Ghi từ một chuyến đi tình nghĩa

Đoàn Công tác Xã hội từ thiện (XHTT) của Báo CAND & Chuyên đề ANTG bắt đầu rời Hà Nội để đến với bà con vùng sâu, vùng xa của tỉnh Cao Bằng vào trước ngày khai mạc Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI. Khắp các ngõ phố, con đường cờ hoa giăng đầy, hân hoan và rực rỡ. Quả  thật ai cũng muốn ở lại Thủ đô để được hòa mình vào sự kiện trọng đại của đất nước, nhưng nghĩ đến đồng bào ở bản vùng cao đang đón đợi những món quà nhỏ thấm đượm tình người, chúng tôi đều hồ hởi lên đường.

Nhiệt độ dưới 10^oC, trời rét như cắt da cắt thịt, đoàn công tác XHTT gồm 7 cán bộ chiến sĩ, do Đại tá, nhà thơ Hồng Thanh Quang - Phó TBT Báo CAND & Chuyên đề ANTG - dẫn đầu, xuất phát từ sáng sớm. So với vài năm trước, đường lên Cao Bằng nay đã được cải tạo tương đối đẹp nhưng có một điều vẫn khó có thể thay đổi là cái sự ngoằn ngoèo bên miệng vực - đặc trưng của những con đường đi lên vùng địa đầu. Phải đến chập tối, chúng tôi mới đến được chặng dừng chân đầu tiên tại trụ sở Công an tỉnh Cao Bằng.

Cũng như trong nhiều chuyến đi từ thiện trước, Báo CAND & Chuyên đề ANTG luôn nhận được sự phối hợp, giúp đỡ đầy trách nhiệm từ Công an các địa phương, và lần này cũng vậy, Công an Cao Bằng đã giúp đoàn công tác trong việc lựa chọn địa điểm, vận chuyển 150 phần quà gồm chăn bông, bánh kẹo tết, cử cán bộ hướng dẫn đoàn công tác lên tận địa bàn trao quà từ thiện.

Năm nay, địa điểm được chọn là xã Mai Long, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng. Huyện Nguyên Bình chỉ cách thủ phủ của tỉnh Cao Bằng khoảng 30 km, nhưng xã Mai Long thì còn nằm xa trung tâm huyện đến hơn 50km đường núi hiểm trở.  Mai Long là một trong những xã nghèo nhất tỉnh Cao Bằng, cả xã có 555 hộ dân thì có đến 434 hộ được xếp vào diện nghèo khó. Cho đến thời điểm này, xã vẫn chưa có điện phục vụ sinh hoạt, cả xã có một chiếc máy phát điện phục vụ cho chương trình phát thanh tuyên truyền của UBND xã.

Sáng sớm ngày 12/1, đoàn công tác XHTT của Báo CAND & Chuyên đề ANTG cùng với đoàn cán bộ của Công an Cao Bằng lên đường đến Mai Long từ tờ mờ sáng. Quãng đường 80 km từ thị xã Cao Bằng đến xã Mai Long có lẽ là đoạn đường khủng khiếp nhất mà chúng tôi từng đi qua. Thời tiết lạnh giá, cộng với những cơn mưa phùn làm cho cái lạnh càng thêm cắt da cắt thịt.

Đa phần đường lên Mai Long đều đã được rải nhựa nhưng mưa đã làm đất cát từ triền núi tràn xuống làm cho những con đường đèo càng trở nên lầy lội và nguy hiểm. Nhiều đoạn, cả đoàn phải xuống xe, từ thủ trưởng đến nhân viên xắn quần hò nhau đẩy xe ôtô vượt khỏi vũng lầy. Quãng đường 80 km nhưng phải mất đến hơn 5 tiếng đồng hồ từ (7h sáng đến quá 12h trưa), chúng tôi mới đến Mai Long.

Con đường bê tông dẫn vào Mai Long như một chiếc võng vắt ngang hai quả núi, dọc bên triền dốc là những xóm làng nằm rải rác. Khói bếp từ những mái tranh liêu xiêu quện trong mưa phùn căm căm của mùa đông khiến cho "bức tranh Phiêng Pha" càng trở nên huyền ảo, đẹp đến say lòng. Gọi là Phiêng Pha bởi trong khi dừng nghỉ chân trên đèo, tôi nói chuyện với một ông cụ người Tày đang đốt lửa sưởi ấm cho ngựa - cụ kể rằng tên cũ của Mai Long là Phiêng Pha. Cái chữ Phiêng Pha mới nghe đã khiến người ta hình dung đến một nơi nào xa xôi, như là không có thực. Địa danh Phiêng Pha nổi tiếng từ trong truyền thuyết "Chín chúa tranh vua" có từ thời An Dương Vương Thục Phán.

Thật cảm động khi đoàn chúng tôi vừa đến đầu xã, nhiều người dân đứng lại vẫy tay chào đón, đám trẻ con thấy xe chở hàng mang dòng chữ: "Báo CAND và Doanh nghiệp võng xếp Duy Lợi - Chương trình tặng quà tết vì người nghèo Xuân Tân Mão 2011" biết là có quà cứ líu ríu cõng nhau chạy bám theo suốt từ đầu đường vào đến tận UBND xã.

Chủ tịch UBND xã Nguyễn Văn Ngân xúc động kể: "Nghe thông báo là đoàn công tác của báo lên tặng quà, từ cách đây mấy hôm, xã đã cho cán bộ đi đến từng hộ nằm trong diện được tặng quà thông báo. Bà con phấn khởi lắm, nhiều người đến đợi từ sáng sớm". Phó chủ tịch UBND huyện Nguyên Bình Nông Văn Trường cũng có mặt để đôn đốc.

150 phần quà với tổng trị giá 50 triệu đồng được chuẩn bị tươm tất, mỗi phần quà đều có chăn bông, bánh kẹo và một số tiền nhỏ. 140 phần quà được trao trực tiếp tại UBND xã cho các hộ nghèo, 10 phần quà còn lại được trao tận tay những gia đình chính sách, gia đình có công.

Đại tá Hồng Thanh Quang cùng thành viên đoàn công tác XHTT trao tặng những phần quà tận tay các hộ dân nghèo.

Đại tá Hồng Thanh Quang, nhấn mạnh: "Những món quà này không quá lớn về vật chất nhưng là tình cảm chân thành, là hơi ấm của những cán bộ chiến sĩ Công an, của những người làm Báo CAND, của Doanh nghiệp Võng xếp Duy Lợi gửi tặng bà con. Chúc bà con đón tết cổ truyền vui vẻ, ấm cúng".

Chứng kiến cảnh nhiều người dân tận tay nhận quà, nhiều cụ già còn hồn nhiên không biết trong phong bì có đựng tiền, chỉ lấy chăn bông và bánh kẹo. Chị Linh, nữ cán bộ tuyên truyền duyên dáng của Công an Cao Bằng cứ phải đi dặn dò từng bà con là đừng vứt mất phong bì tiền. Rồi có bà con không biết chữ nên cũng chẳng biết ký tá gì, ủy thác hoàn toàn cho cán bộ, cứ ai nhận quà là cầm bút gạch tên trong danh sách.

Chị Lục Thị Cương, mới 23 tuổi nhưng đã có 2 mặt con. Hai vợ chồng cũng chỉ trông chờ vào nương rẫy nên gia cảnh rất khó khăn. Nhà cách xa trung tâm xã mấy cây số nên hôm nay, nghe tin Báo CAND & Chuyên đề ANTG tặng quà tết, chị cũng dậy từ sáng sớm, địu con sau lưng đến nhận quà. Nhận món quà từ tay Đại tá Hồng Thanh Quang, chị Cương hồ hởi: "Thế là có cái chăn ấm cho hai đứa con rồi. Tết lại có kẹo rồi, không phải ra chợ huyện mua nữa!".

Chị Bài Mùi Nhậy, 42 tuổi, nhà có đến 6 miệng ăn nhưng lại không có đủ chăn ấm. Cứ buổi tối là cả gia đình đốt lửa và đàn ông thì uống rượu rồi ngủ quanh bếp. Nhận chăn ấm từ chương trình "Tết vì người nghèo", gia đình có thêm hơi ấm để chống chọi với cái lạnh giá những ngày sắp tới. Còn em Tô Thị Thắm, 16 tuổi thì đến xếp hàng để nhận chăn về với dự định "Em sẽ nhường cho bố mẹ đắp chăn mới đón tết vì bố mẹ lớn tuổi rồi".

Bốc dỡ chăn bông xuống điểm tập kết.

Sau buổi trao quà tại UBND xã, đoàn lại tiếp tục leo dốc vào tận bản để đến thăm các gia đình chính sách, gia đình có công với cách mạng. Đầu tiên là gia đình bà Triệu Thị Nấu, 55 tuổi - vợ liệt sĩ. Hoàn cảnh gia đình không lấy gì làm no đủ và đã có 2 con nhưng chị vẫn nhận nuôi thêm một bé trai để giúp đỡ một gia đình nghèo khó ở bản bên. Tiếp đó, chúng tôi đến thăm và tặng quà gia đình bà Chung Thị Phủ, 76 tuổi, có con trai là liệt sĩ.

Đến cuối giờ chiều, những phần quà cuối cùng đã được trao đến tận tay các hộ gia đình khó khăn ở Mai Long. Những người làm báo CAND & Chuyên đề ANTG và các cán bộ Công an Cao Bằng lại tất tả chuẩn bị quay về trước khi sương giăng trắng đèo không thể đi được. Cảm động nhất là cảnh bà con dân bản mỗi người giúp một tay, mang cuốc xẻng, ván gỗ để giúp xe của chúng tôi vượt qua đoạn đường lầy.

Rời khỏi Mai Long lúc trời bắt đầu tối, sương mù giăng giăng những con đường đèo. Những người dân nghèo đứng dọc hai bên đường vẫy tay đưa tiễn, chợt nhìn sang những cánh đồng Phiêng Pha như một dải yếm vắt ngang lưng trời, từ trong cabin xe ôtô,  một thành viên trong đoàn tự dưng hoài cảm mấy câu vừa sáng tác