Trung Quốc đã gặp khó chiến tranh thương mại

• Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung: Cơ hội và thách thức đối với ASEAN
• Mỹ - Trung Quốc tiến gần hơn tới chiến tranh thương mại
• Lo ngại bùng nổ chiến tranh thương mại Mỹ - Trung

Số liệu do Tổng cục Thống kê Trung Quốc công bố ngày 16-7 cho biết nền kinh tế lớn thứ nhì thế giới tăng 6,7% trong quý II so với cùng kỳ năm ngoái, một sự giảm tốc không nằm ngoài dự báo. Trong quý I, kinh tế Trung Quốc tăng trưởng 6,8%.

Nhưng tỷ lệ này vẫn nằm trong mục tiêu của Bắc Kinh là “khoảng 6,5%” trong năm. Tăng trưởng có thể giảm hơn nữa nếu một cuộc chiến thương mại với Mỹ leo thang. 

Các tổ chức khác nhau, bao gồm Morgan Stanley, dự đoán rằng 25% thuế quan của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc trị giá 50 tỷ USD có thể giảm 0,1 điểm % tăng trưởng, làm chậm nền kinh tế xuống mức thấp nhất kể từ quý đầu tiên của năm 2009 khi bị tác động bởi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Nhưng nếu Mỹ tiếp tục đe dọa 10% thuế đối với hàng hóa trị giá 200 tỷ USD của Trung Quốc, tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc có thể giảm 0,3 điểm % trở lên, theo các ước tính khác nhau. Điều đó sẽ đặt mức tăng trưởng ở mức thấp nhất kể từ sau vụ đàn áp Thiên An Môn vào năm 1989, khi các nền kinh tế lớn của thế giới đã xử phạt Bắc Kinh theo sau vụ việc.

Hiện tại, tăng trưởng chậm lại của Trung Quốc chủ yếu là kết quả của việc giảm chi tiêu đầu tư tại nhà. Đầu tư tài sản cố định, một động cơ tăng trưởng truyền thống, giảm xuống còn 6% trong nửa đầu năm, mức tăng thấp nhất trong một thập kỷ, dữ liệu của NBS cho thấy. Sản lượng nhà máy tăng 6% trong tháng 6 so với một năm trước đó, trong khi doanh thu bán lẻ tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Dữ liệu công bố ngày 13-7 cho thấy xuất khẩu của Trung Quốc tăng trưởng với tốc độ vững chắc trong tháng 6. 

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng kết quả này có thể là do các công ty Trung Quốc đẩy mạnh giao hàng cho đối tác Mỹ trước khi thuế quan có hiệu lực. 

Đáng lo ngại hơn, thặng dư thương mại của Trung Quốc với Mỹ lập kỷ lục trong tháng 6, một diễn biến có thể đẩy chiến tranh thương mại giữa hai nước leo thang cao hơn.

Louis Kuijs, Trưởng kinh tế châu Á tại Oxford Economics ở Hồng Kông, dự báo tăng trưởng của Trung Quốc sẽ giảm xuống còn 6,2% trong quý IV và 6,1% vào năm 2019 khi “tăng trưởng sẽ bị thách thức bởi tăng trưởng tín dụng chậm và xung đột thương mại”.

Giám đốc kinh tế Trung Quốc của Ngân hàng Deutsche Zhang Zhiwei cho biết trước đó rằng nếu Tổng thống Mỹ Donald Trump đi trước với mức thuế phụ thêm, nó sẽ lấy mất 0,3 điểm % tăng trưởng GDP của Trung Quốc. Ông Zhang dự báo tăng trưởng chậm lại 6,6% trong quý III, 6,5% trong quý IV và 6,3% cho năm 2019.

Zhou Hao, một nhà kinh tế thị trường mới nổi cao cấp tại Commerzbank ở Singapore, cho biết Bắc Kinh sẽ phải đối mặt với một cuộc chiến khó khăn để thuyết phục các nhà đầu tư rằng mọi thứ sẽ ổn với cuộc chiến tranh thương mại Trung - Mỹ. 

Giám đốc kinh tế của ING, Iris Pang cho biết, tranh chấp thương mại vẫn chưa có ảnh hưởng trọng yếu đến nền kinh tế Trung Quốc, nhưng các nhà xuất khẩu, cùng với danh sách dài các ngành công nghiệp thượng lưu và hạ lưu lo ngại về việc leo thang.

Đứng trước sự giảm tốc của nhu cầu tiêu dùng nội địa và ảnh hưởng tiềm tàng của chiến tranh thương mại, các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc đã bắt đầu có những chính sách hỗ trợ nền kinh tế và giảm bớt lập trường đối với vấn đề giảm nợ. 

Mới đây, Trung tâm Thông tin Nhà nước Trung Quốc (SIC), một cơ quan nghiên cứu chính thức của nước này, nói rằng kinh tế Trung Quốc có thể giảm tốc nhẹ trong nửa sau của năm 2018 do những mối rủi ro trên thị trường tài chính trở nên rõ ràng hơn và nhu cầu được dự báo sẽ suy giảm.

Theo Reuters, Cơ quan giám sát tài chính của Trung Quốc đã yêu cầu các ngân hàng "giảm đáng kể" lãi suất cho vay đối với các doanh nghiệp nhỏ trong quý III. 

Từ đầu năm đến nay, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBoC) đã 3 lần cắt giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc để tăng thanh khoản trong hệ thống ngân hàng và nền kinh tế. 

Gần đây, thay vì sử dụng từ "giảm nợ", PBoC chuyển sang dùng cụm từ "giảm nợ theo cơ cấu" - một sự thay đổi cho thấy nhà chức trách bớt mạnh tay trong vấn đề cắt giảm nợ trong nền kinh tế.

Các chuyên gia kinh tế của Ngân hàng Nomura dự báo PBoC sẽ cắt giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc thêm ít nhất một lần nữa trong năm nay và có thể sẽ tăng cường bơm vốn trực tiếp vào nền kinh tế.