Trang phục biểu diễn: Có phải cứ "sexy" là đẹp?

Trong các chương trình ca nhạc, hình ảnh một ca sĩ trong trang phục “thừa da thiếu vải” là rất dễ bắt gặp. Ngay cả trên truyền hình, một phương tiện thông tin đại chúng thu hút nhiều khán giả nhất và các chương trình luôn được kiểm duyệt chặt chẽ. Thế mà đôi lúc vẫn bị lọt lưới hình ảnh những nghệ sĩ ăn mặc quá hớ hênh biểu diễn trên sân khấu. Không lẽ cứ phải “sexy” mới đẹp?

Trang phục phải gắn với văn hóa Việt

Vừa đây thôi, Hà Linh, ca sĩ của Sao Mai điểm hẹn đã bị loại khỏi cuộc thi một phần vì nguyên nhân trang phục quá hở hang khi lên biểu diễn trên sân khấu và khi đến lớp luyện tập. Đây có lẽ lần đầu tiên trong thế giới “showbiz”  Việt có một sự kiện như vậy. Bởi từ trước tới nay đã có nghệ sĩ, ca sĩ nào chịu hình thức kỷ luật nghiêm khắc như thế mặc dù cùng sai phạm.

Được đánh giá là giọng hát đầy triển vọng, có cá tính, nhưng cùng với sự nổi trội đó Hà Linh còn được biết đến như một thí sinh có tính “phá phách” chứ không phải “phá cách” trong thời trang khi mặc đến lớp luyện tập hay khi lên sân khấu.

Trong đêm thi đầu tiên của vòng 2 của cuộc thi Sao Mai điểm hẹn, trình diễn trước Ban giám khảo và hàng nghìn khán giả theo dõi trực tiếp tại trường quay và qua màn ảnh nhỏ, Hà Linh “diện” trang phục khá “sốc”: một chiếc váy khoe lưng, hở ngực tới mức tối đa. Mặc dù trang phục này chưa được thông qua Ban tổ chức cũng như chuyên gia nước ngoài về phục trang trước đêm diễn.

Hà Linh giải thích với báo chí: sự việc ấy xảy ra là do trang phục của cô chưa được nhà thiết kế Đức Hùng hoàn thành. Vì vậy bắt buộc cô phải lựa chọn trang phục khác chứ cô không cố ý vi phạm nguyên tắc cuộc thi để gây khó chịu cho Ban tổ chức cũng như khán giả. Tuy nhiên, cách giải thích như vậy khó thuyết phục bởi là thí sinh của Sao Mai điểm hẹn, hơn ai hết Hà Linh nắm rất rõ nguyên tắc của cuộc thi và khi nắm rõ “điều lệ” ấy, dù chưa kịp có trang phục của nhà thiết kế  may cho mình thì cô phải biết trang phục nào “phạm quy” để lựa chọn khi lên sân khấu.

Trong trang phục thường ngày khi đến lớp luyện tập, Hà Linh cũng chọn những phục trang rất “mát mẻ”, không phù hợp với nơi công cộng. Chả thế sau nhiều lần vi phạm, chuyên gia nước ngoài về phục trang phải ra hình thức kỷ luật với cô. Biên bản kỷ luật ghi: Khi đến các buổi tập, không được mặc váy mà phải mặc quần dài qua gối, mặc áo cao cổ, không trong suốt, dài đến hông và không hở nách. Tuy nhiên, hình thức kỷ luật này cùng với một số hình thức kỷ luật khác cũng chưa đủ nghiêm khắc đối với tính vô kỷ luật của Hà Linh (tự ý thay đổi bản phối của ca khúc). Vì vậy, không còn cách nào khác Hà Linh bị loại khỏi Sao Mai điểm hẹn.

Cũng như Hà Linh, ca sĩ đàn chị TM có giọng hát quyến rũ và dáng người “hớp hồn” người khác cũng từng rơi vào tình trạng lựa chọn trang phục thái quá như vậy. Quan niệm thời trang của TM  phải sexy mới hấp dẫn. TM đã từng công khai trên phương tiện thông tin đại chúng quan điểm đó. Và do quan điểm này, mỗi lần xuất hiện trên sân khấu hay trước công chúng, TM thường khiến khán giả mâu thuẫn trong sự cảm nhận giữa giọng hát và trang phục. Cũng vì cách lựa chọn trang phục theo quan niệm nói trên mà TM từng 3 lần liên tiếp bị bình chọn là nghệ sĩ mặc phản cảm nhất do Viện Mẫu thời trang Việt Nam tổ chức bình chọn hằng năm.

Mà nguyên nhân chính của việc TM bị bình chọn như vậy, nhà thiết kế Minh Hạnh khi trao đổi với phóng viên ANTG cho biết: “Sexy là sự gợi cảm, nhưng nó phải gắn với văn hóa Việt Nam. Nếu nó đi quá đà thì nó thành dung tục. Văn hóa Việt Nam có rất nhiều sự gợi cảm nhưng không có sự dung tục. Người mặc phải có tri thức để biết đâu là sự gợi cảm, đâu là sự dung tục. Tri thức ở đây tôi muốn nói đến không phải là trình độ học đến lớp mấy. Mà tri thức này là sự cảm nhận đối với công chúng. Là ca sĩ họ có thể có những cách tạo dựng hình ảnh của mình với công chúng, nhưng nó phải là một hình ảnh toàn diện nhất”.

Nhà thiết kế Minh Hạnh còn nói thêm: “Trong các nghề biểu diễn thì tiết chế luôn là yếu tố quan trọng để tiến tới thành công. Các ca sĩ phải luôn tâm niệm rằng: chúng ta đang sống ở Việt Nam nên muốn thành công thì phải đánh được đúng vào tâm hồn, tiềm thức của người Việt”.

Trong một hội nghị bàn tròn, gồm một số ca sĩ và nhà thiết kế tham dự thì họ nhận định nhiều ca sĩ trẻ hiện nay đang lựa chọn xu hướng “sexy” là chủ đạo trong trang phục biểu diễn của mình nếu là ca sĩ nữ. Còn là nam, các ca sĩ đang chạy theo xu hướng cầu kỳ mà thiếu thẩm mỹ.

Vậy mặc trang phục thế nào là không phạm quy và đẹp?

Trước đây, khi soạn thảo Quy chế Biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp, Cục Nghệ thuật biểu diễn đã phải đau đầu vì tranh luận đầy căng thẳng: váy ngắn đến đâu thì vừa và phù hợp với thuần phong mỹ tục; quy định bằng con số cụ thể về độ dài cho phép... Cuối cùng, Cục Nghệ thuật biểu diễn chỉ quy định một cách khái quát ở điều 3 của Quy chế Biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp: “Cấm trang phục hớ hênh, lộ liễu, hở rốn, hở ngực, đầu tóc kinh dị gây phản cảm...”.  

Tuy nhiên, quy định chung chung như vậy, khiến nhiều ca sĩ “lách” luật và vẫn mặc phản cảm. Các nhà chuyên môn còn đánh giá rằng hiện nay, “sexy” trở thành “dịch” và người ta gọi đây là dịch “thiếu vải thừa da” ở giới ca sĩ nữ. Đối với những trường hợp ấy, theo ông Phạm Đình Thắng, Trưởng phòng Quản lý biểu diễn và băng đĩa ca nhạc, sân khấu, Cục Nghệ thuật biểu diễn, phải chịu hình thức xử lý theo Nghị định 56 của Chính phủ về Quy chế Biểu diễn nghệ thuật. Và ông Thắng cho biết có một số ca sĩ như QH; TL... cũng từng bị nhắc nhở, cảnh cáo về trang phục biểu diễn.

Còn để mặc đẹp, nhà thiết kế Minh Hạnh khẳng định: ca sĩ phải ý thức được mình là ai và dòng nhạc mình theo đuổi như thế nào cũng như am hiểu văn hóa, lối sống, ứng xử của người Việt mới giúp ca sĩ mặc đẹp trên sân khấu. Và để làm được điều này, phải có sự hỗ trợ của nhà thiết kế, của công chúng và quan trọng nhất là nỗ lực của bản thân như đã nói. Cụ thể, nếu muốn “sexy” ca sĩ phải biết “sexy” ở đâu, chỗ nào cho đúng. Còn sexy quá thành dung tục thì phải bỏ.

Theo nhà thiết kế Minh Hạnh hiện nay trên sân khấu ca nhạc có thể nói thời trang của những ca sĩ như Quang Dũng, Minh Quân, nhóm AC&M, và 5 dòng kẻ... là đẹp. Hồ Ngọc Hà đã khai thác đúng theo cá tính và dòng nhạc. Mỹ Tâm từ lúc tóc đen trở lại có thể coi là rất được trong việc lựa chọn trang phục...

Mặc dù không phải là người tạo ra xu thế thời trang nhưng sự ảnh hưởng của các ca sĩ tới khán giả nhất là lớp trẻ những người luôn chọn cho mình thần tượng trong giới âm nhạc rất lớn. Vì vậy, hơn bao giờ hết, vào thời điểm này khi mà nhu cầu thưởng thức văn hóa nghệ thuật ngày càng lớn và thẩm mỹ đang được nâng cao thì các nghệ sĩ nói chung và ca sĩ nói riêng phải lựa chọn sáng suốt xu hướng thời trang của mình. Có như vậy, mới hy vọng để lại dấu ấn trọn vẹn trong lòng khán giả cả về hình thức lẫn giọng hát.