Xét nghiệm máu giúp phát hiện sớm bệnh Alzheimer

Giá test máu dự kiến dao động trong từ 100 - 300 bảng Anh và phương pháp sẽ được triển khai tại các bệnh viện trong vòng 2 năm nữa.

Alzheimer cùng với một số dạng bệnh mất trí nhớ khác thật sự là nỗi đau buồn của gia đình bệnh nhân và gánh nặng cho xã hội. Nhưng, cho đến nay khoa học vẫn loay hoay chưa tìm ra phương pháp điều trị hiệu quả lâu dài.

Mới đây, Thủ tướng Anh David Cameron đã vận động các nhà khoa học cố gắng nghiên cứu loại thuốc mới chữa trị bệnh mất trí nhớ mà ông gọi là “đứng bên cạnh bệnh ung thư và là một trong những kẻ thù nguy hiểm nhất của nhân loại”.

Trước đây, nhiều cuộc thử nghiệm thuốc mới cuối cùng vẫn thất bại và bị loại bỏ. Khi đó, các nhà khoa học bắt đầu chuyển sang tìm cách chữa trị cho bệnh nhân khi có dấu hiệu khởi phát căn bệnh, lúc mà não bộ còn chưa bị tổn hại. Nhưng, để làm được điều đó họ phải cần đến phương pháp test hiệu quả để dự đoán được ai sắp sửa mắc bệnh Alzheimer.

Tháng 3/2014, các nhà khoa học Anh công bố chi tiết về phương pháp test tìm các lipid (hợp chất béo) trong máu nơi những người bình thường, tức không có vấn đề gì về trí nhớ. Giáo sư Simon Lovestone ở Trường đại học King’s College giải thích: “Alzheimer bắt đầu tấn công não bộ nhiều năm trước khi bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh.

Nhiều cuộc thử nghiệm thuốc mới thất bại do lúc bệnh nhân được dùng thuốc thì não bộ đã bị tổn thương nặng. Kỹ thuật test máu đơn giản có thể giúp chẩn đoán bệnh ở giai đoạn đầu để từ đó hy vọng tìm ra được những phác đồ điều trị ngăn ngừa được sự tiến triển của bệnh”.

Trong quá khứ, các nhà nghiên cứu đã khám phá 26 protein có liên quan đến Alzheimer. Trong bài báo đăng trên tạp chí Alzheimer’s & Dementia, các nhà khoa học Anh cho biết họ tiến hành lấy mẫu máu từ 1.148 cá nhân – trong số đó có 476 người mắc bệnh Alzheimer, 220 người bị suy giảm nhẹ chức năng nhận thức và 452 người cao tuổi nhưng không bị Alzheimer. Kết quả, các nhà khoa học tìm thấy 16 trong số 26 protein có liên quan đến hiện tượng co rút não bộ nơi những người bị suy giảm nhẹ chức năng nhận thức hay bệnh nhân Alzheimer.

Trong lần thử nghiệm tiếp theo, họ xác định được 10 protein hiện diện trong máu có thể giúp chẩn đoán – với mức độ chính xác tương đối cao – một đối tượng bị suy giảm nhẹ chức năng nhận thức sẽ phát triển thành bệnh Alzheimer trong vòng 1 năm. Tuy nhiên, các nhà khoa học Anh cho rằng cần có những cuộc thử nghiệm quy mô hơn sẽ được tiến hành đối với 5.000 đến 10.000 người.

Giáo sư Lovestone cho biết, giai đoạn thử nghiệm sắp tới sẽ giúp nâng cao độ chính xác của test máu, giảm nguy cơ chẩn đoán nhầm và phát triển bộ test thích hợp cho các bác sĩ sử dụng.

Hình ảnh não bộ mắc bệnh Alzheimer.

Các nhà khoa học khác tỏ ra rất phấn khởi trước bộ test máu dẫn đến hy vọng giúp tìm ra loại thuốc mới chữa bệnh Alzheimer hiệu quả, song họ vẫn cảnh báo về cách sử dụng để chẩn đoán bệnh nơi những người đang khỏe mạnh.

Eric Karran, Giám đốc khoa học tổ chức từ thiện Alzheimer’s Research UK – đơn vị tài trợ cho cuộc nghiên cứu của King’s College và Công ty Proteome Sciences – cho rằng test máu cần được sử dụng một cách có trách nhiệm bởi vì “Alzheimer hiện nay được coi là sự chẩn đoán đáng sợ nhất” đặc biệt khi “chưa có cách điều trị hiệu quả”.

Trong khi đó, bác sĩ James Pickett, lãnh đạo nghiên cứu của Alzheimer’s Society, nhận định: “Việc tìm ra cách phát hiện Alzheimer ngay trước khi các triệu chứng xuất hiện là cuộc cách mạng trong nghiên cứu bệnh. Song, nghiên cứu này không có nghĩa là test máu tìm bệnh mất trí nhớ không có mặt hạn chế.

Với mức độ chính xác chưa đến 90% có nghĩa là có khoảng 10 người cho ra kết quả chẩn đoán sai. Do đó, mức độ chính xác của test cần được nâng cao thêm nữa trước khi có thể trở thành bộ test hữu ích”