Việt Nam để theo dõi lịch trình và phối hợp với đối tác nhập khẩu để có phương án nhận hàng tại cảng.