Thuốc lá lậu, chống được không?

Kỳ 4: Những điếu thuốc lá có chất… chế thuốc diệt chuột

Thứ Tư, 11/11/2015, 08:12

Coumarin là chất gây vị đậm và mùi thơm trong một số loại thuốc lá điếu ngoại nhập lậu vào Việt Nam, mà tiêu biểu nhất là trong Jet và Hero – 2 loại thuốc lá lậu chiếm đến 90% trên tổng lượng thuốc lá nhập lậu vào Việt Nam. Rất ít con nghiện thuốc lá lậu biết điều này.

Có đến 90% người được hỏi (đang điều trị bệnh viêm phế quản mãn tính tại Bệnh viện Lao và Bệnh phổi TP Cần Thơ) trả lời sở dĩ họ nghiện thuốc lá “ngoại” là do nó “thơm và đậm đà”. Có 100% người được hỏi không hề biết điều đó là do trong từng sợi thuốc lá ngoại nhập lậu, có tẩm ướp Coumarin - chất bị cấm dùng trong sản xuất thuốc lá. Nó có trong thuốc diệt chuột, rất nguy hại cho sức khỏe con người, đặc biệt có thể gây vô sinh.

ThS, BS Huỳnh Anh Tuấn – Trưởng khoa Hồi sức cấp cứu và Tích cực chống độc của Bệnh viện Lao và Bệnh phổi TP Cần Thơ cho biết, từ khi thành lập (2010) đến nay, phòng khám COPD (bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính) đã đo chức năng hô hấp cho hơn 1.250 người, phục vụ chẩn đoán COPD. Hiện bệnh viện quản lý gần 800 bệnh nhân COPD. Bệnh COPD chủ yếu do thuốc lá gây ra (hơn 90% trường hợp). BS Tuấn cho biết, tất cả các loại thuốc lá hiện đều có hàm lượng các chất độc hại. Vấn đề là hàm lượng ấy ở mức độ cho phép nào.

Do thuốc lá “ngoại” nhập lậu quá độc hại nên tiêu hủy thuốc lá lậu được xem là một giải pháp kép.

Ông Vũ Văn Cường, Chủ tịch Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam cho biết, thuốc lá sản xuất trong nước, Nhà nước kiểm soát được chất lượng 100%. Trong khi đó, thuốc lá lậu không qua bất kì sự kiểm soát nào của các cơ quan chức năng về chất lượng, thành phần hóa học, lý học và nguồn gốc xuất xứ. Trên bao bì các loại thuốc lá lậu cũng không ghi ngày, tháng, năm sản xuất và hoàn toàn không có hình ảnh cảnh báo sức khỏe theo quy định của Nhà nước.

“Đó là một trong những lý do mà tổ chức Y tế thế giới (WHO) nhân Ngày thế giới không khói thuốc lá 2015, truyền đi thông điệp “Ngăn chặn thuốc lá lậu”, nhằm kêu gọi các quốc gia chung tay bài trừ thuốc lá lậu vì thành phần và hàm lượng của các hóa chất có trong các loại thuốc lá lậu không được kiểm soát gây tác hại nghiêm trọng đối với sức khỏe con người”.

Như chúng tôi đã thông tin trong bài viết trước, cả hai loại thuốc lá lậu chính - Jet và Hero - được sản xuất bởi Công ty Thương mại thuốc lá Sumatra (Indonesia). Do công ty này sản xuất với mục đích xuất khẩu nên không hề bị ràng buộc phải giảm thiểu các chất gây độc hại cũng như các cảnh báo về tác hại đến sức khỏe của người tiêu dùng. Đáng báo động nhất là hàm lượng Coumarin.

Coumarin giúp tăng vị đậm và mùi thơm trong điếu thuốc. Coumarin thuộc nhóm hóa chất nguy hiểm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng và nằm trong danh mục chất cấm sử dụng trong thực phẩm và thuốc lá của Bộ Y tế Việt Nam. Cơ quan Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cũng đã cấm sử dụng Coumarin trong thực phẩm. Coumarin là một trong những thành phần phổ biến được tìm thấy trong thuốc diệt chuột.

ThS, BS Mai Bá Tiến Dũng, Phó Chủ tịch Hội Y học Giới tính Việt Nam, Trưởng khoa nam học Bệnh viện Bình Dân nói, ông rất bất ngờ khi được biết rằng Coumarin được tìm thấy trong thuốc lá lậu.

Ông cho biết: “Đây là một chất có tác dụng kháng đông máu liều cao, có thể làm máu chảy không ngừng và vô cùng nguy hiểm đối với sức khỏe người sử dụng. Chưa cần đến việc phải tiêu thụ trong thời gian dài, ngay cả khi phơi nhiễm, Coumarin cũng đã dễ gây ngộ độc gan, phổi, hình thành những khối u, dẫn đến bệnh ung thư và các bệnh nan y khác. Cadimi hàm lượng cao có ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình giãn mạch, hạn chế máu bơm đến dương vật làm suy giảm quá trình cương dương. Ngoài ra, các độc tố này còn làm giảm số lượng và khả năng vận động của tinh trùng, gây yếu sinh lý và dẫn đến vô sinh nam”.

Bên cạnh Coumarin, hàm lượng Tar, Nicotine, Cadimi trong thuốc lá lậu vượt mức cho phép rất nhiều lần; trong khói của một số loại thuốc lá lậu có chứa chất độc hại gây ung thư phổi, thực quản, tụy, miệng, bàng quang...

Thuốc lá lậu còn có độ ẩm cao hơn so với các sản phẩm thuốc điếu sản xuất trong nước ( 14.3-14.6% so với 13.0 +_ 0.5% ) do sản xuất bảo quản không tốt, vì vậy rất dễ phát sinh nấm men, nấm mốc, gây nguy hiểm cho người tiêu dùng như: ngộ độc, ung thư, thậm chí có thể gây tử vong khi sử dụng.

Công tác tuyên truyền thời gian qua tuy làm nhiều nhưng dường như chưa “đủ chín” để người hút thuốc lá cảm thấy sợ mà tẩy chay thuốc lá ngoại nhập lậu… Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến thuốc lá lậu vẫn còn “đất sống”?

Mỗi năm trên thế giới có khoảng 5 triệu người chết vì thuốc lá. ThS, BS Huỳnh Anh Tuấn – Trưởng khoa Hồi sức cấp cứu và Tích cực chống độc của Bệnh viện Lao và Bệnh phổi TP Cần Thơ cho biết, các nhà khoa học đã nghiên cứu và đã tìm thấy trong khói thuốc lá có hơn 4.000 hóa chất, trong đó có hơn 200 loại có hại cho sức khoẻ, bao gồm chất gây nghiện, các chất gây độc, trong đó có 43 chất được biết là nguyên nhân gây ung thư, đặc biệt là ung thư phổi. Kết quả khảo sát cho thấy tuổi thọ trung bình của người hút thuốc lá ngắn hơn so với người không hút thuốc lá từ 5 - 8 năm, tức là hút 1 điếu thuốc lá tự ta đã làm mất đi 5,5 phút cuộc sống.

TH.Bình - B.Hòa