Bùng nổ căng thẳng thương mại giữa Mỹ và EU - Trung Quốc

Gia tăng thặng dư thương mại

Theo tờ Tin tức thương mại Trung Quốc, thặng dư thương mại của nước này trong tháng 5 đã đạt mức 22,4 tỷ USD, tăng 72,3% so với cùng kỳ năm ngoái, khiến tổng thặng dư thương mại của Trung Quốc trong 5 tháng đầu năm đạt 85,7 tỷ USD (tăng 80% so với cùng kỳ năm ngoái) và dự kiến sẽ đạt 110 tỷ USD trong nửa đầu năm nay.

Trước đó, vào năm 2006, thặng dư thương mại Trung Quốc tăng 74% và đây chính là nguyên nhân dẫn tới căng thăng giữa Trung Quốc và Mỹ cùng EU. Cả Mỹ và EU đều cho rằng, Trung Quốc giữ giá đồng NDT ở mức thấp để tạo lợi thế cạnh tranh cho hàng xuất khẩu của nước này.

Ủy viên phụ trách thương mại của EU Peter Mandelson cho biết, thâm hụt thương mại của EU với Trung Quốc trong năm ngoái đã lên tới 171 tỷ USD và dự báo con số này có thể lên tới hơn 200 tỷ USD trong năm nay.

Phía Mỹ cũng khẳng định, việc đồng NDT bị phá giá so với đồng USD làm hàng xuất khẩu của Trung Quốc vào Mỹ rẻ hơn, không những làm cho thâm hụt thương mại của Mỹ lên mức 232,5 tỷ USD trong năm 2006, sự trôi nổi của đồng NDT còn khiến 3 triệu công nhân Mỹ mất việc do một số nhà máy sản xuất phá sản.

Và trên hết, EU cùng Mỹ đều thống nhất rằng việc định giá thấp đồng NDT còn làm suy yếu sức cạnh tranh của các loại hàng hóa trên thị trường.

Nguy cơ chiến tranh lạnh

Tại Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước châu Á - Thái Bình Dương vừa qua được tổ chức ở Singapore, nhiều nước đã bày tỏ quan ngại về nguy cơ chiến tranh lạnh giữa Trung Quốc với Mỹ và EU bắt nguồn từ những bất đồng thương mại. Nói thế bởi lẽ các cuộc đàm phán giữa Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Bạc Hi Lai với EU ở Brussels (Bỉ) và cuộc gặp gỡ giữa phái đoàn Trung Quốc do Phó Thủ tướng Ngô Nghi dẫn đầu với Bộ trưởng Ngân khố Mỹ Henry Paulson hồi tháng 5 đều bị bỏ dở hoặc chẳng mang lại kết quả khả quan. Ngược lại, các bên đều giữ thái độ căng thẳng.

EU thì cảnh báo Trung Quốc sẽ phải đối mặt với các biện pháp trừng phạt thương mại nếu nước này không điều chỉnh các mối quan hệ thương mại với EU. Trong khi đó, Ủy ban Tài chính Thượng viện Mỹ tuyên bố rằng, các nghị sĩ sẽ thảo luận những biện pháp đối phó mới theo dự luật khác quốc gia trong đó có Trung Quốc phá giá đồng tiền bất hợp pháp. Với lập luận các đồng tiền bị phá giá bóp méo thị trường toàn cầu và đặt các nhà sản xuất cùng nông dân Mỹ vào thế cạnh tranh bất lập, một số nghị sĩ Mỹ đã đề nghị áp dụng mức thuế 20% cho các hàng hóa Trung Quốc.

Đương nhiên là chính quyền Bắc Kinh cũng không chịu nhượng bộ. Quan điểm của họ là trong 12 tháng qua, mệnh giá đồng NDT đã được điều chỉnh 4,8% so với đồng USD và cần có thời gian để giảm bớt thặng dư thương mại giữa các bên. Còn nếu Mỹ hay EU thông qua bất kỳ đạo luật nào áp đặt lệnh trừng phạt với Trung Quốc thì nước này sẽ có động thái đáp trả không khoan nhượng.

Các nhà phân tích chính trị thế giới thì cảnh báo rằng, chiến tranh lạnh giữa Mỹ, EU với Trung Quốc đang có nguy cơ bùng nổ và cuộc chiến này có thể trở thành cuộc đối đầu chính trị gay gắt. Nếu vậy, châu Á có nguy cơ bị chia rẽ và nền kinh tế toàn cầu bị phương hại