Báo chí Anh: Xung quanh vụ TT Bush muốn ném bom Đài TH Al-Jazeera

Ông Goldsmith, Bộ trưởng Tư pháp Anh, thông báo với các tổng biên tập rằng việc công bố một tài liệu - được tiết lộ bất hợp pháp - có thể khiến tờ báo bị truy tố theo khoản 5 của Đạo luật Bí mật Quốc gia (OSA). Tờ The Guardian cho biết đây là lần đầu tiên Chính phủ Anh đe dọa sử dụng OSA nhằm ngăn chặn việc công bố các chi tiết một tài liệu mật.

Hôm thứ ba 22/11, tờ Daily Mirror đăng tải chi tiết một bản ghi nhớ của Chính phủ Anh, được đánh dấu “Tuyệt mật”, nội dung là cuộc đàm đạo giữa hai nguyên thủ Anh - Mỹ diễn ra tại Nhà Trắng ngày 16/4/2005. TBT tờ báo này cho biết ông đã thông báo cho Văn phòng Thủ tướng về chuyện công bố chi tiết tài liệu này, nhưng lúc đó không được yêu cầu gì cả. Lệnh cấm từ Bộ trưởng Tư pháp chỉ đến sau khi Daily Mirror đăng tải phần đầu câu chuyện này.

Tờ Evening Standard tường thuật rằng, nguồn tin không xưng tên đưa tư liệu này cho tờ Daily Mirror nói đã thu âm được lời của Tổng thống Bush, ngụ ý rằng có thể ông sẽ ra lệnh đánh bom các studio (trường quay) của Al-Jazeera tại Qatar. Tờ báo cũng nêu chi tiết ông Blair tranh luận ra sao về vấn đề tấn công các tòa nhà của đài truyền hình này. Xin mở ngoặc, tòa nhà này nằm trong quận thương mại Doha khá sầm uất và là thủ phủ của Qatar, trong khi Qatar là đồng minh quan trọng của phương Tây trong cuộc chiến Vùng Vịnh.

Al-Jazeera đã làm bùng lên cơn thịnh nộ của Chính phủ Mỹ khi phát hình những đoạn băng video của thủ lĩnh Al-Qaeda Osama bin Laden và các thủ lĩnh các phe phái nổi dậy khác tại Iraq, đó là chưa kể việc công bố những đoạn phim cho thấy xác lính Mỹ và thường dân Iraq bị giết trong các cuộc giao tranh.

Chính phủ Anh không chối bỏ bản báo cáo đó, nhưng đã không bình luận gì về tài liệu bị rò rỉ, và tiến hành các thủ tục pháp lý đưa 2 người tiết lộ thông tin ấy ra tòa vào cuối tháng 11/2005. Theo AP, đó là David Keogh (một công chức thuộc Văn phòng Nội các) và Leo O'Connor (nhà nghiên cứu trong văn phòng của cựu dân biểu Tony Clarke). Hai người này có thể bị kết tội theo các quy định trong OSA. Ông Clarke đã hoàn trả bản ghi nhớ đó cho Văn phòng Thủ tướng Tony Blair ngay sau khi lệnh cấm được công bố.

Theo Washington Post, người phát ngôn Nhà Trắng Scott McClellan đã viết một thư điện tử cho AP, ngụ ý rằng Chính phủ Mỹ không quá quan tâm đến “việc phóng đại một điều gì đó quá khác thường”. Tờ này trích lời một nhà ngoại giao kỳ cựu tại Washington rằng những lời đăng trên báo đối với ông rất quen, và đó là cách nói chơi của Tổng thống Bush.

Washington Post còn tìm hỏi ý kiến của một nhà tình báo lão làng Mỹ. Ông này nói rõ ràng Chính phủ Bush xem Al-Jazeera như một cái gai trong mắt, nhưng cho dù CIA nhiều lần lập kế hoạch “dập nó” vẫn không được Quốc hội cho phép tiến hành. “Thành thử chưa từng có kế hoạch thả bom xuống Qatar”, ông khẳng định.

Về phần mình, trong một bản tin đêm 22/11, Al-Jazeera nói họ cố tìm hiểu thực hư câu chuyện đăng trên tờ Daily Mirror ra sao, và kêu gọi Văn phòng Thủ tướng Anh làm rõ trắng đen vấn đề này. Al-Jazeera tuyên bố: “Nếu tường trình là sự thật, chuyện này sẽ gây sốc và lo sợ không chỉ cho bản đài mà còn cho tất cả các tổ chức truyền thông trên toàn thế giới. Nó sẽ khoét sâu thêm những hoài nghi nghiêm túc đối với những kịch bản “sự cố” trước kia của Chính phủ Mỹ liên quan đến các nhà báo và văn phòng của Al-Jazeera”.

Tháng 4/2003, một nhà báo của Al-Jazeera thiệt mạng khi Văn phòng đại diện Al-Jazeera tại Baghdad bị trúng bom trong một chiến dịch thả bom của Mỹ. Trước đó, tháng 11/2001, Văn phòng đại diện Al-Jazeera tại Kabul (Afghanistan) bị một tên lửa của Mỹ phá hủy hoàn toàn, may mà không có nhân viên nào trong đó lúc ấy.

Trên tờ Evening Standard, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Peter Kilfoyle - một nghị sĩ Công đảng chống chiến tranh Iraq hàng đầu - kêu gọi chính phủ cho công bố tài liệu đã bị rò rỉ ấy một cách minh bạch, bởi dẫu sao cũng đã có quá nhiều chi tiết được đăng tải ở phần đầu. Ông nói: “Tôi nghĩ Chính phủ Anh nên làm sáng tỏ chuyện gì sẽ xảy ra trong tình huống này. Nếu thật sự Tổng thống Bush muốn giội bom xuống Al-Jazeera, thì nói cho cùng còn gì là một đất  nước bè bạn? Và chúng ta có lẽ phải xét lại những cuộc tấn công nhằm vào báo giới không theo phe liên minh”