Phương pháp đông lạnh khối u có chữa được ung thư giai đoạn cuối?

Từ những lời quảng cáo…

Theo quảng cáo thì có một bệnh nhân tên Triệu, nhà giáo về hưu, tuổi đã cao (nhưng không nói rõ ông Triệu này ở đâu, người nước nào, trước dạy ở trường nào…), bị ung thư phổi. Khi vào BVUBQC, các xét nghiệm cho thấy ở thùy dưới phổi trái có một khối u kích thước 5,5x3,5cm, đã đến giai đoạn cuối. Tuy nhiên, sau khi được điều trị bằng phương pháp "đông lạnh" rồi kiểm tra lại bằng máy chụp cắt lớp (CT), khối u ở phổi đã "tan chảy và hoại tử dần" (?!).

Chỉ vỏn vẹn trong 10 ngày điều trị, ông Triệu đã xuất viện! Vẫn theo quảng cáo, phương pháp điều trị đông lạnh "đã cứu sống hơn 1.000 bệnh nhân ung thư". Một con số đáng kinh ngạc với những giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Việt Nam, đã từng nhiều năm lăn lộn trong ngành này!

Cũng trong quảng cáo, BVUBQC đã giới thiệu cụ thể về phương pháp điều trị: Đó là sử dụng "dao đông lạnh" Ar-He (Argon - Heli): Thông qua sự định vị của máy CT, một cây kim sẽ được đâm vào khối u rồi qua quan sát bằng  CT, có thể thấy cây kim nằm đúng vị trí trung tâm của khối u. Do đó, nó hoàn toàn không gây ảnh hưởng đến các cơ quan khỏe mạnh chung quanh.

Theo Giáo sư Bành Hiểu Xích - BVUBQC, thì: "Luồng khí lạnh Argon sẽ nhanh chóng lan tỏa ở đầu kim, trong khoảng 10 giây sẽ làm cho tổ chức khối u giảm nhiệt độ xuống âm 140 độ, lúc này toàn bộ khối u bị biến thành một quả cầu băng. Nhưng ngay lập tức quả cầu băng đó lại bị tan chảy do luồng khí nóng Helium được thay vào, cứ thay đổi nhiệt độ tuần hoàn như vậy sẽ làm cho toàn bộ tổ chức khối u bị tiêu diệt triệt để. Tất cả mọi quá trình tăng giảm nhiệt độ, thời gian tiến hành, lượng nhiệt sử dụng, phạm vi khống chế tổ chức khối u đều thông qua các thiết bị chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, CT… Và một điều quan trọng là 2 luồng khí lạnh, nóng chỉ phát huy tác dụng tại vị trí đầu cây kim, còn thân kim có khả năng cách nhiệt hoàn toàn nên trong suốt quá trình điều trị, các tổ chức lành lặn xung quanh không hề bị tổn thương và tác dụng phụ nào. Toàn bộ tổ chức khối u sau khi bị phân rã và hoại tử trong vài tuần sau đó sẽ bị những tổ chức lành lặn khỏe mạnh xung quanh hấp thu dần dần, vì vậy khối u sẽ giảm dần kích thước từ 80 - 90%".

Một quảng cáo của Bệnh viện Ung bướu Quảng Châu.

Phương pháp này không cần phải mổ, không cần phải khâu vết thương, bệnh nhân cũng không thấy có khác lạ gì nhiều và có thể đi lại ngay sau một thời gian ngắn. Điều đó có nghĩa là chỉ cần "đông lạnh khối u" chứ không cần đến bất kỳ một kỹ thuật nào nữa, người bệnh ung thư giai đoạn cuối có thể... sống khỏe hoàn toàn.

Thế nhưng, sự thật có đúng với những lời BVUBQC đã quảng cáo hay không? Anh Phước, nhà ở đường Nguyễn Tri Phương, quận 10 TP HCM, kể: "Trong quá trình thăm khám, BV Đại học Y Dược TP HCM phát hiện vợ tôi bị ung thư tử cung, di căn lên dạ dày. Sau khi được Tiến sĩ, bác sĩ Đỗ Hải mổ, sức khỏe vợ tôi tiến triển tốt. Lúc chuẩn bị hóa trị, tình cờ tôi đọc được quảng cáo của BVUBQC. Với tâm lý có bệnh thì vái tứ phương, tôi đưa vợ tôi sang đó. 3 tháng sau, vợ tôi qua đời".

Ông Lê Anh, nhà ở đường Lạc Long Quân, quận 11, TP HCM,  nói: "Tôi bị ung thư phổi. Từ tháng 4  đến tháng 10/2009, tôi điều trị tại BVUBQC gồm 5 đợt, tổng cộng 30 ngày. Theo như quảng cáo, thì BVUBQC sẽ chữa cho tôi bằng phương pháp "đông lạnh" nhưng khi sang đến nơi, tôi mới biết ngoài việc "đông lạnh khối u", họ còn kèm thêm các phương pháp khác, như thắt nút mạch, truyền hóa chất cục bộ trực tiếp vào khối u và cuối cùng là gắn hạt phóng xạ vào khối u. Tuy nhiên, sau 5 đợt điều trị, kích thước khối u hầu như không giảm nên tôi trở về Việt Nam vì các BV Ung bướu ở Việt Nam cũng đang áp dụng cách thức đa hóa xạ trị này".

Người nhà ông Nguyễn ở quận Bình Tân TP HCM - người đã mất cách đây hơn 1 tháng vì ung thư vòm họng - kể: "Tin vào việc chữa trị bằng cách "đông lạnh", tôi đưa chồng tôi sang BVUBQC nhưng tại đây, "đông lạnh" chỉ là một trong những biện pháp vì bên cạnh đó, chồng tôi vẫn phải truyền hóa chất, xạ trị".

Tại BV 115 TP HCM, hiện đang có 8 bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối, sau khi đã sang BVUBQC để "tiêu diệt khối u bằng phương pháp đông lạnh" nhưng không kết quả, nay quay về với những bác sĩ Việt Nam với hy vọng còn nước còn tát. Tiếp xúc với chúng tôi, tất cả đều lắc đầu, tốn cả trăm triệu đồng chỉ vì tin vào… quảng cáo!

Bệnh viện Ung bướu Quảng Châu.

Đông lạnh khối u có chữa được ung thư giai đoạn cuối ?

Giáo sư - bác sĩ  Nguyễn Chấn Hùng, Chủ tịch Hội Ung thư Việt Nam, cho biết: "Nếu chỉ dùng một thứ vũ khí là đông lạnh để trị tất cả các loại ung thư là không đúng".

Tiến sĩ, bác sĩ Hee Seung Bom, Giám đốc Trung tâm y học hạt nhân thuộc Bệnh viện Đại học Quốc gia Chonnam Hàn Quốc, trong một chuyến công tác tại Việt Nam hồi đầu năm 2011, đã trả lời một bệnh nhân về phương pháp điều trị ung thư phổi: "Trường hợp ung thư phổi đã di căn, nếu khả năng phẫu thuật khó khăn thì bệnh nhân sẽ cần đến phương pháp điều trị bằng tia xạ và có thể truyền hóa chất để kháng tế bào ung thư. Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể cần được làm sinh thiết để xác định loại tế bào ung thư vì mỗi chủng loại tế bào ung thư sẽ phù hợp với một số loại hóa chất nhất định".

Bác sĩ Đặng Huy Quốc Thịnh, Phó giám đốc Trung tâm Ung Bướu TP HCM khẳng định: "Điều trị ung thư bằng phương pháp đông lạnh đang được quảng cáo quá mức đã khiến nhiều bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối đổ tiền ra nước ngoài chữa trị. Chẳng những tiền mất mà hiệu quả cũng bằng không. Khi ung thư đã di căn thì tế bào ung thư không còn nằm ở một chỗ, mà nó đã lan ra nhiều cơ quan khác. Vì thế, nếu đông lạnh một chỗ liệu có tác dụng? Tôi xin khẳng định trong điều trị ung thư, thì phẫu thuật, hóa trị, xạ trị là 3 phương pháp căn bản nhất hiện nay. Còn một số kỹ thuật khác nếu không phải là chính quy, thì không thể gọi là "phương pháp" được…".

Bác sĩ Ngọc Anh, nguyên Trưởng khoa Ung bướu - BV Chợ Rẫy, nay chuyển về công tác tại BV 115 khi trao đổi với chúng tôi, đã nói: "Nhà báo cứ tiếp xúc với 8 bệnh nhân ung thư, từng điều trị tại BVUBQC và hiện đang nằm tại BV 115 thì sẽ rõ. Đứng về mặt chuyên môn, BVUBQC không làm được như họ đã quảng cáo. Với bệnh ung thư, việc sử dụng nhiệt (nóng hoặc lạnh) để tiêu diệt tế bào ác tính là có - nhưng nó chỉ tác dụng với một số loại ung thư ở giai đoạn đầu - nghĩa là mới chỉ có 1 khối u. Khi ung thư đã chuyển sang giai đoạn cuối, tế bào ác tính đã di căn, cơ thể có nhiều khối u thì một mình biện pháp "đông lạnh" chẳng giải quyết được gì - nếu không muốn nói chỉ tốn tiền cho người bệnh".

Thông qua ý kiến của một số thầy thuốc chuyên về ung thư tại TP HCM - cũng như thực tế mà một số bệnh nhân đã chứng kiến khi điều trị ở BVUBQC, có thể kết luận rằng: Nếu chỉ cần áp dụng phương pháp "đông lạnh khối u" sẽ chữa lành ung thư giai đoạn cuối mà BVUBQC đã quảng cáo là chưa đúng sự thật. Pháp lệnh quảng cáo do Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành ngày 16/11/2011, ở Chương 1, điều 5: "Những hành vi bị nghiêm cấm trong quảng cáo", khoản 4, nói rõ: (Nghiêm cấm) quảng cáo gian dối. Ở Chương VI "Khen thưởng và xử lý vi phạm", điều 33 khoản 1 cũng nói rõ: "Người nào có hành vi vi phạm pháp luật về quảng cáo thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật".

Thời gian vừa qua, khá nhiều Phòng khám Đông y nước ngoài đã bị xử lý vì quảng cáo sai sự thật, bán thuốc không rõ nguồn gốc với giá rất đắt, nhiều loại thuốc chưa qua kiểm nghiệm. Vì vậy, các ngành chức năng cần xem lại tính chính xác trong quảng cáo của BVUBQC để tránh cho người bệnh tiền mất, tật mang…

Cuối cùng là một tin mừng cho những bệnh nhân ung thư phổi. Tại hội nghị thường niên của Hiệp hội X quang vùng Bắc Mỹ (RSNA), các nhà khoa học Italia công bố rằng họ đã thành công trong việc dùng sóng năng lượng cao để tiêu diệt các khối u trong phổi. Điều kỳ diệu là sóng năng lượng cao - hay thường gọi là vi sóng (microwawe) lại chính là cái "lò vi sóng" mà chúng ta sử dụng trong việc hâm nóng, nướng thức ăn hàng ngày.

Với 28 bệnh nhân ung thư phổi trong đợt thực nghiệm đầu tiên, các nhà khoa học Italia đã cấy một ăngten định vị vào khối u. Tiếp theo, một sóng điện từ thông qua ăngten sẽ kích động các phân tử nước ở các mô nằm chung quanh khối u, tạo ra sự ma sát rồi phát sinh nhiệt để phá hủy khối u. Kết quả cho thấy trong 28 bệnh nhân, có 19 bệnh nhân khối u bị tiêu diệt, 9 bệnh nhân khối u co nhỏ lại.

Bác sĩ Ngọc Anh nói: "28 bệnh nhân chưa phải là con số có giá trị cao trong việc đánh giá hiệu quả của một liệu pháp điều trị. Tuy nhiên, nếu thành công thì bên cạnh những phương pháp truyền thống như phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, kỹ thuật mới này sẽ mang lại niềm hy vọng cho những người chẳng may mắc phải căn bệnh hiểm nghèo…".