Nga: Doku Umarov nhận trách nhiệm vụ đánh bom sân bay Domodedovo

Thừa nhận nói trên đã tạo cơ sở mới cho các nhà chức trách Nga tổ chức điều tra vụ khủng bố. Tuy nhiên, nhiều nhà quan sát vẫn tỏ ý nghi ngờ về vai trò tổ chức thực sự của Doku Umarov đằng sau vụ đánh bom này...

Còn nhớ, vụ khủng bố mà Umarov đứng ra nhận trách nhiệm xảy ra vào ngày 24/1 vừa qua, khi một tên đánh bom cảm tử đã cho kích hoạt khối thuốc nổ ngay tại sảnh vào của sân bay Domodedovo khiến 36 người thiệt mạng, gần 180 người bị thương. Chỉ hai tuần sau, Umarov xuất hiện trong một cuộn băng hình cùng với hai kẻ nữa, một tên trong số này theo lời tên thủ lĩnh đã chuẩn bị sẵn sàng cho chiến dịch đặc biệt tại Moskva. Hai ngày sau, ngày 6/2, Cơ quan điều tra Nga tuyên bố nhiều khả năng kẻ trực tiếp tiến hành vụ đánh bom tại Domodedovo có xuất thân từ Ingusetia.

Như để khẳng định cho thông tin này, trên Internet chỉ một ngày sau đã xuất hiện thêm một đoạn băng hình nữa của Umarov, trong đó tên này đơn phương xác nhận trách nhiệm vụ đánh bom ngày 24/1. Umarov còn “hứa hẹn” với người dân Nga về "một năm đầy nước mắt" để trả thù cho những hành động của chính phủ liên bang tại khu vực Bắc Kavkaz.

Tuy nhiên, những phát biểu nhận trách nhiệm của Doku Umarov vẫn gây ra không ít nghi ngờ về tính chân thực của vụ việc này. Nhiều người còn cho rằng, đây có thể chỉ là một cách gây thanh thế của Umarov trong bối cảnh ảnh hưởng của hắn trong hàng ngũ phiến quân tại Kavkaz đang bị suy yếu. Theo một số nguồn tin, Umarov đặc biệt không ưa chuyện hợp tác với các tay súng từ Ingusetia, và trong quá khứ chỉ có mối quan hệ chặt chẽ với các phần tử từ Chechnya và Daghestan. Trong khi kẻ tình nghi trực tiếp đánh bom cảm tử tại sân bay Domodedovo đã được Cơ quan điều tra Nga xác nhận là một thanh niên Ingusetia.

Ngoài ra trong quá khứ, Doku Umarov đã không ít lần đưa ra những tuyên bố nhận trách nhiệm giả. Vào năm 2009, tên này lên tiếng nhận trách nhiệm về vụ nổ một đập nước tại nhà máy thủy điện Sayano-Sushenskaia. Tuy nhiên kết quả điều tra sau đó đã cho thấy, nguyên nhân vụ nổ là do một hư hỏng về mặt kỹ thuật, chứ hoàn toàn không phải là do khủng bố. Chưa hết, tên này còn đứng ra nhận trách nhiệm về những đám cháy rừng hoành hành tại Nga vào mùa hè năm 2010.

Theo các nhà phân tích, vị thế và ảnh hưởng của Doku Umarov đã bị suy giảm rõ rệt từ mùa hè năm ngoái, sau khi xuất hiện nhiều dấu hiệu chia rẽ trong hàng ngũ của lực lượng ly khai. Đối thủ cạnh tranh chính với Umarov hiện nay được coi là Husein Gakaev, kẻ tự xưng là "thủ lĩnh Hồi giáo mới của Chechnya". Hai phe này đang tìm mọi cách khuếch trương thanh thế để thu hút nguồn tiền tài trợ từ các tổ chức khủng bố quốc tế.

Không phải ngẫu nhiên mà ngay sau vụ khủng bố tại Domodedovo khu vực Kavkaz còn xảy ra một loạt các vụ đánh bom lớn nhỏ khác, trong đó Gakaev đã đứng ra nhận trách nhiệm về vụ tấn công tòa nhà Quốc hội Chechnya. Các chuyên gia lo ngại rằng, sự chia rẽ trong hàng ngũ phiến quân nhiều khả năng sẽ làm gia tăng các hoạt động khủng bố tại Nga, do mỗi một phe nhóm đều cố gắng chứng minh "khả năng" của mình.

Quay trở lại với hoạt động điều tra vụ khủng bố. Những thông tin mới nhất từ Cơ quan điều tra Nga đã chính thức khẳng định, kẻ khủng bố cảm tử trực tiếp cho đánh bom tại Domodedovo là Magomed Evloev. Trước đó, tên này mới chỉ bị tình nghi là kẻ có khả năng thực hiện vụ khủng bố, còn tên tuổi của hắn giờ đây mới được chính thức làm rõ. Kết luận trên được đưa ra, sau khi công tác giám định di truyền phần thi thể của tên khủng bố còn lại ở hiện trường đã hoàn tất. Các mẫu máu của cha mẹ Magomed và mẫu ADN của tên khủng bố đã trùng hợp hoàn toàn với nhau.

Điều tra của các phóng viên cho biết, tên khủng bố là một kẻ có cuộc sống khá lặng lẽ, ít giao tiếp. Trước đó, những người xung quanh cũng không biết hắn có quan điểm hay dính líu tới một băng nhóm cực đoan nào. Magomed đã trải qua một thời gian phục vụ trong quân ngũ rồi trở về quê mà không có công việc cụ thể nào. Tháng 8/2010, tên này nói với cha mẹ tới tỉnh Krasnodars để tìm kiếm công việc làm ăn, và từ đó người quen trong làng không biết thông tin gì về hắn.

Đây chính là cơ sở để trọng tâm của hoạt động điều tra được chuyển đến Ingusetia, là nơi sinh sống của những kẻ đồng phạm với tên khủng bố. Hôm 9/2, Tòa án thành phố Magasa đã bắt giữ một thanh niên có tên Adam Ganizev - nhân vật thứ tư bị bắt giữ trong vài ngày qua vì bị nghi ngờ là tòng phạm trong vụ khủng bố. Cơ quan điều tra cho rằng, Ganizev (là bạn của Evloev) đã giúp đỡ tên này trong việc chuẩn bị âm mưu khủng bố. Tất cả những đối tượng này sẽ nhanh chóng được chuyển về Moskva.

Một ngày trước đó, phía tòa án cũng ra trát bắt giữ 3 kẻ tình nghi khác: Umar Aushev (23 tuổi), Fatima (16 tuổi) và Ahmed Evloev (15 tuổi) - hai kẻ cuối cùng là em gái và em trai của tên khủng bố cảm tử. Tất cả số này đều là cư dân Ingusetia và bị cáo buộc các tội danh tòng phạm khủng bố, sát nhân, tìm kiếm và sở hữu trái phép vũ khí và chất nổ. Aushev được cho là kẻ đã tiễn tên khủng bố cảm tử tới Moskva. Còn kết quả kiểm tra tay của Ahmed Evloev cho thấy có dấu vết thuốc nổ trùng hợp quả bom đã nổ tại Moskva.

Có nguồn tin còn khẳng định, một số thanh thiếu niên này đã từng được đào tạo tại một trại huấn luyện của bọn khủng bố