Vụ rút giấy phép cuộc thi “Nữ hoàng Biển 2013”: Nhất trọng, nhất khinh

Nếu tôi nhớ không nhầm, thì đây là lần đầu tiên một cuộc thi nhan sắc tại Việt Nam bị rút giấy phép vào thời điểm cận kề đêm chung kết. Theo lịch trình dự kiến thì đêm chung kết của cuộc thi "Nữ hoàng Biển 2013" được diễn ra vào ngày 9/6/2013, tại thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.

Đột ngột bị rút quyền tổ chức

Theo nội dung quyết định rút giấy phép cuộc thi Nữ hoàng Biển 2013 mà Cục Nghệ thuật Biểu diễn phát đi vào ngày 1/6 vừa qua, thì đơn vị tổ chức cuộc thi đã có nhiều vi phạm, như: không có đầy đủ hồ sơ của tất cả các thí sinh tham dự, không có bảng điểm gốc, tự ý bỏ phần thi bán kết, không thành lập hội đồng giám khảo và quy chế hoạt động…

Sau khi nhận được quyết định của Cục Nghệ thuật Biểu diễn, phía Công ty Quảng cáo - Truyền thông Rồng Việt, đơn vị sản xuất chương trình của cuộc thi này đã lập tức phản ứng. Họ cho rằng, họ đáp ứng đầy đủ các sai phạm mà Cục Nghệ thuật Biểu diễn đã yêu cầu. Tuy nhiên, Cục đã không cho họ thời gian giải trình. 

Đại diện của công ty này nói với chúng tôi bằng giọng bức xúc: "Sau khi biết được thông tin UBND tỉnh Khánh Hòa tổ chức Festival Biển 2013, thì vào tháng 3/2013 công ty chúng tôi có đơn gửi đến UBND tỉnh Khánh Hòa xin phép tổ chức cuộc thi "Nữ hoàng Biển Việt Nam 2013", nhằm tôn vinh vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam, quảng bá du lịch biển đảo Khánh Hòa nói riêng cũng như biển đảo Việt Nam nói chung, qua đó, khơi dậy lòng tự hào dân tộc, tinh thần bảo vệ chủ quyền biển đảo Tổ quốc trong tình hình hiện nay, đây là điều mà doanh nghiệp chúng tôi rất tâm đắc thực hiện.

Được sự đồng ý của UBND tỉnh Khánh Hòa cũng như của Cục Nghệ thuật Biểu diễn, nội dung đồng ý cho phép chúng tôi được đăng cai tổ chức cuộc thi "Nữ hoàng Biển Việt Nam 2013" trong khuôn khổ chương trình Festival Biển Khánh Hòa. Được sự đồng ý này, chúng tôi đã xúc tiến công tác tổ chức cuộc thi theo đúng tinh thần của Nghị định 79/2012/ND-CP ban hành ngày 5/10/2012 quy định về biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang, thi người đẹp và người mẫu. Chúng tôi khẳng định với anh rằng, chúng tôi tổ chức cuộc thi này nhằm đóng góp thêm một sự kiện văn hóa nằm trong chương trình Festival Biển Nha Trang - Khánh Hòa hoàn toàn miễn  phí, không bán vé, bằng chính kinh phí của doanh nghiệp và kinh phí xã hội hóa mà hoàn toàn không vì mục đích lợi nhuận, chỉ nhằm giúp Festival Biển Khánh Hòa 2013 có thêm màu sắc của một lễ hội văn hóa có tầm cỡ trong bối cảnh kinh tế đang rất khó khăn như hiện nay và cuối cùng, các khoản thu được sau cuộc thi, sau khi hạch toán chi phí thực hiện cuộc thi, chúng tôi cam kết ủng hộ toàn bộ cho Hội Bảo trợ Bệnh nhân nghèo tỉnh Khánh Hòa.

Bằng tất cả danh dự của mình, thật sự chúng tôi rất muốn làm một cuộc thi nhan sắc tầm cỡ, đàng hoàng, tử tế và minh bạch. Chúng tôi đã thiết lập phần mềm chấm điểm hiện đại, công khai, nhằm tránh sự thiên vị, chủ quan trong công tác chấm điểm thí sinh. Chúng tôi giám sát chặt chẽ các thí sinh, đưa ra những chuẩn mực về ứng xử của thí sinh và các thành viên Ban giám khảo. Bằng chứng cho tới giờ, giới truyền thông chưa nhận được thông tin tiêu cực nào xung quanh cuộc thi do chúng tôi tổ chức".

Cũng theo người đại diện này thì, "Công ty Rồng Việt sẽ khiếu nại, và khởi kiện đối với quyết định về việc thu hồi Quyết định cho phép tổ chức cuộc thi "Nữ hoàng Biển Việt Nam 2013". Chúng tôi khiếu nại vì cảm thấy, phải có trách nhiệm đối với quyền lợi của các thí sinh, các đơn vị tài trợ đồng hành cùng cuộc thi trong suốt nhiều tháng qua... Bên cạnh đó, là vì danh dự, uy tín của đơn vị đăng cai và ban tổ chức cuộc thi.

Chúng tôi rất ngạc nhiên vì những sai phạm của các cuộc thi nhan sắc trước đó... đều được cho qua một cách rất dễ dàng. Trong lúc chúng tôi hoàn toàn chưa có sai phạm gì, và cũng không cho chúng tôi thời gian giải trình, Đoàn kiểm tra đã ra một quyết định vội vã, thiếu cân nhắc gây ảnh hưởng rất lớn đến cuộc thi, thí sinh và chương trình Festival Biển Khánh Hòa 2013".

Còn theo ông Nguyễn Đăng Chương, Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn thì "Công tác tổ chức cuộc thi đã vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Đơn vị này đã không thực hiện đúng quy trình của một cuộc thi nhan sắc là: tiếp nhận hồ sơ, xét duyệt hồ sơ rồi mới triệu tập thí sinh để tiến hành cuộc thi. Tất cả vi phạm trên đều được Đoàn thanh tra của Bộ thu thập đầy đủ chứng cứ và nêu rõ trong quyết định thu hồi". Ông Chương cũng cho biết, phía Cục Nghệ thuật Biểu diễn chưa nhận được đơn khiếu nại của phía Công ty Quảng cáo - Truyền thông Rồng Việt.

Các thí sinh tham dự cuộc thi “Nữ hoàng Biển” trong trang phục áo dài.

Phía Công ty Rồng Việt, có nỗi ấm ức của riêng họ. Bởi theo những gì họ tường trình, vào sáng ngày 31/5, đại diện của công ty nhận được điện thoại yêu cầu làm việc với Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn và Chánh Thanh tra Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, họ hoàn toàn không biết buổi làm việc xoay quanh vấn đề gì.

Kết thúc buổi làm việc là vào khoảng 15 giờ cùng ngày. Sáng hôm sau, 1/6, theo đúng lịch trình, họ đưa thí sinh tham dự chương trình từ thiện theo đúng lịch định sẵn. Chiều về lại Nha Trang, họ bất ngờ nhận được công văn hỏa tốc của Cục Nghệ thuật Biểu diễn về việc thu hồi Quyết định tổ chức cuộc thi.

"Anh nghĩ đi, nếu chúng tôi có sai phạm, thì Cục Nghệ thuật Biểu diễn phải cho chúng tôi thời gian để đáp ứng những yêu cầu nhằm khắc phục sai phạm chứ. Đằng này, ngay lập tức Cục có quyết định thu hồi Quyết định tổ chức của chúng tôi, mà Quyết định được ký vào ngày 1/6, tức là chỉ sau mười mấy giờ đồng hồ tính từ lúc kết thúc buổi làm việc. Ngày 1/6 là thứ bảy, có lẽ, đây là một quyết định mẫn cán nhất của đơn vị quản lý văn hóa", người đại diện của Công ty Rồng Việt cho biết.

Quyết định của Cục Nghệ thuật Biểu diễn đã làm mọi thứ xáo trộn, bởi phía Rồng Việt đã chuẩn bị sân khấu diễn ra đêm chung kết cuộc thi Hoa hậu Biển, ký kết hợp đồng với các đơn vị đồng hành cùng cuộc thi… Đặc biệt, 40 thí sinh đã tập trung tại Nha Trang để tiện việc thi thố nhan sắc.

Các thí sinh tham dự cuộc thi “Nữ hoàng Biển” trong trang phục áo tắm.

Đôi điều đọng lại

Việc Cục Nghệ thuật Biểu diễn mạnh tay trong việc ra quyết định thu hồi Quyết định tổ chức cuộc thi "Nữ hoàng Biển 2013", là một quyết định thể hiện sự nghiêm minh của một đơn vị quản lý văn hóa. Một khi, đơn vị này phát hiện thấy những vi phạm từ cuộc thi. Tuy nhiên, sự vội vàng trong việc ra quyết định của Cục Nghệ thuật Biểu diễn là điều có thể nhìn thấy.

Thú thật với bạn đọc, chưa bao giờ tôi có cảm tình với các cuộc thi nhan sắc, bởi đã có quá nhiều những vụ lùm xùm xung quanh các cuộc thi này. Hơn nữa, đa phần chúng ta đều hiểu, người đẹp cần danh hiệu để làm gì. Thế nhưng, với tư cách là đơn vị cấp phép, phía Cục Nghệ thuật Biểu diễn cũng cần phải suy xét đến những hậu quả trong việc rút quyết định đột ngột như vậy. Vì thiệt hại của đơn vị tổ chức là một chuyện, mà nó còn ảnh hưởng đến các thí sinh, sự kiện văn hóa Festival Biển Khánh Hòa…

Cũng cần phải nói rằng, bấy lâu nay, việc quản lý văn hóa tại nước mình diễn ra theo kiểu rất tùy tiện, mỗi nơi một cách thức khác nhau. Như vụ ca sĩ Chế Linh biểu diễn vừa rồi, chỗ thì cho phép, chỗ lại không cho phép... Hay chỗ yêu cầu bỏ bài hát này, chỗ lại đồng ý bài hát kia. Câu chuyện xử lý Công ty Venus của ông Vũ Khắc Tiệp có thể được xem là một ví dụ điển hình. Công ty này với loạt chân dài đình đám (nổi bật hơn cả là Ngọc Trinh) liên tiếp có những sai phạm khi trình diễn trong chương trình "Đêm hội chân dài" nhưng đều chỉ bị phạt nguội. Phạt nguội tức là "phạt sau khi sự việc đã diễn ra". Mức phạt hành chính "chạm trần" cho những sai phạm của công ty này là 35 triệu đồng. Buồn cười, nhỉ(?!). Tôi đố công ty kinh doanh nào dám vi phạm từ lần này qua lần khác kiểu như Công ty Venus mà vẫn nhơn nhơn ra để đối diện với đơn vị quản lý đấy (?!).

Lấy chuyện gần để suy chuyện xa, hành động cương quyết trong xử lý của Cục Nghệ thuật Biểu diễn là điều nên làm trong tình trạng nhộm nhoạm văn hóa như hiện tại. Nhưng, trước khi ra một quyết định ảnh hưởng đến nhiều thứ, nhất thiết phải có sự cẩn trọng, vừa đảm bảo tính nghiêm minh, vừa có tính thuyết phục dư luận.

Trước cuộc thi "Nữ hoàng Biển 2013", đã có rất nhiều cuộc thi nhan sắc xảy ra các vụ lùm xùm nghiêm trọng. Hoa hậu Việt Nam không vướng chuyện chưa tốt nghiệp phổ thông thì lâm vào cảnh "người thật, điểm giả". Hoa hậu Quý bà thì tố "hứa cho giải nếu đóng tiền tài trợ", rồi nhờ giải phẫu thẩm mỹ. Nữ hoàng Trang sức thì vướng chuyện "thí sinh tố bị ép đi hầu rượu"… Ngạc nhiên là, trong những vụ ầm ĩ đó, không thấy động thái  nào từ phía Thanh tra Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng như Cục Nghệ thuật Biểu diễn?!.

Tôi nhớ, cuộc thi Hoa hậu Các dân tộc Việt Nam 2007, có cô Á hậu Trương Thị May khai là người Khmer. Thế nhưng, với tất cả bằng chứng thu thập được tôi khẳng định, cô ấy là người Kinh 100%. Sau bài viết đó, không biết phía đơn vị sản xuất có huy động hay nhờ vả gì truyền thông hay không, nhưng hàng loạt báo "tấn công" lại tôi, họ khẳng định "Cô May là dân tộc thiệt". Cho đến lúc, tôi trưng ra hình ảnh chụp tàng thư của cô May được lưu giữ tại Cơ quan Công an, thì không thấy đơn vị truyền thông nào bàn tới bàn lui gì nữa. Sai phạm nghiêm trọng là vậy, mà cũng có thấy đơn vị quản lý văn hóa nào đề cập đến đâu.

Trong giới làm nhan sắc, đang rộ lên tin đồn, song song với cuộc thi "Nữ hoàng Biển 2013" là cuộc thi "Hoa hậu Các dân tộc Việt Nam 2013", liệu quyết định này của Cục Nghệ thuật Biểu diễn có nằm trong kế hoạch "một rừng, hai hổ không thể cùng sưởi nắng".

Trở lại quyết định thu hồi quyết định tổ chức cuộc thi "Nữ hoàng Biển 2013", đại diện Công ty Rồng Việt cho biết, phía công ty sẽ vẫn đảm bảo lo kinh phí đi lại cho các thí sinh. Nếu thí sinh nào muốn ở lại thành phố Nha Trang du lịch thêm, công ty sẽ tài trợ nơi ăn ở. Đồng thời, UBND tỉnh Khánh Hòa đã quyết định thay thế cuộc thi "Nữ hoàng Biển 2013" bằng chương trình "Lễ hội đường phố"