Iran cho phép thanh sát viên giám sát các cơ sở hạt nhân

Thứ Năm, 10/09/2009, 20:45
Chính phủ của Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad vừa đồng ý cho phép các thanh sát viên Liên Hiệp Quốc quyền tiếp cận lớn hơn đối với cơ sở làm giàu uranium của Iran tại Natanz và lò phản ứng nước nặng gần hoàn chỉnh Arak.

Theo thỏa thuận mới, Chính phủ Iran sẽ thay đổi các nguyên tắc làm việc của mình để tạo điều kiện dễ dàng cho các camera của IAEA (đã lắp đặt tại cơ sở làm giàu uranium ở Natanz) giám sát hoạt động của lò này. Các thanh sát viên cần bảo đảm rằng, Iran hiện sử dụng các máy ly tâm chỉ để sản xuất uranium làm giàu mức độ thấp để tạo ra điện năng, chứ không phải sản xuất uranium làm giàu cao để tạo ra vũ khí hạt nhân. Lần đầu tiên trong vòng một năm qua, Iran cũng cho phép các thanh sát viên vào bên trong lò phản ứng nước nặng.

Đây được xem là động thái hợp tác của Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad trước thời hạn chót do Tổng thống Mỹ Barack Obama đưa ra, là thời điểm còn có thể thương thuyết quốc tế về tương lai của chương trình hạt nhân Iran. Nếu Iran không tuân thủ, Tổng thống Obama cho biết sẽ đưa ra các biện pháp mới trừng phạt Iran về kinh tế.

Michael Adler, một chuyên gia về chương trình hạt nhân Iran tại Trung tâm các học giả quốc tế Woodrow Wilson, phát biểu trên tờ The Wall Street Journal: "Với động thái tích cực này, Chính phủ Iran sẽ giúp bình thường hóa mọi rạn nứt quan hệ trước đó. Iran có lẽ đã hiểu rằng đây chỉ là các biện pháp bảo đảm an toàn theo thông lệ, việc thanh sát các cơ sở hạt nhân là trách nhiệm chung của cộng đồng quốc tế".

Vẫn theo quan điểm của ông Adler, nếu Iran thực sự không làm giàu uranium như họ tuyên bố, việc hợp tác thanh sát các cơ sở hạt nhân càng có giá trị. Trong khi các chính phủ phương Tây từ lâu luôn quan ngại Iran sử dụng chương trình hạt nhân của mình để phát triển vũ khí hạt nhân, Hãng Truyền hình thông tấn Iran vẫn khẳng định: "Dân tộc Iran luôn xem chương trình phát triển hạt nhân của mình là biểu tượng của độc lập quốc gia, giống như ngành công nghiệp dầu mỏ được quốc hữu hóa năm 1951 vậy, chứ không như luận điểm thiếu thiện chí của phương Tây".

Hơn nữa, ngay cả cựu Giám đốc IAEA - ông Mohamed ElBaradei cũng từng gọi những "quan ngại của phương Tây" - cho rằng Iran đang lén lút phát triển vũ khí hạt nhân - là không có cơ sở

L.Đ. (tổng hợp)
.
.