'Phá băng' quan hệ phương Tây - Cuba

Phát biểu sau khi đặt chân tới Cuba, Tổng thống Hollande cho biết, Pháp muốn trở thành quốc gia châu Âu đầu tiên, cũng như quốc gia phương Tây đầu tiên, tuyên bố ủng hộ quyết định mở cửa của Cuba.

Kêu gọi Mỹ chấm dứt cấm vận

Ngay sau khi tới Cuba, Tổng thống Hollande đã tới gặp lãnh tụ Fidel Castro tại nhà riêng ở thủ đô La Habana. Hai bên đã thảo luận về mối quan hệ lịch sử giữa Paris và La Habana, cũng như trao đổi về tình hình thế giới “trong bầu không khí lịch sự và thân thiện”. Sau đó, Tổng thống Hollande đã có buổi hội đàm với Chủ tịch Cuba Raul Castro. Hai nhà lãnh đạo đã trao đổi về “phát triển rất tích cực” trong quan hệ song phương và triển vọng hợp tác trong nhiều lĩnh vực, cũng như những vấn đề quốc tế khác cùng quan tâm.

Trước đó, trong bài phát biểu tại Trường Đại học Tổng hợp La Habana, Tổng thống Hollande đã lên tiếng kêu gọi Mỹ bãi bỏ lệnh cấm vận đối với Cuba kéo dài trong nhiều thập kỷ qua. Tổng thống Hollande khẳng định, Pháp sẽ làm tất cả những gì có thể để được chứng kiến việc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt “đã gây tổn hại nặng nề tới sự phát triển của Cuba”.

Ông chủ Điện Elysees cho rằng, việc nới lỏng lệnh cấm vận kinh tế thập kỷ dài của Mỹ sẽ giúp nền kinh tế tiền mặt của Cuba. “Cuba đang dần chuyển sang giai đoạn mới, một thời kỳ mới, một thời điểm mới cho hòn đảo vốn là nạn nhân của lệnh cấm vận kéo dài”, ông Hollande nói khi đề cập đến các biện pháp trừng phạt của Mỹ đưa ra từ năm 1962.

Tổng thống Pháp Francois (trái) và Chủ tịch Cuba Raul Castro tại buổi hội đàm. Ảnh: Cubadebate.

Nhà lãnh đạo Pháp nhận định, bãi bỏ lệnh cấm vận là chìa khóa giúp Cuba đến với phần còn lại của thế giới, nhưng cũng thừa nhận vẫn còn những rào cản lớn trên con đường bình thường hóa quan hệ La Habana - Washington. Về quan hệ Mỹ - Cuba, ông Hollande cho rằng, đã đến lúc hai nước phải xích lại gần nhau và Pháp sẽ là một đồng minh trung thành của Cuba trong tiến trình phát triển và tái hòa nhập với bối cảnh kinh tế thế giới.

Nhà lãnh đạo Pháp đồng thời bày tỏ mong muốn khôi phục và thúc đẩy quan hệ trong nhiều lĩnh vực giữa Paris - Habana. Trong lĩnh vực giáo dục, ông mong muốn tiếng Pháp sẽ được giảng dạy nhiều hơn ở Cuba. Ông tỏ ý tiếc là số lượng sinh viên Cuba đang học tập tại Pháp khá khiêm tốn với khoảng 150 người và cho biết sẽ đề nghị tăng gấp đôi số học bổng của Pháp dành cho sinh viên Cuba sang Pháp học tập.

Tổng thống Hollande cũng đã cùng Phó Chủ tịch thứ nhất Cuba Miguel Díaz-Canel chứng kiến lễ ký kết 4 văn bản hợp tác song phương về nghiên cứu khoa học, trao đổi giáo dục đại học, tuyên truyền văn hóa và an ninh y tế quốc tế.

Ưu tiên vấn đề kinh tế

Theo giới phân tích, việc Cuba được xóa bỏ lệnh phong tỏa cấm vận sau gần 60 năm được coi là cơ hội vàng cho các doanh nghiệp nước ngoài, và các doanh nghiệp Pháp không nằm ngoài số này. Chuyến thăm Cuba của Tổng thống Pháp Hollande là nhằm đặt nền móng cho các doanh nghiệp Pháp vào Cuba làm ăn sau này.

Báo chí Pháp cho rằng, chuyến thăm của ông Hollande sẽ hỗ trợ tăng cường quan hệ kinh tế, thương mại song phương. Hiện chỉ có khoảng 60 doanh nghiệp Pháp làm ăn tại Cuba, kim ngạch thương mại hai chiều đạt khoảng 280 triệu euro trong năm 2014, trong đó Pháp xuất khẩu sang Cuba khoảng 157 triệu euro. Trong khi đó, lượng du khách Pháp tới đảo quốc Caribbean này đã tăng 7% trong năm 2014 so với năm trước đó, và trong 4 tháng đầu năm nay đã tăng tới 24,5% so với cùng kỳ năm ngoái.

Cũng nhân chuyến thăm này, hai bên đã tổ chức diễn đàn doanh nghiệp song phương. Phát biểu trước báo giới sau đó, Bộ trưởng Ngoại thương và Đầu tư nước ngoài Cuba Rodrigo Malmierca cho biết, đại diện nước chủ nhà đã cung cấp chi tiết về quá trình cập nhật mô hình kinh tế, Luật Đầu tư nước ngoài mới ban hành của Cuba, cũng như kêu gọi doanh nghiệp Pháp đầu tư vào Đặc khu phát triển Mariel. Bộ trưởng Malmierca cũng khẳng định, La Habana mong muốn hợp tác với Paris trong việc hiện đại hóa toàn diện và đào tạo chuyên gia cao cấp cho ngành điện của Cuba.

Cũng theo ông Malmierca, Cuba hi vọng các doanh nghiệp nông sản Pháp tăng cường đầu tư góp phần cải thiện sản lượng và thay thế dần việc nhập khẩu lương thực, cũng như tăng cường hợp tác song phương trong việc sản xuất dược phẩm và sản phẩm công nghệ sinh học tiên tiến. Cùng ngày, Tập đoàn dầu mỏ Pháp Total đã ký thỏa thuận thăm dò dầu khí ngoài khơi với Tập đoàn dầu khí nhà nước Cuba CubaPetroleo, cũng như tham gia vào hợp đồng quản lý khai thác rủi ro, đồng sản xuất và nâng cấp nhà máy lọc dầu tại tỉnh Santiago de Cuba.

Ngoài các vấn đề kinh tế, chuyến đi của Tổng thống Pháp cũng là cơ hội để thảo luận về vấn đề nhân quyền – vốn là rào cản trong mối quan hệ của Cuba với phương Tây.