“Hoa nở khắp nơi” đang nhấn chìm Hong Kong
Chính quyền Hong Kong và Bắc Kinh không có dấu hiệu nhượng bộ nên càng đẩy đặc khu này vào căng thẳng. Những tác hại kinh tế từ phong trào biểu tình này đã rõ nét.
Sau hơn 5 tháng biểu tình ôn hòa không gặt hái thành công, giới tranh đấu ở Hong Kong quyết định chọn chiến thuật mới. Cụ thể là, các nhóm nhỏ, chủ yếu là sinh viên, bất ngờ tổ chức các hoạt động phản kháng ở quy mô nhỏ, phong tỏa giao thông, gây khó khăn tối đa cho cảnh sát. Trước đó, biểu tình chỉ diễn ra vào mỗi cuối tuần thì nay diễn ra bất kể ngày giờ.
 |
| Cảnh sát Hong Kong trấn áp để giữ gìn trật tự ngày 18-11. |
Ngày 14-11, các trục đường chính của thành phố bị ngăn bằng nhiều hàng rào bằng tre, bằng gạch, hay đủ mọi loại phương tiện khác. Hệ quả là một trong 3 xa lộ ngầm chủ yếu của thành phố bị đóng cửa, nhiều trạm xe điện ngầm, tuyến xe buýt bị hủy bỏ. Toàn bộ thành phố 7,5 triệu dân gần như tê liệt. Rất nhiều trường phổ thông và đại học bị đóng cửa. Tại nhiều bệnh viện, chỉ có bộ phận cấp cứu là còn hoạt động. Giao thương đình trệ.
Biểu tình gia tăng khi Hong Kong dự kiến tổ chức bầu cử cấp quận vào ngày 24-11, chọn 400 thành viên cho 18 hội đồng quận. Đây được cho là thước đo quan trọng đối với ý kiến công chúng trước các cuộc biểu tình hiện nay. Chính quyền Hong Kong bắn tiếng có thể hoãn cuộc bầu cử này nhưng theo kết quả các cuộc khảo sát, 70% người dân Hong Kong phản đối.
Tâm điểm của phong trào biểu tình nằm tại trường Đại học Bách khoa Hong Kong (PolyU) ở khu vực Hung Hom thuộc khu đô thị Cửu Long. Khu vực này đã bị đám đông chiếm đóng hơn một tuần. Hai ngày cuối tuần qua, cảnh sát và người biểu tình đụng độ dữ dội tại PolyU.
Người biểu tình bắn mũi tên vào cảnh sát, sử dụng súng cao su phóng pháo sáng, đốt lửa tại các tòa nhà và cây cầu. Họ cũng ném chất cháy vào một xe bọc thép, khiến nó bốc cháy trên cầu vượt gần khuôn viên trường. Hiện, cảnh sát Hong Kong đã phong tỏa PolyU.
Trong cuộc họp báo ngày 18-11, Chỉ huy cảnh sát Cửu Long kêu gọi người biểu tình trong PolyU đầu hàng và yêu cầu họ không sử dụng bạo lực. Cảnh sát trưởng Kwok Ka-chuen cho hay đang tìm cách chấm dứt tình trạng bế tắc ở PolyU một cách hòa bình. Người phát ngôn cảnh sát thì lên án các cuộc tấn công này “như khủng bố”.
Kwok Ka-chuen, quan chức thuộc đơn vị quan hệ công chúng của cảnh sát, cho biết cảnh sát đã bắt tổng cộng 4.491 người kể từ khi biểu tình bùng phát đầu tháng 6 để phản đối dự luật dẫn độ. Họ chủ yếu bị bắt vì các tội danh liên quan đến bạo loạn, sở hữu vũ khí tấn công, đốt phá và tấn công cảnh sát. Cuối tuần qua, 154 người đã bị bắt khi bạo lực leo thang vì bị cáo buộc tham gia tụ tập bất hợp pháp, bạo loạn và đốt phá.
 |
| Cửa hiệu bị đập phá tại trung tâm mua sắm Causeway Bay, Hong Kong. |
Ngoài PolyU, người biểu tình cũng chiếm nhiều trường đại học làm pháo đài dã chiến. Ngày 15-11, hiệu trưởng 9 trường đại học Hong Kong ra thông cáo chỉ trích chính quyền đã không có biện pháp thích đáng và kêu gọi lãnh đạo đặc khu ngay lập tức ‘’tìm giải pháp chính trị’’ cho khủng hoảng.
Tuần trước, Trưởng đặc khung hành chính Hong Kong Carrie Lam lên án bạo lực và tuyên bố sự leo thang bạo lực sẽ không khiến chính quyền đáp ứng yêu cầu của người biểu tình. Trung Quốc cáo buộc phương Tây đứng sau các cuộc biểu tình ở Hong Kong và bày tỏ sự ủng hộ với Carrie Lam.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 14-11 nói rằng tình trạng bất ổn ở Hong Kong “chà đạp nghiêm trọng thượng tôn pháp luật và trật tự xã hội”, thách thức nguyên tắc cơ bản của mô hình một quốc gia, hai chế độ. Ông Tập khẳng định ngăn chặn bạo lực, kiểm soát bạo loạn và khôi phục trật tự là nhiệm vụ cấp bách đối với Hong Kong. Ông thậm chí đe dọa sẽ rút cơ chế đặc khu với Hong Kong.
Trong một diễn biến mới, ngày 18-11, Tòa án Tối cao Hong Kong ra phán quyết rằng lệnh cấm người biểu tình đeo khẩu trang, mặt nạ của chính quyền là vi hiến. Trước đó, bà Carrie Lam ngày 4-10 công bố lệnh cấm người biểu tình đeo khẩu trang, mặt nạ, vẽ sơn lên mặt như một biện pháp răn đe người biểu tình bạo lực và hỗ trợ cảnh sát thực thi pháp luật.
Những người vi phạm có thể đối diện án tù lên tới 1 năm hoặc bị phạt 25.000 đôla Hong Kong (khoảng 3.200 USD). Tuy nhiên, một nhóm gồm 25 nghị sĩ sau đó đệ đơn lên Tòa án Tối cao yêu cầu hủy bỏ lệnh cấm này. Theo tòa, lệnh cấm đã vi phạm hiến pháp của thành phố, không phù hợp với Luật Cơ bản và không đạt được sự cân bằng hợp lý giữa lợi ích xã hội được xúc tiến và sự xâm phạm các quyền được bảo vệ. Sau khi phán quyết được công bố, cảnh sát Hong Kong tuyên bố tại cuộc họp báo rằng họ sẽ ngừng thực thi lệnh cấm trên trong lúc tòa tiếp tục xem xét đơn kháng nghị.
Phong trào biểu tình kéo dài đã ảnh hưởng tiêu cực tới tình hình kinh tế Hong Kong. Sau 1 tuần bạo động vừa qua, ngày 18-11, các hãng hàng không Indonesia, Ấn Độ, Hàn Quốc giảm số tuyến bay đến Hong Kong trong những tuần tới vì lượng khách giảm. Trước đó, các dữ liệu của chính quyền Hong Kong cho biết đặc khu này đã rơi vào tình trạng suy thoái kinh tế trong quý 3, lần đầu tiên chuyện này xảy ra trong một thập kỷ.
Báo cáo cho biết một trong các lý do chính là các cuộc biểu tình chống chính quyền càng lúc càng dữ dội và chiến tranh thương mại Mỹ-Trung tiếp tục leo thang. Dữ liệu cập nhật cho thấy nền kinh tế Hong Kong đã co cụm 3,2% trong quý 3 so với quý trước đó. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) co cụm trong quý thứ hai liên tiếp, thỏa đáng định nghĩa của suy thoái kinh tế, tức là khi tốc độ tăng trưởng kinh tế giảm trong 2 quý liên tục.
Trong khi vẫn chưa có dấu hiệu gì là các cuộc biểu tình sẽ chấm dứt nay mai, các nhà phân tích cảnh báo rằng Hong Kong, một trung tâm tài chính và thương mại quốc tế, đang đứng trước nguy cơ rơi vào suy thoái lâu dài và nghiêm trọng.
Chính quyền đặc khu cho biết sẽ tiếp tục theo sát tình hình và đề ra các biện pháp cần thiết để hỗ trợ và bảo vệ các doanh nghiệp. Cảnh sát Hong Kong nói phong trào phản kháng đang khiến thành phố này lâm vào “bờ vực của sự sụp đổ hoàn toàn”.
